Psychische problemen signaleren als wijkteam

Psychische problemen herkennen

Bij het herkennen van psychische problemen is het belangrijk om:

• een niet-pluisgevoel te ontwikkelen. Gebruik je intuïtie en leer op jouw gevoel te vertrouwen. Overleg eventueel met een collega of vraag een extern consult om een niet-pluisgevoel beter te duiden en sneller de juiste hulp te vinden. Lees meer in 'Pluis/niet-pluis': een valide denkmethode.
• een brede blik en basiskennis te hebben over de ontwikkeling van kinderen en welke problemen per leeftijdsgroep vaak voorkomen. Het Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie heeft hier veel informatie over.
• kennis te hebben over de voortekenen van psychische problemen, ook wel 'markers' genoemd.
• te erkennen dat je niet alles kunt weten. Zorg dat je weet waar je ontbrekende kennis kunt vinden.

Welke richtlijnen zijn er?

Om een goed beeld te krijgen van de ernst en de mogelijke behandeling van psychische problemen kun je richtlijnen gebruiken. De volgende twee richtlijnen voor jeugdhulp en jeugdbescherming bijvoorbeeld:

Gezinnen met meervoudige en complexe problemenSamen met ouders en jeugdige beslissen over passende hulp

Er zijn meer richtlijnen voor jeugdhulp en jeugdbescherming, bijvoorbeeld over ADHD en ernstige gedragsproblemen. Deze vind je op Richtlijnenjeugdhulp.nl.

Ook richtlijnen van andere beroepsgroepen kunnen behulpzaam zijn:

Richtlijnen voor de jeugdgezondheidszorgPraktijkstandaarden kinder- en jeugdpsychiatrieStandaarden voor de ggz

Je kunt de databank Richtlijnen gebruiken om richtlijnen op te zoeken voor specifieke problemen.

Hoe voer je een goed gesprek?

Adviezen voor het zorgvuldig voeren van een gesprek over psychische problemen zijn te vinden in:

• GIZ-methodiek: Gezamenlijk Inschatten van Zorgbehoeften. Bekijk voor uitleg de video over GIZ.
• SPARK: Signaleren van Problemen en Analyse van Risico bij opvoeden en ontwikkeling van Kinderen.
• Keuzehulp Kernelementen: inschatten van de aard en ernst van hulpvragen, en gezamenlijk beslissen over hulp.

Wanneer verwijs je door en naar wie?

Of je doorverwijst, hangt af van de ernst van de psychische klachten en van de mogelijkheden van je wijkteam om die klachten zelf te behandelen. Als een verwijzing nodig is, heb je verschillende opties.

Huisarts, praktijkondersteuner huisarts (POH) of jeugdgezondheidszorg

Je verwijst hiernaar als:

• de psychische klachten geen grote impact hebben op het dagelijks leven.
• er geen aanwijzingen zijn voor kindermishandeling.
• er geen risico is op suïcide of zelfpijniging.
• er geen complexe problemen zijn bij het kind of in het gezin.

Basis jeugd-ggz

Je verwijst hiernaar als:

• de behandeling van het wijkteam, de huisarts of jeugdgezondheidszorg niet genoeg helpt.
• je een psychiatrische stoornis vermoedt.
• de beperkingen of problemen licht tot matig zijn.
• je denkt dat er een leerstoornis is of twijfelt aan de verstandelijke vermogens.

Gespecialiseerde jeugd-ggz

Je verwijst hiernaar als:

• de behandeling in de basis jeugd-ggz te weinig resultaat heeft.
• je nog steeds een psychiatrische stoornis vermoedt.
• er sprake is van ernstige en complexe problemen met een hoog risico.
• ouders problemen in de opvoeding hebben door hun eigen psychische problemen.

Meer informatie

De podcast StroomOPLandelijke samenwerkingsafspraken jeugd-ggzStroomschema voor doorverwijzen kinderen en jongeren met psychische klachten

Kijk voor meer informatie over diverse psychische problemen in het overzicht van alle onderwerpen op deze site.