Voorbeelden van werken aan pedagogische waarden

Lokale of landelijke ondersteuning voor de organisatie

Vrijetijdsorganisaties kunnen op verschillende manieren ondersteund worden om hun pedagogische waarde te versterken. Bijvoorbeeld een lokale Sportsupport of Sportservice. Daarnaast zijn er landelijke partijen die ondersteuning kunnen bieden.

Zo biedt NOC*NSF op verschillende manieren ondersteuning en kennis voor het werken aan een pedagogisch en veilig klimaat op de sportclub:

• via het Centrum Veilige Sport Nederland dat tools, informatie en ondersteuning aanbiedt.
• door het opstellen van richtlijnen voor sociale veiligheid: de Basiseisen Integriteit Sportaanbieders.
• Voor sportverenigingen op PedagogischSportklimaat.nl

Pedagogische ondersteuning binnen de organisatie

Wat ook kan helpen, is de inzet van een externe professional op de vereniging of club, die de begeleiders en het bestuur kan ondersteunen. Deze professional kan het bestuur helpen met het opstellen van beleid, vragen van begeleiders beantwoorden en cursussen organiseren.

Als het past bij de lokale invulling van de Brede Regeling Combinatiefunctionarissen, kan de rol van ondersteuner en verbinder vervuld worden door buurtsportcoaches en cultuurcoaches.

Enkele voorbeelden:

• Een clubkadercoach komt tijdelijk bij een vereniging, introduceert trainersbegeleiding en helpt de vereniging deze begeleiding te borgen. Voor meer informatie, zie Clubkadercoaching van NOC*NSF.
• In het initiatief De Sportpedagoog van Stichting Sports & Behaviour wordt een sportpedagoog gekoppeld aan een sportvereniging. Die sportpedagoog kijkt samen met het bestuur en met trainers en coaches naar wat er beter kan in het pedagogisch klimaat.
• Het door Movisie ontwikkelde Discussiespel is bedoeld voor kinderdagverblijven, maar de basis geldt ook voor andere sectoren. Aan de hand van casussen kunnen begeleiders met elkaar in gesprek gaan over pedagogische dilemma's.

Trainingen voor begeleiders

Als vrijetijdsorganisatie kun je inzetten op het trainen van begeleiders zodat zij pedagogisch sterker kunnen handelen. Stel met elkaar vast welke competenties je wil dat begeleiders hebben, en organiseer dan trainingen en reflectiemomenten zodat begeleiders aan die competenties kunnen blijven werken. Trainingen in pedagogische vaardigheden kun je zelf organiseren, maar ze kunnen ook door de landelijke koepel of door een derde partij worden verzorgd. Voorbeelden van trainingen voor begeleiders:

• ICoachKids is een internationale beweging die zich inzet om kinderen met plezier te laten sporten. Via een online platform kunnen jeugdsportcoaches trainingen volgen en ervaringen uitwisselen. Het platform biedt een breed aanbod van filmpjes, artikelen en andere online content.
• In het programma Citytrainers leren buurtbewoners om samen met vrijetijdsorganisaties activiteiten te organiseren voor mensen uit hun eigen buurt.
• De gemeente Amsterdam biedt opleidingen aan voor jeugdsportbegeleiders in verschillende delen van de stad.
• Sport in Perspectief is een training waarbij jonge sporters, hun ouders en coaches bewust worden gemaakt van hun gedrag bij de sportvereniging, online en thuis. Dit is een voorbeeld van hoe je de verschillende betrokkenen bewust kunt maken van hun rol in een gedeelde ambitie: een leuke, positieve tijd voor het kind.
• Klimaat van aandacht is een training gericht op het versterken van het pedagogische klimaat met de trainer en coach als spil. Het doel is dat elk kind zich echt gezien voelt, zich goed ontwikkelt en volwaardig meedoet. De methodiek staat voor erbij horen, positieve aandacht, positieve jeugdherinneringen creëren en samen spelen en sporten.

Aansluiten bij de behoefte: participatie

Om met je vrijetijdsaanbod aan te sluiten bij de behoefte van kinderen, jongeren en hun ouders, is het belangrijk om hen bij je organisatie te betrekken. Zowel om een voldoende groot als om een voldoende divers aanbod te kunnen bieden. Die betrokkenheid kan zowel vanuit de gemeente georganiseerd worden, als vanuit de vrijetijdsorganisatie zelf.

Jantje Beton heeft veel ervaring in het betrekken van kinderen bij het speelvriendelijk maken van hun omgeving.

Lees ook over het onderwerp Ervaringskennis en jeugdparticipatie op onze website.

Pedagogische waarden in de organisatiecultuur

Organisaties vinden het belangrijk dat hun waarden uiteindelijk vanzelfsprekend worden. Wanneer de normen en waarden onderdeel zijn van de cultuur, is de kans groter dat ze worden nageleefd.

Van lid naar begeleider

Door begeleiders te werven onder je jeugdleden, kun je ervoor zorgen dat de waarden van de organisatie worden doorgegeven. De scouting en organisaties voor vrijwillig jeugdwerk zien bijvoorbeeld dat hun leden al vroeg geïnteresseerd raken om later zelf vrijwilliger te worden. Zij geven de normen en waarden die aan hen zijn overgedragen door aan de nieuwe generatie kinderen. Deze ontwikkeling wordt ook in de cultuur van de organisatie gestimuleerd. Kinderen worden als het ware klaargestoomd om door te stromen naar begeleiding. Dat zorgt ervoor dat de normen en waarden van de organisatie blijven voortbestaan.

Inzetten van rolmodellen

Een andere manier die kan helpen, is het inzetten van rolmodellen. Leden en begeleiders die een goed voorbeeld geven en aanzien hebben binnen de organisatie, worden aangemoedigd. Gewenst gedrag wordt beloond. De volgende voorbeelden laten zien hoe organisaties door de inzet van rolmodellen verbinding maken met de buurt:

De Krajicek Foundation

In samenwerking met gemeenten legt dit fonds zogeheten Krajicek Playgrounds aan. Dat zijn sportvelden waar kinderen op een sociaal veilige plek, dicht bij huis kunnen sporten en spelen. Ze worden in hun sport begeleid door rolmodellen uit de eigen wijk of buurt. De begeleiders leiden jongeren op om zelf ook rolmodel te worden voor hun eigen buurt.

Triple ThreaT

Dit jongereninitiatief in Haarlem helpt jongeren om op een laagdrempelige manier hun passie te vinden. Ze bieden sportactiviteiten, huiswerkbegeleiding en muzieklessen en creëren een community met positieve rolmodellen.

3X3 Unites

Op meer dan dertig plekken in Nederland organiseert 3X3 Unites activiteiten en toernooien voor 3x3 basketbal, dat gespeeld wordt door teams van drie spelers. De stichting heeft een leadershipprogramma waar jongeren levensvaardigheden leren, en hen als rolmodel inzetten voor hun lokale gemeenschap.