Puber | Spel: vrije tijd, beweging en ontspanning

Ruimte voor spelen 

Spelenderwijs leren kan leren makkelijker en leuker maken. Op school gebeurt dit door bijvoorbeeld een quiz te doen over de lesstof. Of het doen van spellen tijdens de gymles. Op de middelbare school heeft spel wel een minder grote plek in het leven van je kind. Daarom is het belangrijk dat je kind in de vrije tijd nog ruimte krijgt om te spelen. Dat biedt rust en ontspanning. 

Wat kan mijn kind doen om te blijven spelen?

Een hobby kan bij kinderen voor ontspanning zorgen. Daarom is het belangrijk dat kinderen een hobby hebben die ze leuk vinden. Misschien heeft je kind dezelfde hobby sinds het klein was. Misschien is het wel toe aan een nieuwe hobby. Pubers vinden het sociale deel van een hobby vaak belangrijk. Ze willen zich thuis voelen in hun volleybalteam, hun schaakclub of bij andere gamers. En ze vinden het fijn als ze elkaar kunnen ondersteunen of samen iets bereiken. Het geeft ze een gevoel van bij een groep horen. Dat is belangrijk in deze fase. Ook willen pubers gezien worden door hun trainer of leraar en serieus genomen worden. En het gevoel hebben dat het belangrijk is dat ze er zijn.

Sporten

Veel pubers vinden sport leuk. Ze houden van het spel en van het wedstrijdelement. Want ze willen graag ergens goed in zijn. Probeer samen uit te zoeken waar je kind zich goed bij voelt of waar het goed in is. Zo help je je puber om in beweging te komen. Sport en bewegen zorgen voor ontspanning. Dat is zeker in de puberteit prettig, omdat hormonen voor wisselende emoties kunnen zorgen. Samen met de veranderingen in het lijf kan dat stress opleveren. Juist dan is het fijn te ontspannen en energie kwijt te kunnen.  

Muziek

Muziek is belangrijk voor de ontwikkeling van de intelligentie en de sociale vaardigheden van kinderen. Bijna alle pubers luisteren naar muziek. Ze kunnen zich daarmee even in hun eigen wereld terugtrekken en over van alles fantaseren. Het zorgt voor ontspanning. Sommige kinderen willen vooral muziek luisteren en dansen op muziek. Anderen willen ook een instrument leren bespelen of in een band spelen.  

Creatieve hobby's

Met hobby's als fotograferen, schilderen of tekenen kunnen pubers hun fantasie kwijt. Ze kunnen iets bedenken en maken wat ze zelf willen. Zo maken ze een eigen wereld. Sommige jongeren vinden het fijn om beweging en fantasie te combineren. En ook om dit soort dingen in een groep te doen. Bijvoorbeeld toneelspelen of dans.  

Gamen

Gamen is een manier om te ontspannen, te experimenteren en om spannende dingen te doen. Precies waar veel pubers behoefte aan hebben. In de puberteit ontstaan er verschillen tussen jongens en meisjes in het gamegedrag. Over het algemeen gamen jongens meer en spelen ze moeilijkere en uitgebreidere games. Meisjes spelen vaak liever kortere games waar het vooral gaat om het samen spelen met anderen.

In sommige games zit je samen met andere gamers in een omgeving waar je allemaal kleine opdrachten kunt doen. Maar vooral ook waar je met elkaar kunt praten en samen gamen. Dit soort games wordt ook wel virtuele werelden genoemd. Deze werelden prikkelen de fantasie. Gamen biedt de mogelijkheid om spannende dingen te doen die in het echte leven niet kunnen. Het leert je kind risico's in te schatten en te nemen. Net als met spelen in de fysieke wereld. Je kind verlegt er ook grenzen door. En kan leren angsten te overwinnen. 

Gamen heeft ook risico's. Kinderen kunnen er te veel tijd aan besteden of lichamelijke klachten krijgen. Negatieve effecten van gamen komen vooral voor als de balans met andere activiteiten verdwijnt. Op deze pagina lees je daar meer over. 

Grenzen stellen bij spannende activiteiten

Pubers doen graag spannende dingen: ze skaten, springen van een hoge brug in het kanaal, klimmen in bomen en houden van een flinke stoeipartij. Risico nemen en ontdekken hoort bij hun ontwikkeling tot een zelfstandig persoon. Deze vormen van spel kunnen soms gevaarlijk zijn. Maar spannend spel met risico is ook goed voor het ontwikkelen van zelfvertrouwen, vasthoudendheid en sociale vaardigheden.  

