In deze leeftijdsfase gaat je kind voor het eerst naar school en kan en wil het steeds meer doen zonder hulp. De zelfstandigheid van je kind neemt toe. Daarnaast leert het nieuwe gevoelens als schaamte kennen en kan het steeds beter omgaan met emoties.
Ontwikkeling van je kind
In de kleutertijd kunnen en willen kinderen steeds meer zelf doen. Zichzelf aankleden, zichzelf wassen, en eten zonder hulp gaat steeds beter. Veel kleuters vinden het leuk om te helpen bij taakjes in huis. En ze voelen zich bij het gezin horen.
Wanneer je kind 4 jaar is, gaat die voor het eerst naar school. Dit kan een spannende tijd zijn voor je kind en voor jou als ouder. Kleuters maken vrienden met leeftijdsgenoten, spelen samen en leren om te delen met anderen. Ook komt in deze fase de ontwikkeling van het geweten op gang. Dit betekent dat kinderen gaan leren wat goed en slecht is. Kinderen leren in deze fase ook gevoelens van schuld en schaamte kennen.
De eerste schooldag van mijn dochter: dat was spannend. Huilend en met tegenzin liep ze met mij de school in. Gelukkig was de meester erg lief en kon hij haar geruststellen. Dat gaf mij ook een rustig gevoel.
Kleuters gaan zelf initiatief nemen om activiteiten te ondernemen en ontdekken. Ze bedenken samen ideeën voor spel en komen voor zichzelf op. In de klas leren ze samenwerken, opdrachten maken en zich voor iets langere tijd te concentreren. Ze leren om zich steeds beter aan afspraken en regels te houden.
Kleuters worden taliger en leren steeds beter om te gaan met hun emoties. Hun gedrag sluit steeds meer aan bij hun genderrol: ze identificeren zich als jongen of als meisje en willen ook kleding aan die past bij hun genderidentiteit.
Hoe kun je de ontwikkeling ondersteunen?
De wereld van een kleuter wordt steeds groter. Behalve thuis brengen ze tijd door op school, buiten op straat, op zwemles of bij een sportvereniging. Daar leren ze veel leeftijdsgenootjes en volwassenen kennen. Je kunt je kind hierbij ondersteunen door je kind te leren respectvol met anderen om te gaan. Je kind leert dat er veel verschillende mensen zijn als je je kind in contact laat komen met bijvoorbeeld mensen en kinderen uit een andere wijk of straat, of met andere normen, waarden en gewoonten dan jij.
Je ondersteunt de ontwikkeling door emotionele steun te bieden, respect te hebben voor autonomie, grenzen te stellen, structuur aan te brengen, en te praten en uitleg te geven. Door goed naar je kind te kijken, luisteren en passend te reageren, draag je bij aan het opbouwen van zelfvertrouwen en het vertrouwen in andere mensen.
Het gezinsleven thuis is voor kleuters nog steeds de belangrijkste plek. Thuis hoort een fijne plek te zijn voor kinderen. Er mag natuurlijk ook ruimte zijn voor verdriet, chagrijnig zijn of een minder leuke sfeer. Dat hoort er zo af en toe bij.
In de kleuterleeftijd zal je kind steeds meer gebruik gaan maken van mobiele telefoons, tablets of andere beeldschermen. Zorg als ouder voor een balans tussen beeldschermgebruik, ander spel en buitenspelen. Je kunt bijvoorbeeld met je kind afspreken hoe lang je kind een beeldschermapparaat mag gebruiken.
Blijf goed naar je kind kijken en probeer in te spelen op wat je kind nodig heeft. Dat is niet altijd makkelijk. Een kleuter zal niet altijd uit zichzelf vertellen wat er aan de hand is. Kijk naar de lichaamshouding van je kind en stel vragen. Sommige kleuters hebben wat meer ruimte nodig om zelf dingen te kunnen ontdekken. Als ouder kun je je kind dan vertrouwen geven door hem of haar een beetje vrij te laten.
Regels afspreken met je kleuter is niet altijd makkelijk, daar worstelen veel ouders mee. Dat is normaal. Praat erover met andere ouders, zij kunnen ervaringen met je uitwisselen of tips geven. Of vraag aan de meester of juf hoe ze op school omgaan met het maken van afspraken en regels.
Video bekijken? Dan vragen we je eerst toestemming te geven voor het plaatsen van marketingcookies door derden. Of bekijk de video via https://www.youtube.com/watch?v=4Jr8-WIRcaE
Videobeschrijving
Peuters en kleuters willen steeds meer zelf doen. Hoe begeleid je je kind hier goed in als ouder of opvoeder? Voor de ontwikkeling van je kind is het belangrijk om structuur te bieden tijdens deze ontdekkingsfase. Hierdoor voelt je kind zich veilig om steeds meer dingen zelf te ontdekken. In deze video vind je 3 tips die helpen bij het stellen van regels en grenzen bij kleuters en peuters.
Bronnen
- Ince, D. & Kalthoff, H. (2020). Opgroeien en opvoeden. Normale uitdagingen voor kinderen, jongeren en hun ouders. Utrecht: Nederlands Jeugdinstituut
- Schoemaker, J.J., & Strik, A (2018). Interactievaardigheden: een kindvolgende benadering. Bohn Stafleu Van Loghum.
- Siegler R., Saffran J., Eisenberg N., Deloache J., Gersshof E., & Leaper, C. (2017). How Children Develop (5e editie). Worth Publishers.
- Timmermans, M., van Heerwaarden, Y., Pijpers, F. & Carmiggelt, B. (2015). Ontwikkelingsaspecten en Omgevingsinteractie (O&O). Utrecht: Nederlands Centrum Jeugdgezondheid.
Lees ook
-
Kleuter | Vriendschap: de eerste vriendschappen
Kleuter | Vriendschap: de eerste vriendschappenVoor wieOudersKinderen tussen 4 en 6 jaar gaan voor het eerst naar school. Hoe kun je je kleuter daarbij ondersteunen?
-
Kleuter | Eerste keer naar school: start basisschool
Kleuter | Eerste keer naar school: start basisschoolVoor wieOudersNaar school gaan is voor kinderen vaak even wennen. Hoe kun je als ouder je kind daarin ondersteunen?
-
Kleuter | Zelfstandigheid: ervaren en leren
Kleuter | Zelfstandigheid: ervaren en lerenVoor wieOudersKleuters gaan steeds meer zelf doen. Hun zelfvertrouwen groeit. Hoe help je je kleuter bij het ontwikkelen van zelfstandigheid?
-
Kleuter | Taakgerichtheid: zelfstandig leren
Kleuter | Taakgerichtheid: zelfstandig lerenVoor wieOudersOp school moet je kind zich concentreren op het uitvoeren taken. Dit heet taakgerichtheid. Hoe krijgt je kind dat en kun je daarbij helpen?
Hulp of advies nodig?
Zoek je als ouder of opvoeder hulp of advies? Bekijk hier waar je terecht kunt.