Wat is ervaringskennis en ervaringsdeskundigheid?

Ervaringskennis: je maakt iets mee en denkt erover na

Ervaringskennis is de kennis die je opdoet als je iets meemaakt en erover nadenkt. Bijvoorbeeld de ervaringen van iemand binnen een jeugdhulpinstelling waar het niet altijd veilig was. Als je op deze ervaringen kunt terugkijken en hierover nadenkt, is dit ervaringskennis.

In de jeugdhulp kan ervaringskennis kinderen en jongeren met vergelijkbare ervaringen helpen. Binnen de jeugdhulp gaat het dan vaak om ervaringen met onmacht, onveiligheid en onbegrip. Ze leren dan hoe anderen hier weer zijn uitgekomen.

Ook een organisatie kan leren van ervaringskennis. Zo zijn er jeugdhulporganisaties, scholen en gemeenten die regelmatig ervaringskennis ophalen over hoe ze hun organisatie fijner en veiliger kunnen maken voor kinderen en jongeren.

Ervaringsdeskundigheid: je deelt kennis om anderen te helpen

Ervaringsdeskundigheid betekent het kunnen doorgeven van ervaringskennis om anderen te helpen. Een ervaringsdeskundige is iemand die dit heeft geleerd. Ervaringsdeskundigen werken vaak samen met mensen die hulp krijgen, als aanvulling op hulpverlening. Ze kunnen ook meewerken aan beleid en onderzoek.

Ravi (ervaringsdeskundige): 'Ik ondersteun jongeren en denk met ze mee. En als we in het team een plan van aanpak voor een jongere maken, denk ik steeds: wat zou een jongere hiervan vinden? Zo zorg ik ervoor dat jongeren gezien en gehoord worden.'

Om als ervaringsdeskundige de ervaringskennis op een goede manier in te zetten kun je een training of opleiding volgen. Dit is niet verplicht, maar kan soms wel door organisaties gevraagd worden.

Wat voegen ervaringskennis en ervaringsdeskundigheid toe?

Er is nog weinig onderzoek gedaan naar de effecten van ervaringsdeskundigheid. Maar er zijn wel goede redenen waarom het waardevol kan zijn voor jeugdhulp, jeugdbeleid en onderzoek.

Zo geeft een ervaringsdeskundige andere hulp dan professionals die met kinderen en jongeren werken. Want alleen een ervaringsdeskundige kan ervaringskennis delen. Kinderen en jongeren vertellen dat ze hulp van een ervaringsdeskundige prettig vinden, omdat ze zich door hen meer begrepen voelen.

Ook zeggen professionals die met kinderen en jongeren werken dat ervaringsdeskundigen een belangrijke rol kunnen spelen om beleid, professionals of cliënten met elkaar te verbinden. Door de persoonlijke ervaringen kunnen zij makkelijker focussen op waar het echt om gaat. Namelijk dat kinderen zich veilig en geholpen voelen.

Carolijn, onderzoeker: 'Wat ervaringsdeskundige Kaylee mij vertelt, neem ik mee in mijn onderzoek, zodat ik het verhaal achter de cijfers kan vertellen. Jongeren en zorgprofessionals staan open voor haar input, zelfs als dit confronterend kan zijn.'

Denk je erover om ervaringsdeskundige te worden?

Kijk voor meer informatie op Hoe word ik ervaringsdeskundige.

Verhalen van ervaringsdeskundigen

Carlijn (26): 'We zijn echte collega's, ook al hebben we een andere achtergrond'Suzanne en Ravi: 'Veel hulpverleners weten niet wat een ervaringsdeskundige kan betekenen'Onderzoeker Carolijn werkt samen met ervaringsdeskundige Kaylee