Opvallend gedrag bij jonge kinderen (0-6)

Professionals in de kinderopvang, het onderwijs en de vroeg- en voorschoolse educatie maken zich zorgen over het gedrag van jonge kinderen. Ze laten opvallend gedrag zien en het aantal ondersteuningsvragen en aanvragen voor speciaal onderwijs neemt toe. Toch ligt dit vaak niet aan het kind, maar aan het zorg- en onderwijssysteem, maatschappelijke ontwikkelingen en de opvoedomgeving. Wat is de invloed van deze factoren op de ontwikkeling van kinderen? Op deze pagina bundelen we kennis om dit beter te begrijpen.

Wat zijn de signalen?

Organisaties, leraren en andere professionals zien steeds vaker:

  • Gedragsproblemen: sommige kinderen hebben moeite in een groep en kunnen daardoor gedrag vertonen die anderen lastig vinden, zoals bijten.
  • Teruggetrokken en weinig sociaal gedrag: sommige kinderen reageren weinig op anderen en vinden contact met leiding of docenten en regels lastig.
  • Weinig zelfstandigheid en jong gedrag: sommige kinderen hebben zich nog niet voldoende ontwikkeld in hun motoriek en zelfstandigheid, zoals niet zindelijk zijn als ze naar school gaan.
  • Spraak- en taalproblemen: sommige kinderen spreken thuis een andere taal of hebben moeite met Nederlands, ook als het hun moedertaal is.

Problemen in de ontwikkeling hangen soms met elkaar samen. Moeite met communiceren kan bijvoorbeeld leiden tot teruggetrokken gedrag.

Welke factoren spelen mee?

  • Knelpunten in het systeem

    Ouders, professionals en beleidsmakers signaleren een gebrek aan samenhang tussen kinderopvang, onderwijs en zorg. Door de versnipperde samenwerking krijgen kinderen en ouders niet altijd de beste hulp. Wat zijn de knelpunten?

    Over de invloed van het systeem

  • Maatschappelijke trends

    Elke generatie maakt zich zorgen over de volgende generatie. Deskundigen zien een aantal maatschappelijke trends die van invloed zijn op wat we van onze kinderen verwachten, en hoe we met ze omgaan. Welke trends spelen hierin een rol?

    Maatschappelijke trends

  • De opvoedomgeving

    Om opvallend gedrag te begrijpen, is het belangrijk te onderzoeken wat er achter dat gedrag zit. En om te kijken naar de wisselwerking tussen omgeving en gedrag. Wat speelt er in de omgeving en hoe beïnvloedt dit gedrag van kinderen?

    Invloed van de opvoedomgeving

Opvallend gedrag: probleem of signaal?

Waarom vertonen sommige kinderen gedrag dat we als 'uitzonderlijk' beschouwen? Wat ligt er achter dit gedrag en hoe kunnen we het beter begrijpen? We spraken met Jasper Albers, leraar in een Integraal Kindcentrum (IKC). 'Als leraren hebben wij de unieke kans om een kind en het gezin van dichtbij te volgen.'

Lees het hele interview

Jasper Albers