Als professional samenwerken met ervaringsdeskundigen

Ervaringsdeskundigen betrekken bij voorbereiding 

Als je van plan bent om met ervaringsdeskundigen samen te werken, is het goed om hen bij de voorbereiding te betrekken. Ervaringsdeskundigen kunnen je namelijk helpen bij het opzetten van een proces dat goed werkt voor zowel jouw organisatie als voor de ervaringsdeskundigen. Ga samen op zoek naar de randvoorwaarden om jullie samenwerking succesvol te maken. 

Gelijkwaardigheid realiseren   

Ervaringskennis moet gewaardeerd worden. De ervaringen van ervaringsdeskundigen zijn belangrijk, maar het definieert een persoon niet. Iemands ervaringsverhaal is een onderdeel van de identiteit. Wees je daar bewust van. Dit draagt bij aan gelijkwaardigheid.   

Gelijkwaardigheid realiseer je onder andere door:   

• te zorgen dat de ervaringsdeskundigen voldoende gelegenheid hebben om hun verhaal te doen. Vraag wat de ander hiervoor nodig heeft. Denk hierbij aan hoeveel tijd er nodig is. Of wat ze prettig vinden in de setting. 
• meerdere mensen met ervaringskennis uit te nodigen. Het is meestal geen gelijkwaardige positie als tijdens een vergadering met meerdere professionals en experts er slechts één ervaringsdeskundige aanwezig is. 
• Tijdens een bijeenkomst professionals en experts naar hun persoonlijke ervaringen te vragen. Je zit als gelijken aan tafel en ieder mens heeft ervaringen. Hiermee voorkom je 'wij-zij-denken', en laat je tegelijkertijd zien dat ieders ervaring er mag zijn.  

Veilig klimaat creëren 

Werken met ervaring is werken met kwetsbaarheid. Dit heeft te maken met de verhalen en de ervaringen van de ervaringsdeskundigen in de hulpverlening. Ze hebben vaak veel meegemaakt. Het delen van ervaringen kan daarom alleen in een veilig klimaat, omdat ervaringsdeskundigen zich dan comfortabel en gesteund voelen bij het delen van hun ervaringskennis. Een veilig klimaat start bij de vragen: wat wil jij hier van jezelf laten zien? Weet je zeker dat je dit wilt delen? Zorg dat bij aanvang van het gesprek of de bijeenkomst iedereen voldoende informatie heeft over de intentie en het verloop van de bijeenkomst.  

Video bekijken? Dan vragen we je eerst toestemming te geven voor het plaatsen van marketingcookies door derden. Of bekijk de video via https://www.youtube.com/watch?v=5j7-HAUA3UU

Cookies accepteren

Videobeschrijving

In hoeverre is het terecht dat jeugdprofessionals zich soms zorgen maken over de kwetsbaarheid van ervaringsdeskundigen? En mogen jeugdprofessionals zelf ook kwetsbaar zijn? Ervaringsdeskundigen Sumayya en Robin en jeugdprofessionals Dino en Fatima zoeken naar de antwoorden.

Bewust zijn van vooroordelen en stigma's 

Wees je bewust van vooroordelen en stigma's over mensen met bepaalde ervaringen, zoals verslaving of een beperking. Je kunt daardoor iemands kennis onderwaarderen. Ook kun je onbedoeld vervelende of kwetsende opmerkingen maken tegen deze mensen. Probeer dat te voorkomen. Als het toch gebeurt, spreek je dan direct uit en zoek degene na afloop op om te vragen hoe het gaat en of diegene openstaat voor een gesprek. 

Tijd nemen voor nieuwe samenwerking  

In een nieuwe samenwerking is het logisch dat niet alles meteen goed gaat. Neem de tijd om samen te ontwikkelen, te leren, te ervaren en te zoeken. Evalueer regelmatig de samenwerking om te bepalen wat goed werkt en waar verbeteringen nodig zijn. Ook kan het helpen om intervisie te doen.  

In deze publicatie lees je hoe Levvel met ervaringskennis aan de slag ging. 

Veel hulpverleners weten nog niet goed wat een ervaringsdeskundige kan bijdragen. Dat ondervond ook Suzanne. 

Tips en oplossingen van ervaringsdeskundigen 

In de jeugdhulp en jeugd-ggz worden steeds vaker ervaringsdeskundigen ingezet. Wat levert dit op? Hoe werken ervaringsdeskundigen en jeugdprofessionals samen? Wat gaat hierin goed en welke dilemma's komen ze tegen? De antwoorden op deze vragen zie je terug in een driedelige videoserie van het NJi en het Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie.