Regie in de samenwerking in het jeugddomein

Wie voert de regie?

Het jeugdveld bestaat uit een enorme hoeveelheid verschillende mensen en organisaties die betrokken zijn bij het leven en de leefwereld van kinderen, jongeren en gezinnen. Allemaal dragen zij bij aan een belangrijke maatschappelijke opgave: dat kinderen zo gezond, veilig en kansrijk mogelijk opgroeien. Die opgave is zo groot en complex dat geen enkele partij dit alleen voor elkaar kan krijgen. Daarvoor is samenwerking en een samenhangende aanpak nodig. Maar wie voert de regie over welk stuk in de samenwerking?

Voor een antwoord op die vraag maken we onderscheid tussen formele regie en netwerkregie. Formele regie hangt samen met wettelijke taken. Bij netwerkregie gaat het om samenwerking tussen partijen die zich allemaal verantwoordelijk voelen voor een gedeelde ambitie.

Formele regie

Vanuit wet- en regelgeving is er een aantal formele regievoerders in het jeugddomein:

• De gemeente voert regie vanuit de Jeugdwet, de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de Participatiewet, en op aanpalende domeinen zoals wonen en ruimte, sport en cultuur, en kinderopvang.
• Onderwijs en gemeente voeren samen regie op passend onderwijs. Dat doen ze in het Op Overeenstemming Gericht Overleg (OOGO). Als hier brede lokale afspraken over jeugd worden gemaakt, kan dit overleg het beste onder regie van de gemeente vallen.
• Vanuit de Wet Publieke Gezondheid zijn gemeenten verantwoordelijk voor de jeugdgezondheidszorg. Vaak beleggen ze de uitvoering hiervan bij de GGD. Die voert dan regie op het bevorderen, beschermen en beveiligen van de gezondheid en de lichamelijke en geestelijke ontwikkeling van kinderen en jongeren.

Netwerkregie

Bij samenwerking in een complex speelveld, zoals het jeugdveld, draait het veel meer om netwerkregie. Met alleen formele regie en doorzettingsmacht kom je er niet. In het jeugddomein is het nodig dat de samenwerkingspartners een gedeelde ambitie hebben. En dat ieder van hen zich verantwoordelijk voelt voor het bereiken van die ambitie.

Dat vereist onder andere dat partijen onderling goede afspraken maken, erop vertrouwen dat iedereen zich committeert aan de ambitie en dat er gedeeld leiderschap ontstaat. Een regievoerder opereert hierbij dus niet vanuit doorzettingsmacht waarbij hij de leiding vasthoudt. Hij zorgt er vooral voor dat alle samenwerkingspartners verantwoordelijkheid tonen voor het geheel én hun eigen deel.

Voor netwerkregie is het niet nodig om formele macht te hebben. Ook als je geen formele regiefunctie hebt, kun je de regie nemen. Bijvoorbeeld door een overleg te organiseren met de samenwerkingspartners waarmee je een gedeelde ambitie hebt, Daarin maak je vervolgens afspraken over hoe jullie samen aan die ambitie gaan werken. We raden je wel aan om de formele regievoerders in ieder geval hierbij te betrekken.

Meer informatie over netwerkregie

Succesvol samenwerken aan een maatschappelijke opgave jeugdLeiding geven aan transformatie