Lokaal integraal samenwerken rond armoede

Integrale coalities bouwen

De aanpak van armoede vraagt een lange adem en intensieve samenwerking. Via de kinderopvang, scholen, gebedshuizen of tijdens huisbezoeken kunnen gezinnen in armoede 'op de radar' van gemeenten komen. Organisaties als Stichting Leergeld of lokale welzijnsorganisaties en buurtinitiatieven spelen een rol in het verstrekken van voorzieningen, al dan niet in aanvulling op die van de gemeente zelf. Neem als gemeente het voortouw en pak een coördinerende en ondersteunende rol.  

Verschillende gemeenten hebben een kleiner of groter netwerk tegen (kinder)armoede of een armoedepact. Dit kan op gemeentelijk niveau en op wijkniveau.  

Het NJi heeft een stappenplan ontwikkeld om lokaal te werken aan het aanpakken van armoede.

Het informele circuit ondersteunen

Vrijwillige burgerinitiatieven zijn in opkomst en onmisbaar. Deze initiatieven staan vaak dichter bij de doelgroep dan het professionele circuit. Ze kunnen daarom goede en preventieve hulp bieden. Ze zijn ook een bron van informatie over behoeftes en drempels. Zie daarom als gemeente het belang van het informele circuit en waardeer de aanvullende deskundigheid van deze organisaties naast die van professionals. Betrek burgerinitiatieven bij beleid en samenwerkingsverbanden en ondersteun ze waar nodig. 

Samenwerking met scholen en jgz intensiveren

De jeugdgezondheidszorg (jgz) en de (basis)scholen hebben een unieke positie in het signaleren van problematische armoede in gezinnen. Gezamenlijk hebben zij alle kinderen van negen maanden tot twaalf jaar in beeld. Ze hebben daarom een belangrijke signalerende, informerende en doorverwijzende rol. Stuur hierop als gemeente en maak afspraken met de jgz over hun aanbod. Meer over de rol van de jgz lees je op de website van het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid.

Zorg dat scholen onderdeel worden van de keten van instanties die armoede onder kinderen terugdringen. Lees meer in de handreiking Omgaan met armoede in de Jeugdgezondheid van het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid. 

Zorgen voor voldoende capaciteit en vakmanschap

Met goede samenwerking en preventie rond schulden en langdurige armoede valt veel te winnen. Maar samenwerking kost tijd. Ook het bereiken van de gezinnen vraagt om extra inzet. Mensen vragen niet altijd zelf en op tijd om hulp. Zorg dat hulpverleners voldoende kennis en capaciteit hebben om te kunnen signaleren, samenwerken en maatwerk te kunnen bieden. En dat ze tijd hebben om te investeren in het opbouwen van vertrouwen, zich te verdiepen in de gevolgen van armoede, stress-sensitief te werken, kennis van de buurt te krijgen en mee te kunnen denken met beleid. Deze extra inzet betaalt zich uiteindelijk uit door de preventie van langdurige armoede en verbeterde kansen voor volgende generaties. 

Breed kijken naar partners 

Voor een effectieve samenwerking is belangrijk om iedereen mee te krijgen. Zet bijvoorbeeld in op samenwerking met woningcorporaties. Zij kunnen snel betalingsachterstanden signaleren en hebben invloed op gezonde huisvesting en het voorkomen van huisuitzettingen. Ook de politie is onmisbaar in het signaleren en het verbeteren van een veilige leefomgeving thuis en op straat. Denk ook aan het betrekken van werkgevers. Zij kunnen het signaleren als werknemers in de financiële problemen komen en bewust gemaakt worden van de opvoedtaken van hun werknemers. Samen met deze partners kun je aan de slag met het Stappenplan Effecten van armoede in gezinnen verminderen.