De invloed van persoonlijke beslisdrempels verkleinen

Wat is een beslisdrempel?

Een beslisdrempel verwijst naar het punt waarop je tot actie overgaat. De hoogte van ieders beslisdrempel verschilt. Iemand met een lage beslisdrempel doet bijvoorbeeld sneller melding van kindermishandeling dan iemand met een hoge beslisdrempel. De hoogte van iemands beslisdrempel staat niet vast, maar kan voortdurend veranderen.

Hulpverleners die het met elkaar eens zijn over een situatie, kunnen toch verschillende beslisdrempels hebben. Zo kunnen twee professionals allebei oordelen dat de opvoedsituatie van een kind behoorlijk ernstig is, waarna de een beslist om de Raad voor de Kinderbescherming in te schakelen, terwijl de ander dat niet of nog niet doet.

Wat beïnvloedt de hoogte van iemands beslisdrempel?

Eerdere ervaringen in het werk als jeugdhulpverlener

Denk aan een jeugdhulpprofessional die meemaakte dat kindermishandeling niet op tijd herkend werd, waardoor het kind schade opliep. Deze professional zal bij een klein vermoeden van mishandeling sneller geneigd zijn de Raad voor de Kinderbescherming in te schakelen. Een andere professional zal juist voorzichtiger te werk gaan en wachten met beslissen tot er meer zekerheid is. Want deze professional greep eerder juist te snel in, waardoor de ouders het contact verbraken en moeilijk bereikbaar werden voor hulpverlening.

Kenmerken van de jeugdhulpprofessional

Er zijn verschillende kenmerken die meespelen bij de hoogte van iemands beslisdrempel. Bijvoorbeeld normen en waarden, leeftijd, zelf wel of geen kinderen hebben, ervaringen uit de kindertijd en traumatische ervaringen. Ook persoonlijke voorkeuren spelen mee, bijvoorbeeld of je vooral onterecht ingrijpen wilt voorkomen, of juist het onterecht niet ingrijpen. Zelfs iemands stemming kan invloed hebben op iemands overweging en dus beslissing.

Jeugdzorgincidenten in de media

Incidenten in de jeugdzorg die veel media-aandacht krijgen, kunnen leiden tot een breed gedeelde verandering in de beslisdrempels van jeugdprofessionals. De dood van Savanna in 2004 leidde in de jaren erna tot sneller ingrijpen bij vermoedens van kindermishandeling. De Toeslagenaffaire kan in de toekomst juist leiden tot meer terughoudendheid bij beslissingen over uithuisplaatsing.

Het beleid van de instelling en de maatschappelijke visie

Het beleid van de instelling waar een professional werkt, kan een hoge beslisdrempel voorschrijven. Ook de maatschappelijke visie heeft invloed op de beslisdrempel. Zo is de maatschappelijke visie steeds meer gericht op het voorkomen van uithuisplaatsing. Deze visie spoort de professional aan om zijn beslisdrempel te verhogen.

Hoe kun je de invloed van beslisdrempels verkleinen?

Het is niet wenselijk als beslissingen te veel voortkomen uit subjectieve factoren, zoals de hoogte van een beslisdrempel. Het betekent namelijk dat professionals in een vergelijkbare situatie verschillende beslissingen maken. Zeker bij ingrijpende beslissingen is het belangrijk dat deze zorgvuldig, goed onderbouwd en gestructureerd tot stand komen. Zorgvuldig beslissen verloopt beter als jeugdprofessionals de volgende punten centraal stellen:

Collegiaal overleg

Een beslissing die in een team genomen wordt, zorgt voor zorgvuldigere besluitvorming. Zeker als een team bestaat uit medewerkers met verschillende en aanvullende vakgebieden en specialismes. Lees meer op Advisering door het team (Richtlijnen jeugdhulp en jeugdbescherming).

Planmatig werken met beslisstappen

Je verkleint de invloed van persoonlijke afwegingen en factoren die niet casusspecifiek zijn door beslisstappen te nemen. Deze stappen zijn beschreven in:

Richtlijn Samen met ouders en jeugdige beslissen over passende hulpHoe krijg ik een volledig beeld van wat er aan de hand is?

Samen beslissen en het kindbelang centraal stellen

Kinderen zijn expert in hun eigen leven, ouders zijn expert in hun kind. Neem beslissingen sámen met hen, en laat hen meedoen in het beslisproces als een gelijkwaardige gesprekspartner. Hierdoor kun je als professional beter inschatten wat het effect van een beslissing is op ouder en kind. Als je het gezin meer controle geeft in het nemen van beslissingen, weegt jouw persoonlijke voorkeur of afweging minder zwaar.

Reflecteer samen met collegahulpverleners

Reflecteer samen met collega's op elkaars beslisdrempels en bevraag elkaar. Doe dit op een gestructureerde manier. Dit maakt je bewust van je eigen beslisdrempel en je krijgt een scherper beeld van je eigen denkproces.