Zicht op kinderen die opgroeien in armoede

Kinderen in armoede

Op dit moment groeit ongeveer een op de vijftien kinderen op in armoede. De kans dat gezinnen minstens vier jaar achter elkaar moeten rondkomen van een laag inkomen is de afgelopen jaren toegenomen. Het risico om op te groeien in een gezin met geldzorgen is groter voor kinderen uit eenoudergezinnen, bijstandsgezinnen, gezinnen met laagopgeleide ouders en migranten- en vluchtelingengezinnen.

Dagelijks leven

Kinderen en jongeren uit langdurig arme gezinnen lopen tegen meer obstakels aan dan kinderen uit meer welvarende gezinnen. Deze gezinnen hebben bijvoorbeeld minder geld voor nieuwe kleren, iedere dag een warme maaltijd, internet, uitstapjes of vakantie. Ook het lidmaatschap van een vereniging, het vieren van een verjaardag of het meedoen aan schoolexcursies is in deze gezinnen niet vanzelfsprekend. Daardoor is het risico op sociale uitsluiting ook groter.

Welbevinden

Veel kinderen uit gezinnen in armoede zijn best tevreden over hun thuissituatie. Maar hoe langer een gezin geldgebrek heeft, des te groter de kans op nadelige gevolgen voor het welbevinden van kinderen. Deze kinderen voelen zich vaker angstig, afhankelijk en ongelukkig. Dat kan fysieke en psychische klachten tot gevolg hebben, zoals hoofdpijn, buikpijn en vermoeidheid.
Een sterk sociaal netwerk is belangrijk voor het kunnen omgaan met de zorgelijke financiële situatie. Sommige kinderen en jongeren vinden armoede geen prettig woord. Ze noemen het liever geldzorgen of geldproblemen en ze willen niet als 'arm kind' worden benaderd.

Invloed van armoede op ouders

Als armoede tijdelijk is en er geen andere problemen zijn, kunnen ouders daar meestal goed mee omgaan. Als er meerdere problemen zijn die al langer spelen, zoals werkloosheid, ziekte of slechte huisvesting, wordt het lastiger voor ouders. Zij hebben dan vaak veel stress. Verder spelen schaamte en stigmatisering een rol in het leven van veel ouders met langdurige geldzorgen. Dit kan leiden tot gevoelens van machteloosheid, een negatief zelfbeeld en depressieve gevoelens. Soms trekken ouders die zich schamen of bang zijn voor een stigma zich ook terug uit hun sociale omgeving en maken ze geen gebruik van voorzieningen zoals een kindpakket of de voedselbank.

Armoede en opvoeding van kinderen

Leven in armoede brengt voor ouders veel uitdagingen mee. Het hebben van veel stress door moeilijke leefomstandigheden kan ertoe leiden dat ouders kun kinderen minder ondersteunen en stimuleren. Met als gevolg dat armoede onder andere in verband kan worden gebracht met een autoritaire opvoedstijl, onveilige hechting, minder goede hersenontwikkeling en een minder voorspoedige schoolloopbaan. Opgroeien in armoede kan dus veel gevolgen hebben voor kinderen. Materiële achterstanden kunnen ook bijdragen aan een slechtere concentratie op school of leerachterstanden, bijvoorbeeld door het missen van een laptop. Ook is er meer kans op voortijdig schoolverlaten.

Toch bepaalt armoede niet alles. Ouders met een vergelijkbaar laag inkomen kunnen onderling erg verschillen in opvoedstijl, opvoedpraktijken en kansen voor hun kinderen. Daarom is het belangrijk om je als beleidsmaker bewust te zijn van de risico's die het opgroeien in armoede meebrengt, maar ook te beseffen dat er nuances zijn en dat niet alle kinderen er dezelfde gevolgen van ondervinden.

Bekijk het filmpje waarin influencer Anna Nooshin in gesprek gaat met Romy over hoe het voelt om op te groeien in armoede.

Waar loop je tegenaan als je niet genoeg geld hebt om je gezin te onderhouden? En hoe los je dat op? Moeders en kinderen vertellen erover in onderstaand filmpje.

Video bekijken? Dan vragen we je eerst toestemming te geven voor het plaatsen van marketingcookies door derden. Of bekijk de video via https://www.youtube.com/watch?v=KWmSlWAU8vc

Cookies accepteren

Videobeschrijving

Waar loop je tegenaan als je niet genoeg geld hebt om je gezin te onderhouden? En hoe los je dat op? Moeders en kinderen vertellen.

Podcast De Jeugdkantine

Wil je meer weten over de gevolgen van opgroeien in armoede voor kinderen en wat hen helpt? Luister naar aflevering 2 van podcast De Jeugdkantine.