Probeer als ouder een balans te vinden in het geven van vrijheid en het beschermen van je kind. Stel duidelijk een grens bij activiteiten die je te gevaarlijk vindt. En geef bij andere activiteiten aan tot hoe ver je kind mag gaan. Bespreek ook met je kind waarom sommige dingen wel of niet mogen. Zo leert je kind waarom sommige dingen gevaarlijker zijn dan andere. Hard skateboarden met een kans op een valpartij is bijvoorbeeld duidelijk iets anders dan rijden met een opgevoerde scooter. 

Als je kind wil stoppen met een hobby

In de puberteit verandert er veel in het hoofd en het lichaam van je kind. Je kind kan zich daardoor moe voelen. Misschien heeft je kind daarom geen zin meer om bijvoorbeeld twee keer in de week naar basketbaltraining te gaan. Het kan ook zijn dat de interesses van je kind veranderen. Of dat je kind geen aansluiting meer voelt met andere kinderen op de sportclub of hobbyclub. 

Veel jongeren voelen ook vaak prestatiedruk. Ze willen het maximale uit zichzelf en het leven halen. Soms hebben ze het idee dat ze perfect moeten zijn. Misschien heeft jouw kind het gevoel dat het heel goed moet zijn in een hobby of sport. Daar kan je kind stress of faalangst van krijgen. Het is gezond om goed te willen zijn in wat je doet en fanatiek met een hobby of sport bezig te zijn. Dit is belangrijk wanneer je er zelf waarde aan hecht en er vertrouwen en plezier uit haalt. Maar als je kind erg veel prestatiedruk voelt, is het belangrijk dit te bespreken. Geef aan dat het niet nodig is de beste te zijn. En leg de nadruk op het halen van plezier en ontspanning uit sport, en de sociale contacten die erbij horen. 

Als je kind aangeeft te willen stoppen met een hobby of sport, hoef je je niet meteen druk te maken. Het is wel goed om erover te praten, want het kan aan allerlei dingen liggen. Soms kan het daarom de moeite waard zijn om samen te kijken naar een andere sport of hobby. Of om iets te veranderen aan wat je kind nu doet. Maar soms is het ook gewoon prima om even ergens mee te stoppen. Je kind kan altijd later weer iets nieuws oppakken. 

Praten met je puber tijdens een activiteit

Praten met je kind in de puberteit is niet altijd even makkelijk. Soms vertelt je kind heel veel, en soms wil het juist graag alleen zijn. Het kan helpen om samen een spelletje doen, en niet te focussen op het voeren van een gesprek. Vaak wordt het dan makkelijker om ontspannen met elkaar te praten. Er bestaan allerlei vraagspelletjes waarmee jij en je puber makkelijk met elkaar kunnen praten.

Maar ook tijdens andere soorten spelletjes ontstaan vaak ontspannen momenten waarop het makkelijker spontaan praten is. Probeer ook af en toe samen naar buiten te gaan. Je kunt samen een balletje trappen, een wandeling maken of de hond uitlaten. Doe ook eens mee met gamen of een andere hobby, zoals tekenen. Je leert je kind zo beter kennen. En het is een leuke manier om ontspannen iets samen te doen. 

Hoe betaal ik de hobby's van mijn kind?

Een hobby kan best wat geld kosten. Als je moeite hebt om dit te betalen, dan kun je een aanvraag doen bij het Jeugdfonds voor Sport en Cultuur. Een docent op school, een sportleraar of iemand in het buurthuis kan je hierbij helpen. Zo kun je zorgen dat jouw kind(eren) een hobby kunnen beoefenen.  

Er zijn ook gratis of betaalbaardere manieren voor je kind om te sporten: 

• Sommige sportverenigingen of sportscholen bieden gratis online sportlessen aan.
• Veel trainers en gymleraren delen op YouTube filmpjes die jou en je gezin kunnen helpen om te blijven bewegen.
• In verschillende gemeenten worden ook gratis sportactiviteiten georganiseerd. Informatie vind je op de website van jouw gemeente. 

Meer informatie over de mogelijkheden om buiten te spelen en meer te bewegen vind je op Beweegstimulering (Allesoversport.nl).

Je zorgen maken over je puber

Merk je dat je puber alleen maar met school bezig is? Neemt je kind geen tijd om te ontspannen en plezier te maken? Of is het juist enorm veel bezig met presteren op het gebied van sport? Praat daar dan eerst met je kind zelf over. Wat heeft het nodig om meer te ontspannen en een betere balans te vinden? Je kunt er ook met andere ouders over praten. Hoe ondersteunen zij hun kind? Ook kun je contact opnemen met je huisarts, het Centrum Jeugd en Gezin of het Ouder en Kind-Team.