Afwegen en beslissen bij vermoedens van kindermishandeling

Een afweging maken

Als je vermoedt dat een kind onveilig opgroeit, volg je als professional de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. Hierbij breng je de signalen in kaart en ga je in gesprek met andere professionals, het gezin en het netwerk. Vervolgens maak je een afweging van de aard en ernst van de situatie.

Als professional kun je hiervoor een afwegingskader uit de Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling gebruiken. Dit kader helpt om de veiligheid in te schatten. Elke beroepsgroep heeft een specifiek afwegingskader.

Aandachtspunten

Betrek bij de afweging ook wat wel goed gaat. Houd ook rekening met de beschermende factoren van een gezin. Kijk ook naar eventuele eerdere situaties van onveiligheid en naar het effect van de beslissingen die destijds genomen zijn.

Bij twijfel of voor hulp bij de afweging kun je altijd contact opnemen met Veilig Thuis: 0800-2000, gratis en 24/7 bereikbaar.

Werk samen met het gezin

Je afweging en de keuze over de vervolgstappen kan een grote impact hebben op het leven van een kind en de ouders. Realiseer je dat er voor ouders en kinderen veel op het spel staat. Er is vaak sprake van stress. Hulp is bovendien effectiever als er sprake is van een constructieve en positieve samenwerking tussen het gezin en de hulpverlener. Als ouders en kinderen goed betrokken worden, voelen ze zich serieus genomen en begrepen. Ook als de uitkomst van de afweging anders is dan ze eigenlijk willen. Werk daarom zo optimaal mogelijk samen met het gezin en anderen die zich betrokken voelen.

Toets de afweging bij een ander

Het maken van een goede afweging is ingewikkeld. Neem de tijd om te reflecteren op jouw eigen handelen en de manier waarop jouw eigen normen, waarden, gevoelens en ervaringen de beslissing kunnen beïnvloeden. Vraag een collega of andere betrokkenen om tegenspraak. Wat zijn mijn blinde vlekken? Op de pagina Als hulpverlening vastloopt lees je meer over hoe je de ondanks druk en spanning de tijd neemt voor een betere beslissing.

Professionals verschillen in de mate waarin ze geneigd zijn tot actie over te gaan bij vermoedens van onveiligheid. Sommige professionals zullen eerder geneigd zijn om 'defensief' te handelen en tot actie over te gaan omdat ze geen fouten willen maken of iets willen missen. Andere professionals zullen meer geneigd zijn om 'afwachtend' te handelen omdat ze bijvoorbeeld bang zijn om vals te beschuldigen. Het gebruiken van een instrument of methodiek en het betrekken van het kind, gezin en andere professionals is daarom belangrijk.

Wil je meer lezen over waarom iemand eerder of later beslist tot actie over te gaan? Bekijk dan de pagina De invloed van persoonlijke beslisdrempels verkleinen.

Beslissen wat je moet doen

Na het maken van de afweging, neem je een beslissing: is er sprake van acute of structurele veiligheid?

• Acute onveiligheid betekent dat het kind in direct gevaar is en direct bescherming nodig heeft.
• Structurele onveiligheid betekent dat het kind te maken heeft met herhalend of voortdurend onveilige situaties in het gezin.

Besluit je na afweging dat er geen sprake is van acute en structurele onveiligheid? En dat je de veiligheid van het kind voldoende kunt waarborgen? Bepaal dan samen met het gezin en belangrijke betrokkenen welke hulp nodig is en kijk wie deze hulp het beste kan bieden. Lees meer bij Hoe krijg ik een volledig beeld van wat er aan de hand is?

Melding Veilig Thuis

Als je na afweging besluit dat er sprake is van acute of structurele onveiligheid is in een gezin, doe je een melding bij Veilig Thuis. Samen kijk je naar de vervolgstappen en de hulp die je zelf mogelijk al kunt organiseren.

Als je een melding hebt gedaan, maakt  Veilig Thuis een veiligheidsbeoordeling. Op basis daarvan wordt besloten of medewerkers van Veilig Thuis zelf in gesprek gaan met het gezin. Als je een melding doet, word je altijd geïnformeerd over hoe de melding wordt opgepakt en stemmen jullie af over hoe jij betrokken blijft.

Na de beslissing: blijf aandacht geven

Kinderen en gezinnen die langere tijd of terugkerend te maken hebben met onveiligheid hebben baat bij betrokkenen die zo lang als nodig dichtbij hen blijven. Als je als professional betrokken bent geweest bij een melding bij Veilig Thuis, blijft jouw professionele contact met het gezin meestal bestaan. Er ligt dan mogelijk een taak in het aandacht geven aan de relatie die je met het gezin hebt. Misschien moet je werken aan vertrouwen over en weer. Bovendien is het goed om een vinger aan de pols te houden. Bij situaties van structurele onveiligheid kunnen er namelijk perioden zijn waarin het goed (genoeg) gaat met de gezinsleden, maar ook perioden waarin het minder goed gaat. Ga dus met het gezin om op een bij de situatie passende manier, met als doel duurzame veiligheid en herstel.

Meer informatie

Hoe werkt Veilig Thuis? - Veilig ThuisRichtlijn Kindermishandeling - Richtlijnen jeugdhulp en jeugdbeschermingKompas: Ondersteuningsinstrument signaleren huiselijk geweld en kindermishandeling - Integraal werken in de wijk