Hoe geef je integrale gezinshulp vorm?

Breed kijken naar alle leefgebieden

Voor integrale gezinshulp moet je kijken naar de individuele gezinsleden en het gezin als geheel. Daarnaast is het belangrijk om te kijken naar de verschillende leefgebieden. In welke context functioneren de gezinsleden zoals ze functioneren? Wat zijn de fysieke, mentale en maatschappelijke factoren die een rol spelen? En hoe ziet de sociale omgeving van het gezin eruit? Zorg dat je een goed beeld krijgt van de aanwezige steunbronnen in het netwerk rond het gezin. Het is handig om hiervoor een ecogram te maken.

Systemische benadering

Alles wat in een gezin gebeurt, heeft effect op de verschillende gezinsleden. Hun gedrag, zelfbeeld en overtuigingen worden beïnvloed door de rest van het gezin en hun omgeving. Integrale gezinshulp richt zich daarom op systemische behandeling en begeleiding. Als een kind bijvoorbeeld opgroeit in een gezin waar armoede is, heeft dit invloed op de ouders. Ze kunnen hierdoor chronische stress hebben, wat zorgt voor een minder leuke sfeer in huis. Het is dan nodig om tegelijkertijd aandacht te besteden aan de psychische belastbaarheid en de opvoedvaardigheden van de ouders op dat moment. En aan de ontwikkelingsbehoeften van de kinderen.

Juiste hulp, plek en timing

Zorg ervoor dat je de inhoud en timing van de hulp op elkaar afstemt. Dan kan de geboden hulp elkaar versterken. Zo is het bij zorgen over bestaanszekerheid belangrijk om niet alleen naar financiën te kijken, maar ook naar de gezondheid, relaties, werk en activiteiten. Ook opleiding, taalvermogen en digitale vaardigheden hebben invloed op hoe mensen hun weg vinden in de samenleving.

Werken vanuit eigenaarschap

In het gezinsplan staat het perspectief van het gezin, ouders en kinderen en hun belangrijke anderen. Dit wordt aangevuld met het perspectief van verschillende professionals. Het is belangrijk dat je het gezin leert dat het zelf de regie pakt over de hulp die zij krijgen. Zorg dat de gezinsleden een actieve rol hebben bij overleg en benut hun ervaringskennis. Hier liggen de meeste kansen om tot duurzame verbeteringen te komen.

Duidelijk aanspreekpunt

Met het team van professionals maken jullie onderling concrete afspraken over de werkwijze en werkprocessen, met minimale bureaucratie. Jullie zijn wel afhankelijk van jullie organisaties. Maak daarom duidelijke afspraken met elkaar over wie het aanspreekpunt is voor gezinsleden voor elk deel van de hulp, zoals hulp bij financiën en bij opvoedondersteuning.

Werken op basis van gelijkwaardigheid

Bij werken vanuit gelijkwaardigheid laat je als professional de expertrol en het 'beter weten' los. Je werkt samen met het gezin, waarbij iedereen even belangrijk is en elkaar aanvult vanuit meerdere perspectieven. Ook bij de samenwerking tussen professionals is deze gelijkwaardigheid belangrijk. Positieve en open communicatie over gelijkwaardigheid is een belangrijke voorwaarde voor de effectiviteit van alle begeleiding en behandeling.

Werken met een gezamenlijk plan

Het is belangrijk om samen met het gezin een plan te maken waar iedereen achterstaat. Dit betekent dat je verwachtingen van de hulp bespreekt en verschillende perspectieven meeneemt in het plan. Hiervoor maak je met het gezin een verklarende analyse. Samen bepalen jullie de doelen en aanpak voor verdere begeleiding of behandeling. Gedeelde prioritering en besluitvorming is een belangrijk onderdeel. Zo beslissen jullie samen over passende hulp. Zorg ook dat je aandacht hebt voor groeimogelijkheden van het gezin en deze versterkt. Daarnaast moet je rekening houden met het perspectief op de toekomst van het kind en het gezin als geheel.

Verschillende richtlijnen helpen je bij het uitvoeren van gedeelde besluitvorming met gezinnen. Bijvoorbeeld de richtlijn Samen met ouders en jeugdige beslissen over passende hulp. Deze richtlijnen zijn er voor houvast. Het is ook belangrijk dat je onderbouwd durft af te wijken van de richtlijn en hulp op maat biedt.