Is mijn kind depressief?

Wat zijn stemmingsproblemen en depressieve klachten?

Stemmingsproblemen kunnen verschillende vormen aannemen. Een kind kan bijvoorbeeld erg verdrietig zijn door een ingrijpende gebeurtenis: een verhuizing, een echtscheiding of een opa die overlijdt. Dat is een normale reactie. Maar soms wordt het verdriet na verloop van tijd niet minder, helpt afleiding niet, of heeft het kind moeite met het verdriet om te gaan. 

Daarbij zijn er kinderen die last hebben van extreme stemmingswisselingen. Soms zitten ze diep in de put en zijn ze lusteloos en verdrietig, waarna ze opeens supervrolijk kunnen zijn. Zonder dat er voor deze stemmingswisselingen een duidelijke aanleiding is. 

Er zijn ook kinderen die depressieve klachten hebben. Iemand met depressieve klachten voelt zich verdrietig, moe en heeft nergens zin in. Vaak heeft iemand negatieve gedachten over zichzelf en de toekomst. Ook kan iemand het gevoel hebben minder waard te zijn dan anderen. Dit soort klachten ontstaan vaak als er iets naars gebeurt. Ook stress en zorgen kunnen de oorzaak zijn, maar soms is de oorzaak onduidelijk. 

Moet ik me zorgen maken over heftige emoties bij mijn kind?

Als er iets naars speelt in het leven van je kind, dan heeft dat invloed op hoe je kind zich voelt. Het komt vaak voor dat kinderen of jongeren zich een tijdje minder goed voelen. Negatieve emoties horen bij het leven en zijn ook behulpzaam om met problemen om te leren gaan. 

Kinderen en jongeren hebben vaker heftigere emoties dan volwassenen. Ze denken vaak nog erg zwart-wit: ze voelen zich helemaal goed, of helemaal niet. Hierdoor kunnen klachten soms heel erg lijken, maar gaat het snel daarna weer beter. Dit hoort bij de leeftijd en hoeft geen probleem te zijn. Als kinderen ouder worden, leren zij emoties beter te herkennen en begrijpen. Dan leren zij ook beter omgaan met emoties.

Lees meer hoe je je kind kunt helpen omgaan met heftige emoties

Het is als ouder soms moeilijk in te schatten of de emoties van je kind bij de ontwikkeling hoort, of dat er iets meer aan de hand is. Bijvoorbeeld als negatieve emoties erg sterk zijn en na verloop van tijd niet minder worden. Of als je kind moeite heeft met de emoties om te gaan, dan is er misschien meer hulp nodig.

Invloed puberteit op depressieve klachten

Bij jongeren in de puberteit komen depressieve klachten vaker voor. Er verandert veel in hun lijf en leven. Vaak worden jongeren onzekerder, zijn ze sneller geïrriteerd, voelen ze zich somber of hebben ze nergens zin in. Ook kunnen pubers snel wisselen van emoties. Het ene moment voelen ze zich prima, het andere moment slaan ze met deuren of zijn ze heel verdrietig. Vaak worden dit soort klachten na een tijdje weer minder.

Wat is een depressie?

Als depressieve klachten lang duren en ernstig zijn, kan een kind een depressie hebben. De klachten zijn dan zo erg dat een kind normale dingen niet meer kan doen, zoals naar school of werk gaan, of met vrienden afspreken. Bij een depressie heeft iemand langer dan twee weken depressieve klachten. Ook heeft iemand bijna de hele tijd last van de depressieve klachten.  

Wat zijn kenmerken van een depressie bij kinderen en jongeren?

Het kan lastig zijn om stemmingsproblemen bij kinderen te herkennen. Ieder kind is af en toe somber of verdrietig. Bovendien vallen de problemen misschien niet erg op. Dat komt bijvoorbeeld doordat stemmingsproblemen bij sommige kinderen vooral 'van binnen zitten', of niet duidelijk tot uiting komen. Je merkt dan hooguit dat je kind gauw geïrriteerd of humeurig is, lichamelijke klachten heeft, of nergens zin in heeft. Dat zijn wel belangrijke signalen. Net zo belangrijk als een sombere of verdrietige stemming.

Als je kind een depressie heeft, zie je vaak dat het gedrag van je kind verandert. Dingen die eerst wel lukten, lukken nu niet meer. Je kind heeft bijvoorbeeld moeite zich te concentreren, terwijl dat eerst wel goed ging. Of je kind spreekt steeds minder met vrienden af. En dingen waar je kind eerst plezier in had, zijn nu niet meer leuk.

Depressieve klachten kunnen bij een kind of jongere anders zijn dan bij volwassenen. Kenmerken van een depressie bij een kind of jongere zijn:

• Somber of geïrriteerd, weinig lachen of veel huilen.
• Geen zin in eten of juist veel eten.
• Niet kunnen slapen, slecht slapen, of juist veel slapen.
• Moeite met concentreren, denken en beslissingen nemen.
• Lichamelijke klachten zoals hoofdpijn of buikpijn, zonder duidelijke oorzaak.
• Weinig energie, vermoeidheid en traagheid.
• Weinig zin in leuke dingen doen of niet kunnen genieten van leuke dingen.
• Een ongeïnteresseerde houding. Veel gebruik van sarcasme.
• Een gevoel van waardeloosheid of schuld.
• Zelfbeschadiging.
• Gebruik van alcohol of drugs.
• Praten over zelfdoding, zeggen dat het leven weinig zin heeft, of andere dingen zeggen die lijken alsof iemand nadenkt over zelfdoding.

Denkt je kind aan de dood? Of maak je je zorgen daarover? Op 113 Zelfmoordpreventie vind je veel informatie wat je als ouder kunt doen. Ook zijn ze 24 uur per dag bereikbaar voor advies via 0800-0113 en via de chat.

Heeft je kind misschien een depressie?

Denk je na het lezen van deze tekst dat je kind een depressie heeft? Neem dan contact op met je huisarts. De huisarts kan bepalen of je kind een depressie heeft. Meer hierover lees je op de pagina Wat doe ik als ik denk dat mijn kind depressief is?

Meer informatie

• In filmpjes van de Wereldgezondheidsorganisatie wordt uitgelegd wat een depressie is en hoe je kunt omgaan met iemand die een depressie heeft.
• Op de website van Thuisarts vind je informatie voor als iemand in je omgeving een depressie heeft.
• Het Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie heeft informatie voor ouders over depressie bij kinderen en jongeren.