In de vrije tijd kunnen kinderen en jongeren voor een groot deel zelf bepalen wat ze doen. Er is veel mogelijk, zoals een hobby, buiten spelen of lid worden bij een club of vereniging. Uit vrijetijdsvoorzieningen zoals sportverenigingen, muziekscholen, theaterclubs of scoutinggroepen halen kinderen en jongeren plezier en ontspanning. Daarnaast horen ze ergens bij en ontwikkelen ze vaardigheden. Vrije tijd is op deze manier een belangrijk onderdeel van een sterke pedagogische basis.