Welke rol kan de gemeente pakken bij polarisatie?

Polarisatie in een vroeg stadium tegengaan

Polarisatie kan ertoe leiden dat groepen tegenover elkaar komen te staan. Vervolgens kan dat resulteren in vervreemding, vooroordelen, stereotypering, onbegrip, discriminatie en uitsluiting. Door in te zetten op meer verbinding en begrip tussen groepen kan de gemeente onderhuidse spanningen voorkomen.

Dat is belangrijk omdat de gemeente baat heeft bij sociale cohesie. Als inwoners naar elkaar omkijken en elkaar steunen, komt dat de leefbaarheid en het welzijn ten goede. Voor kinderen en jongeren is het belangrijk in een veilige omgeving op te groeien. Een sterk gepolariseerd klimaat is geen veilige omgeving om in op te groeien en heeft mogelijk invloed op de beelden die kinderen en jongeren van anderen krijgen.

De realiteit is dat polarisatie en onderlinge spanningen niet volledig zijn te voorkomen. Een beetje polarisatie is ook niet erg. Een diversiteit aan meningen is goed voor een democratie. Maar het is de taak van de gemeente om ervoor te zorgen dat zaken niet uit de hand lopen. Een instrument dat kan helpen in kaart te krijgen of er sprake is van gezonde spanningen of zorgwekkende polarisatie is het Afwegingskader polarisatie.

Polarisatie vraagt integrale aanpak

Een goede aanpak van polarisatie vereist een integrale aanpak en een interdisciplinaire samenwerking, zo stelt het Kennisplatform Inclusief Samenleven (KIS). Lees de rapportage van het KIS over verschillende theorieën en aanpakken van polarisatie.

Als gemeente kun je in de aanpak van polarisatie een regierol spelen. Zorg samen met partners voor een integrale visie en beleid waarbij je werkt aan het versterken van de sociale en pedagogische basis, en aan het signaleren, voorkomen en aanpakken van polarisatie.

Dit is niet enkel een onderwerp voor het veiligheidsbeleid. Het sociaal domein heeft hierin ook een belangrijke rol. Sociaal professionals pikken vaak de eerste signalen van onrust op. Ze kunnen ook in eerste instantie ingrijpen vanuit een sociaal maatschappelijke invalshoek. Geef het beleid daarom vorm samen met alle maatschappelijke partners, zoals politie, wijkteams, scholen, maatschappelijke organisaties, en met sleutelfiguren in de gemeente. De coördinatie van deze gezamenlijke aanpak is een taak die vaak het best bij de gemeente past. 

Jeugdprofessionals zijn essentieel om polarisatie onder jongeren te signaleren en niet te laten escaleren. Denk aan jongerenwerkers, jeugdboa's, wijkagenten en straatcoaches. Zij hebben een belangrijke rol om groepen jongeren te verbinden en voelen vaak spanningen aan die jongeren ervaren. Lees meer over polarisatie onder jongeren door de ogen jeugdprofessionals.