Onderzoek naar corona en mentaal welbevinden

Resultaten samengevat

Mentale klachten lijken verergerd

Mentale klachten leken in de coronatijd vooral te zijn verergerd bij kinderen en jongeren die al mentale problemen hadden. Mentale klachten zijn voornamelijk angst, depressieve gevoelens, eenzaamheid, stress en slaapproblemen.

Onderzoek tijdens de crisis suggereerde dat hoe langer de pandemie duurde, hoe negatiever de gevolgen waren voor het mentaal welbevinden van alle kinderen en jongeren. Maar de dalende trend voor het mentaal welbevinden bestond ook al voor de pandemie. De coronacrisis lijkt vooral versterkend te hebben gewerkt.

Tegelijkertijd reageerden niet alle kinderen en jongeren hetzelfde en voelde een groot deel van de jongeren van middelbare schoolleeftijd zich goed. Het onderzoek is niet altijd even eenduidig. Er zijn helaas weinig studies gedaan naar kinderen tot 12 jaar.

Verbondenheid met leeftijdsgenoten én de omgeving als beschermende factor

Gedurende de hele pandemie leek de mate van verbondenheid met vrienden en leeftijdgenoten een belangrijke factor te zijn voor het mentaal welbevinden. Zo hadden adolescenten die tijdens de eerste lockdown meer verbondenheid ervaarden met hun vrienden minder last van internaliserende problemen dan leeftijdsgenoten die dat niet hadden.

Bovendien lijkt in de eerste fase van de pandemie de sluiting van de scholen een belangrijke factor te zijn geweest die grote impact had op het mentaal welbevinden van leerlingen in het primair, voortgezet, praktijk- en hoger onderwijs.

Na de crisis

Er zijn signalen dat er na de crisis meer ondersteuningsvragen zijn rondom de ontwikkeling van kinderen en jongeren.

In de publicatie Mentaal welbevinden van de jeugd: lessen uit de coronacrisis bundelde het NJi de resultaten van veel studies, peilingen, enquêtes en analyses uit de periode maart 2020 - april 2022. Daarin worden deze signalen geduid door te beschrijven dat kinderen en jongeren zich tijdens de pandemie gewoon hebben ontwikkeld, maar ook veel leerervaringen hebben moeten missen.

Het wegvallen van deze leerervaringen – op school, met sporten, met uitgaan, spelen met andere kinderen – kan betekenen dat kinderen en jongeren die juist in de periode na de pandemie extra nodig blijven hebben.