Tarik: 'Zorg dat je weet wat er online speelt'

Tarik (26) werkt als jongerenwerker in Arnhem. Hierin krijgt hij ook wel eens te maken met pestgedrag. 'Op scholen, in de wijk en op sociale media. Voor veel mensen lijken dit allemaal verschillende leefwerelden, maar dat is niet zo. Voor jongeren staat alles met elkaar in verbinding', vertelt Tarik. Om de ernst van een pestsituatie te ontdekken is het volgens hem erg belangrijk om op al deze plekken aanwezig te zijn als jongerenwerker.

Scholen, de wijk, sociale media. Voor jongeren staat alles met elkaar in verbinding.

Het complete beeld

Tarik: 'Als je alleen op scholen aanwezig bent kun je een situatie helemaal verkeerd inschatten omdat je niet het complete beeld hebt.' Door zich bijvoorbeeld ook te verdiepen in het online gedrag van jongeren waarmee hij werkt, is Tarik vaak eerder op de hoogte van een pestsituatie. 'Dit deel ik dan met de school en ik ga eventueel het gesprek aan met de betrokken jongeren, voordat het uit de hand loopt.'

In de wijk

Hetzelfde geldt volgens Tarik voor de aanwezigheid op straat. Als hij niet aanwezig zou zijn in de wijk, zou hij veel informatie missen. Door ook daar aanwezig te zijn bouwt hij laagdrempelig contact op met de jongeren, zonder dat er iets aan de hand is. 'Dat is wat geen andere professional doet. School belt niet met ouders als het goed gaat op school. De politie komt niet bij je thuis als het goed gaat.' Een jongerenwerker daarentegen kent de jongere óók als het goed gaat. 'Ik praat met ze en doe activiteiten met ze. En als er dan wél iets aan de hand is, ben ik de eerste naar wie ze toekomen en die ze vertrouwen omdat ze mij kennen van daarvoor.'

Buitengesloten worden

Tarik: 'De meeste pestsituaties gaan om "buitengesloten worden". Je ziet dat jongeren veel bezig zijn met groepsvorming. Als je daar net buiten valt dan kun je het pispaaltje worden. Dit zorgt voor onzekerheid en stress. Het is erg lastig voor zo'n jongere om weer terug te komen in de groep.' Maar het begint niet altijd met direct pestgedrag. 'Het kan ook zijn dat jongeren veel roddelen of achter de rug om onaardige dingen over een ander zeggen. Ik vind het belangrijk om dan al het gesprek aan te gaan met deze jongeren. Ik bespreek met ze waarom ze anderen belachelijk maken en wat dat kan veroorzaken.'

Het gesprek aangaan

Wanneer het duidelijk is dat een jongere wordt gepest, is de eerste stap die Tarik zet om de jongeren erop aan te spreken. De ene keer hoort hij via via dat een jongere wordt gepest, een andere keer betrapt hij de pester of pesters op heterdaad. Beide situaties vragen om een andere aanpak. 'Als ik iemand op heterdaad betrap dan spreek ik diegene daar direct op aan, het liefst in de groep.' Zo laat Tarik andere jongeren zien dat het niet iets is waar ze zomaar mee wegkomen. 'Via via is natuurlijk lastiger. Dan vraag ik het pestslachtoffer op gesprek. Een op een. Samen kunnen we dan kijken wat er aan de hand is en wat we kunnen doen om de situatie op te lossen.'

Tips van Tarik

  • Investeer in contact voordat er een probleem is en probeer de leefwereld van de jongere te begrijpen.
  • Weten wat er online speelt is echt een noodzaak.
  • Praat niet alleen met jongeren op scholen, maar ben ook aanwezig in de wijk, bij sportactiviteiten en online. Zo ontdek je problemen eerder en kun je het sneller oplossen.
  • Houdt korte lijntjes met samenwerkingspartners. Zo hoor je bijvoorbeeld van een mentor hoe een leerling zich op school gedraagt, en hoort de mentor van jou hoe de jongere zich in de wijk gedraagt. Samen krijg je een vollediger beeld.
Foto Mirella van den Burg

Mirella van den Burg, MSc

adviseur onderwijs en veiligheid