Wat als het sociale netwerk de hulp verstoort?

In wie heeft het gezin vertrouwen?

Twijfel je over de invloed die iemand uit het netwerk heeft op het gezin? Geef die persoon dan een kans om te laten zien hoe die steun kan bieden. Wijs de blowende en drinkende oom niet bij voorbaat af als het gezin hem vertrouwt. Onderzoek samen met het gezin hoe je de oom in dit voorbeeld het beste bij de hulp kunt betrekken. Bedenk daarbij dat hij misschien ook invloed op het gezin heeft als je hem niet bij de hulp betrekt.

Loopt het dan toch moeizaam? Bespreek dan samen met de oom en het gezin dat het niet werkt, bedank hem samen voor het uitproberen. Neem goed afscheid. Hierdoor heb je oog voor het feit dat de rol van de hulpverlening aan het gezin eindigt, maar de familieband blijft bestaan.    

Merk je dat mensen uit het netwerk continu een verstorende invloed hebben op het gezin?

Ervaart een gezin het netwerk niet of niet meer als steunend? Onderzoek dan waardoor dat komt.

• Bespreek dan met het gezin of zij die relaties willen behouden. Is dat het geval, vraag dan hoe deze relaties hen kunnen helpen.
• Willen zij de relaties liever verbreken? Bespreek met het gezin hoe zij nieuwe relaties kunnen aangaan of verwaterde banden kunnen aanhalen.

Wie is verantwoordelijk voor de samenwerking met het netwerk?     

In de samenwerking met het netwerk van gezinnen ontkom je niet aan spanningsvelden en dilemma's. Dat heeft onder andere te maken met de verschillen in verantwoordelijkheid tussen jou en de mensen in het netwerk. Als professional heb je een formele verantwoordelijkheid. Daarop ben je aanspreekbaar en daardoor val je onder tuchtrecht. Mensen in het netwerk van een gezin hebben een persoonlijke verantwoordelijkheid en zijn niet formeel aan allerlei eisen gebonden.

Een dilemma kan ontstaan als jij verantwoordelijk wordt gehouden terwijl het netwerk zich niet aan de gemaakte afspraken houdt:

• Wat doe je bijvoorbeeld met de vraag of opa en oma een rol kunnen spelen in het veiligheidsplan?
• In hoeverre verhindert hun loyaliteit richting opa en oma dat ze optreden of onveiligheid melden als het nodig is?
• Durf je deze verantwoordelijkheid aan het sociale netwerk over te laten, of grijp je in?

Zulke afwegingen kun je als professional niet in je eentje maken. Het kan zinvol zijn om een moreel beraad te organiseren. De grote meerwaarde daarvan is dat kinderen, jongeren, ouders, hun netwerk en hun informele steunfiguren daaraan deel kunnen nemen.