In dialoog beslissen over hulp

Regie bij het gezin zorgt voor duurzame oplossingen en vergroot de zelfredzaamheid. Hoe meer regie bij het gezin ligt, hoe meer de gezinsleden zich gewaardeerd voelen en zelf de problemen kunnen oplossen. Ook is de ingezette hulp effectiever. Probeer daarom zoveel mogelijk beslissingen samen met het gezin te nemen, op basis van gelijkwaardigheid. Dat betekent:

• Vertel ouders over de stappen die je neemt in het proces van beslissen over hulp. 
• Leg aan ouders uit waarom je dingen doet zoals je ze doet. Deel je gedachten daarover, ook als je dingen nog niet zeker weet.
• Deel met de gezinsleden wat je opschrijft en controleer met hen of het klopt.
• Informeer ouders en kind over de verschillende hulpmogelijkheden.
• Wijs ouders erop dat ze ook zelf een plan voor de hulp kunnen maken en daarvoor een persoonsgebonden budget kunnen aanvragen. Dit kan een oplossing zijn als ouders zelf zoveel mogelijk de regie willen houden en niet opzien tegen de administratieve rompslomp.

Het is belangrijk dat je als professional geen zaken overneemt die een gezin zelf kan doen. Om de regie meer bij het gezin te laten, kun je samen met ouders en kind brainstormen over wat zij willen veranderen. Vraag wat iedereen wil bereiken. Breng samen met ouders en kind in kaart welke zorgen en sterke kanten het gezin heeft en schrijf die samen op.

Familiegroepsplan

In de Jeugdwet staat dat gemeenten, jeugdhulpaanbieders en gecertificeerde instellingen gezinnen de gelegenheid moeten geven om een familiegroepsplan op te stellen. Dat is een plan dat gezinnen samen met hun sociale netwerk maken om een vraag of probleem aan te pakken.

Lees meer over het familiegroepsplan

Methodes voor regie bij het gezin

Om de regie meer bij het gezin te leggen, zijn er verschillende methodes ontwikkeld:

• Movisie heeft een toolkit Werken aan eigen regie ontwikkeld. Hier staan verschillende instrumenten en methoden die jeugdprofessionals helpen om mensen eigen regie te laten voeren.
• Er zijn verschillende gezinsgerichte interventies die kunnen bijdragen aan het versterken van de eigen kracht en de regie van het gezin. Kijk voor een overzicht van interventies in de databank Effectieve jeugdinterventies.

Overzicht over de hulpverlening

Verwijzers, specialisten, ouders en jongeren beslissen samen welke hulp wordt ingezet. Maar ze hebben wel verschillende rollen en taken waar je als professional rekening mee moet houden: 

De verwijzer

De verwijzer blijft het aanspreekpunt en behoudt daarmee het overzicht over de ingezette hulpverlening, behalve wanneer hier onderling andere afspraken over zijn gemaakt. In de meeste gevallen is de verwijzer de gemeente, de voogd of gezinsvoogd, het buurt- of wijkteam, de jeugdgezondheidzorg of de arts. Plan op tijd evaluaties in met de verwijzer, ouders en jongere om de voortgang van het traject te bespreken.

Regisseur of zorgcoördinator

Als er veel verschillende professionals betrokken zijn bij het gezin, kun je in sommige gemeenten een regisseur of zorgcoördinator inschakelen. Dat is vooral van belang bij gezinnen die te maken hebben met veel verschillende professionals en waarbij het niet lukt om het overzicht te houden. Een regisseur of zorgcoördinator helpt gezinnen ook om zoveel mogelijk zelf de regie te houden, bijvoorbeeld door samen met hen andere professionele hulp te regelen.

Extra evaluatiemoment

Als je als hulpverlener vastloopt in het traject, regel dan een extra evaluatiemoment met het gezin en de betrokken hulpverleners. Samen kun je dan in gesprek over het vervolg van de hulpverlening.

Betrek ouders en jongeren

Betrek ouders en jongeren altijd bij het keuzeproces, ook als de hulp vanuit een gedwongen kader komt. Lees meer op de pagina Hoe werk ik goed samen met jongeren en hun ouders?