Hoe organiseer je jeugdhulp op school?

Gezamenlijke visie op de aanpak

Een gezamenlijke visie bij het organiseren van jeugdhulp in de school is van belang. Er is namelijk een risico dat onderwijs en jeugdhulp wel in hetzelfde gebouw zitten, maar afzonderlijk van elkaar hun eigen taken volbrengen. Dan komt er alsnog geen echte aansluiting tot stand. Het Kwaliteitskompas van het NJi kan helpen om de stappen te ordenen. Dit is een instrument voor gemeenten die samen met hun partners willen sturen op de resultaten voor jeugdigen.

Samen analyseren en ambities formuleren

Een gezamenlijke visie kun je creëren door met elkaar te analyseren hoe het gaat met de jeugd in stad, wijk en school en gezamenlijk ambities te formuleren. Deze ambities verwerk je afgestemd of geïntegreerd in het ondersteuningsplan van het samenwerkingsverband passend onderwijs en het jeugdplan van de gemeente. Of in een gezamenlijk uitvoeringsplan.

Kwaliteitsvereisten staan voorop

Als beleidsmaker ben je verantwoordelijk. Je wilt sturen op kwaliteit: doe je de goede dingen en doe je de dingen goed? En wat levert het op voor de kinderen en hun ouders in je gemeente of regio?

Samen reflecteren

Wil je echt zorgen dat samenwerkingsafspraken ook leiden tot verbeteringen, dan moet je op verschillende niveaus van bestuur, beleid en uitvoering met elkaar reflecteren. Afspraken op beleidsniveau werken niet altijd in de praktijk. Ook kunnen de effecten per school verschillen. Dit vraagt van alle niveaus om je te verplaatsen in het perspectief van de ander.

Monitoring

Centraal staat de vraag of het beleid en de interventies betere kansen voor kinderen of voor scholen opleveren. Stel het beleid bij op basis van de uitkomsten van monitoring van het behalen van de gezamenlijke doelstellingen en de evaluatie van de aansluiting onderwijs en jeugdhulp. Meer informatie over het verzamelen van gegevens vind je op de pagina Zoeken naar beschikbare gegevens en op onze pagina's over monitoring.

Een gezamenlijke werkwijze

Een gezamenlijke werkwijze, ofwel de manier waarop je verwacht de doelen te behalen, is belangrijk om vast te leggen. Bijvoorbeeld in de focus van het gezamenlijk handelen.

Dichtbij jongeren

Jeugdhulp wordt efficiënter ingezet door aan te sluiten bij de school, waar jongeren dagelijks komen en in contact staan met leraren die weten wat er onder hen leeft. Jongeren en leraren willen zich gesteund weten als zij vragen of signalen willen delen.

Samenhang

Jongeren moeten het jeugdhulpteam in het schoolgebouw goed kunnen vinden. Kwetsbare jongeren en hun gezinnen worden dan sneller bereikt, waardoor lichte hulp vaker volstaat. Specialistische hulp is minder vaak nodig of kan tijdig en gericht ingezet worden. Het laten aansluiten van de jeugdhulpmedewerker in het ondersteuningsteam van de school kan een eerste stap zijn.

Je kunt er ook voor kiezen om een integraal team van onderwijs- en jeugdhulpprofessionals te maken. Op deze manier wordt de inzet van jeugdhulp meer doelmatig en efficiënter, en is er meer samenhang tussen onderwijs en jeugdhulp. Hiervoor is het belangrijk dat de expertise van de jeugdhulp uitgaat naar de leerling, de leerkracht en de pedagogische context van de school. Professionals in onderwijs, opvang en jeugdhulp spreken één taal en werken handelings- en opbrengstgericht. De samenwerking onderwijs-jeugdzorg laat zo een meerwaarde zien in het creëren van ontwikkelingskansen voor leerlingen.

Inkoopbeleid

Veel zorgaanbieders worden via een aanbestedingsprocedure aangesteld. Een zorgtraject heeft strakke kaders nodig voor een snelle en doeltreffende inzet van de benodigde zorg en een goede onderwijs-zorg verbinding.

Betrek scholen en samenwerkingsverband passend onderwijs

Dit begint met een duidelijke gezamenlijke formulering van de gemeente en het onderwijs van wat ze nodig hebben om een goede samenwerking tussen onderwijs en jeugdhulp tot stand te brengen. Bijvoorbeeld de ruimte om consultatie en advies te geven op school om zo de context van de leerling te helpen versterken voordat verwezen wordt.

Het is belangrijk dat het onderwijs betrokken wordt bij het inkoopbeleid van de jeugdhulp. De inkoopafspraken van de gemeente dienen voldoende flexibiliteit te bieden om de jeugdhulp aan te laten sluiten op hulpvragen van leerlingen vanuit het onderwijs. Door het samenwerkingsverband passend onderwijs en scholen te betrekken bij de inkoop van jeugdhulp kom je tot integrale arrangementen met kwaliteit en effectiviteit.

Duidelijkheid en flexibiliteit

Stel bijvoorbeeld in de aanbesteding en in de overeenkomst dat de zorgaanbieder binnen een maand met de behandeling moet beginnen. Voorkom vaagheden. Kijk naar de mogelijkheden voor een efficiënte inzet van middelen, bijvoorbeeld door de inzet van collectieve financiering. In plaats van per leerling jeugdhulpbeschikkingen te regelen, kan er dan per groep leerlingen een bepaald zorgaanbod gefinancierd worden. Dit scheelt in bureaucratie omdat je niet meer per leerling een aanvraag hoeft te schrijven of te beoordelen, maar leidt ook tot meer flexibele inzet van zorg.

Hanteer verantwoording vanuit vertrouwen. Het uitgangspunt hierbij is dat scholen en jeugdhulpaanbieders goed weten wat nodig is voor individuele leerlingen, en dat de gemeente meekijkt op grote lijnen als  kwaliteit, toegankelijkheid en doelmatigheid van jeugdhulp.

Meer informatie

MonitoringKwaliteitskompas Kenniskaart Kwaliteit verbinding onderwijs en jeugdhulpAansluiting onderwijs en jeugdhulp 2021 Oberon onderzoek en advies OberonLeren | Met Andere Ogen