Jeugdbeleid dat werkt in de wijk

Hoe zorg je als gemeente samen met jongeren, ouders, vrijwilligers, professionals en andere partners dat kinderen en jongeren kansrijk, gezond en veilig opgroeien? In het traject 'Impact in de wijk' gaat de aanpak niet uit van het bestaande aanbod, maar van wat je maatschappelijk wilt bereiken en wat je daarbij nodig hebt. De gangmakende gemeenten die meedoen zijn Amersfoort, Zoetermeer, Helmond en Rotterdam. Het NJi en deze gemeenten werken hierin samen met Impactpunt.

Wat is Impact in de wijk?

Impact in de wijk is gemeentebreed beleid, maar met een wijkgerichte aanpak. De gemeente coördineert de aanpak en start in wijken waar de pedagogische kwaliteit versterking nodig heeft. De gemeente verzamelt data om een beeld te krijgen van hoe het gaat met de inwoners en de wijk. Hoeveel inwoners voelen zich gezond of hebben werk? Voelen kinderen zich welkom op school? 

Daarnaast is ervaringskennis van inwoners en van professionals cruciaal in de aanpak. Zij weten als geen ander wat er in de wijk speelt, waar het knelt en waar je rekening mee moet houden bij een aanpak. Op basis van wetenschappelijke kennis wordt duidelijk wat de onderliggende factoren zijn die het meest bepalen of jongeren kansrijk, gezond en veilig kunnen opgroeien. Vervolgens wordt gekeken van welke activiteiten en interventies bekend is dat ze werken om die onderliggende factoren te beïnvloeden. 

De aanpak van Impact in de wijk is gestoeld op de ervaringen van gemeente Rotterdam waar het factorenmodel is ontwikkeld. Dit model werd ontwikkeld als onderdeel van het Beleidskader Jeugd 2015-2020 Rotterdam Groeit. Het is ontstaan uit de vraag hoe de gemeente haar beleid beter kon richten op duurzame maatschappelijke impact.

Waarom Impact in de wijk?

De complexiteit van de maatschappelijke vraagstukken van kinderen, jongeren en ouders vragen om een structurele en samenhangende aanpak; een aanpak die verder gaat dan gefragmenteerde oplossingen en korte termijn acties. De werkwijze van Impact in de wijk zorgt voor een stevig fundament voor beleidskeuzes voor kinderen, jongeren en ouders.

De focus ligt op de dieperliggende oorzaken en niet op het bestrijden van symptomen. De implementatie van de aanpak vraagt een lange adem, met als doel om duurzame maatschappelijke resultaten van kinderen, jongeren en ouders te bereiken.

Wat leren we uit Impact in de wijk?

Leidende principes 

De werkwijze van Impact in de wijk is gebaseerd op vijf leidende principes. Dit betekent dat op basis van deze vijf principes verandering gestimuleerd wordt. Het kost tijd voordat de verandering echt zichtbaar is, omdat veel partijen hun manier van denken, gedrag en houding moeten aanpassen. De vijf leidende principes zijn:

  1. Het maatschappelijke resultaat staat voorop
  2. Samen met inwoners en partners
  3. Doen wat werkt 
  4. Tellen en vertellen
  5. Leren en verbeteren

Samen met de gangmakende gemeenten en Impactpunt bouwt het NJi kennis op over hoe je met deze leidende principes als gemeente aan de slag gaat en wat het oplevert. In Leidende principes geven richting aan het sociaal domein lees je hoe je deze leidende principes inzet in het jeugdbeleid.

Randvoorwaarden van effectief jeugdbeleid

Daarnaast zijn 10 randvoorwaarden beschreven voor effectief jeugdbeleid. Deze randvoorwaarden zijn deels opgesteld uit de ervaringen vanuit het leertraject Impact in de wijk.

10 randvoorwaarden voor een effectieve jeugdaanpak binnen de gemeente

Wat is de rol van het NJi?

Het NJi ondersteunt het traject op twee manieren. Het NJi draagt bij met inhoudelijke expertise en bereidt de gezamenlijke sessies met verschillende gemeenten voor. Daarnaast verzamelt het NJi de lessen die de gemeenten leren. Het Nji verrijkt daarmee de kennis met praktijkervaring en stellen deze beschikbaar voor andere gemeenten die aan de slag willen met een succesvolle lokale jeugdaanpak.

Het NJi werkt hierin samen met Impactpunt. Hun expertise vindt zijn oorsprong in de gemeente Rotterdam. Momenteel ondersteunen zij gangmakende gemeenten bij de toepassing van Impact in de Wijk op locatie, onder andere met het factorenmodel.

Afke Donker

Dr. Afke Donker

senior medewerker monitoring en sturingsinformatie
a.donker [at] nji.nl