Jouw opvoedrol als begeleider in de vrije tijd

Voorbeeldfunctie als vrijetijdsbegeleider

Wanneer je als volwassene met kinderen werkt, heb je een opvoedende rol. Je hebt een voorbeeldfunctie en je krijgt het vertrouwen van de ouders om tijdelijk de verantwoordelijkheid over hun kind over te nemen. Daarom is het zinvol om ook enige kennis te hebben over opvoeden en opgroeien.

Een pedagogisch klimaat creëren

In een pedagogisch klimaat voelen kinderen en jongeren zich veilig en welkom, en merken ze dat er op hun leefwereld wordt aangesloten.

Veiligheid

Veiligheid gaat over de sociale, emotionele en fysieke veiligheid. Bijvoorbeeld door samen met de kinderen afspraken te maken over hoe je omgaat met elkaar, met je omgeving en spullen, en hoe je reageert als iemand die regels overtreedt. Je kunt ook werken aan de emotionele veiligheid door kinderen en jongeren te vertellen dat ze fouten mogen maken. Als ze hun fouten durven toe te geven, kunnen ze er namelijk van leren.

Welkom

De kinderen weten dat ze er mogen zijn, voelen zich welkom en gewenst. Als begeleider kun je kinderen prijzen om hun unieke kwaliteiten. Niet elk kind is goed in dezelfde dingen, dus benoem bij elk kind regelmatig waar je ziet dat zij goed in zijn. Je kan ook opletten dat je alle kinderen kansen biedt om mee te doen in de groep en zich te ontwikkelen.

Aansluiten bij het kind

De kinderen en hun leefwereld staan centraal. Vraag dus aan de kinderen wat zij zelf leuk vinden aan de activiteiten, en speel daarop in. En vraag de kinderen wat zij nodig hebben om zich welkom en veilig te voelen. Als begeleider kun je inspelen op hypes waar de kinderen veel mee bezig zijn, online bijvoorbeeld. En je kunt jezelf goed inlezen over de ontwikkelfase waarin kinderen zich bevinden. Met een kind van 8 jaar ga je heel anders om dan met een kind van 11 jaar. Door meer te weten over ontwikkelingsfasen, kun je beter begrijpen waar gedrag vandaan komt en hoe je het beste met de kinderen kunt omgaan.

Omgaan met ongewenst gedrag

Kinderen en jongeren gedragen zich tijdens de training of andere activiteit soms anders dan je zou willen. Misschien luisteren ze niet, doen ze onaardig tegen elkaar, of lopen ze weg. Het kan lastig zijn om daarmee om te gaan. De volgende tips kunnen je daarbij helpen:

• Benoem specifiek wat er gebeurt en leg uit waarom je dat niet wilt hebben. Bijvoorbeeld: 'ik zie dat je boos bent, omdat...' of 'wat je nu zegt is niet zo aardig, omdat...'
• Veroordeel daarbij niet het kind zelf, maar het gedrag van het kind. Dus niet 'je bent onaardig', maar 'wat je nu doet, komt onaardig over'.
• Neem ook de tijd om naar het verhaal van het kind te luisteren. Als je begrijpt waarom het kind bepaald gedrag vertoont, kun je het ook beter helpen.
• Bedenk samen met het kind een oplossing. Dat motiveert het kind om daar ook zijn best voor te doen.
• Verbetert het kind vervolgens het gedrag? Beloon dat dan ook. Benoem bijvoorbeeld dat je daar blij mee bent, en wijs het kind erop dat het zo fijner en leuker is voor iedereen. Maak dus duidelijk waarom dat gedrag beter werkt dan het ongewenste gedrag.

Het is ook belangrijk om goed contact te onderhouden met ouders. Je kunt hen vragen hoe zij met het gedrag van het kind omgaan, en eventueel met hen bespreken waar bepaald gedrag vandaan zou kunnen komen. Zo kunnen jullie samen naar een mogelijke oplossing zoeken. Op de pagina Als vrijetijdsvoorziening contact houden met ouders vind je meer informatie.

Motivatie en verbinding met de club of vereniging

Het blijkt soms moeilijk om kinderen, en met name jongeren vanaf hun twaalfde, nog verbonden te houden aan een vereniging. Ze gaan dan naar de middelbare school, hun interesses veranderen of hun leven wordt drukker. De sfeer op de vereniging kan voor kinderen en jongeren ook een belangrijke factor zijn om gemotiveerd te blijven.

Voor de sportsector is er veel kennis beschikbaar over het creëren van een pedagogisch sportklimaat. Op de website van het Pedagogisch Sportklimaat zijn tools te vinden om te werken aan de vier verschillende kwadranten van het Jeugdsportkompas: ontwikkelingsgericht, motivationeel, zorgzaam en sociaal veilig.

Video bekijken? Dan vragen we je eerst toestemming te geven voor het plaatsen van marketingcookies door derden. Of bekijk de video via https://www.youtube.com/watch?v=mS09EVUeWo4

Cookies accepteren

Videobeschrijving

Deze animatie gaat over het Pedagogisch Sportkompas, voor het creëren van de beste leeromgeving voor de jeugd. 

Meer informatie

Op de website iCoachKids kun je gratis online cursussen volgen om te leren hoe je kinderen helpt het maximale uit sport te halen. Het is gericht op sport en bewegen, maar gaat ook over hoe je omgaat met kinderen in het algemeen.

Lees ook

Versterken opvoedkundig klimaat (nji.nl) Opgroeien en opvoeden voor een sterke basis jeugd (nji.nl)Samen opvoeden?! (nji.nl)Medeopvoeders in de vrije tijd (nji.nl)