Wat is seksueel grensoverschrijdend gedrag?

Wat is seksueel grensoverschrijdend gedrag?

Bij seksueel grensoverschrijdend gedrag doet iemand iets seksueels wat een ander niet wil. Dit kan iets lichamelijks zijn, maar dat hoeft niet. Een paar voorbeelden:

• Ongewenste aanrakingen
• Zoenen terwijl de ander dat niet wil
• Seksueel getinte appjes of foto's sturen naar iemand die dit niet wil
• Seksueel getinte appjes of foto's van anderen delen
• Iemand chanteren met seksueel getinte appjes of foto's
• Iemand nafluiten of nasissen op straat
• Aanranding 
• Verkrachting

Hoe weet je of iets grensoverschrijdend is?

Als seksueel gedrag gewenst is, voldoet het aan drie voorwaarden. Als het niet voldoet aan een van deze voorwaarden, dan is het grensoverschrijdend.

1. Vrijwillig

Seksueel gedrag moet vrijwillig zijn. Dit geldt voor alle mensen die betrokken zijn. Dus de persoon die iets doet, en de persoon die het ervaart. Je zou het dus ook uit jezelf willen doen, als er geen groepsdruk was, of als je er geen beloning voor krijgt.

2. Toestemming

Iedereen die iets seksueels doet of iets seksueels meemaakt, moet toestemming hebben gegeven. Dit betekent dat er van alle betrokken personen een duidelijk 'ja' moet zijn. Dit wordt ook wel consent genoemd.

3. Gelijkwaardige relatie

Een gelijkwaardige relatie betekent dat mensen even veel macht hebben over elkaar. Als de relatie niet gelijkwaardig is, is het moeilijker voor de een om 'nee' te zeggen dan voor de ander. Dat kan zijn omdat diegene afhankelijk is van de ander, of door een groot leeftijdsverschil.

Naast deze drie voorwaarden zijn nog drie dingen belangrijk:

• Het gedrag past bij de ontwikkeling en leeftijd. Een jongetje van 2 jaar kan bijvoorbeeld best een vrouwenkleedkamer inlopen, maar als hij 12 is verandert dat.
• Het gedrag past bij de situatie. Je kleren uitdoen is op het strand bijvoorbeeld normaal, maar op straat wat minder.
• Er is respect voor jezelf en voor de ander. Dat betekent bijvoorbeeld dat het geen pijn doet, en dat je er niet verdrietig van wordt.

Grenzen zijn persoonlijk

Wat voor de een grensoverschrijdend is, is dat niet altijd ook voor de ander. Het kan goed zijn dat je nog niet precies weet waar jouw grenzen liggen. Dat ontdekken hoort bij de seksuele ontwikkeling. Het herkennen van grenzen kan moeilijk zijn en het kan gebeuren dat je over elkaars grenzen gaat. Praat daarom met elkaar. Het is goed om elkaar te kennen en te begrijpen. Zo kunnen jullie er samen voor zorgen dat het leuk blijft voor iedereen.

De video Je lijf is van jou van Het Klokhuis gaat over aanrakingen en wat wel en niet mag.

Check consent

'Consent checken' betekent dat er van alle betrokken personen een duidelijk 'ja' moet zijn voor het doen of meemaken van seksueel gedrag. En zelfs als je allebei 'ja' hebt gezegd, kan het zo zijn dat dit een tijdje later niet meer zo is. Een paar tips:

• Je mag altijd vragen of de ander het fijn vindt wat je doet. Als diegene dan lijkt te twijfelen, niet antwoordt of 'nee' zegt, stop dan en vraag wat de ander wel wil.
• Bespreek van tevoren wat je wel en niet wilt. Dat kan helpen met wat je van elkaar verwacht. Let op, je mag alsnog altijd van gedachten veranderen.
• Geeft iemand aan dat die iets niet wil? Dring dan niet aan, nee is nee. Als je iemand probeert te overtuigen, zegt die misschien toch 'ja', terwijl diegene het zelf eigenlijk helemaal niet wil.

Twijfel je of iets seksueel grensoverschrijdend is?

Je kunt op Sense.info een check doen of gedrag over de grens is. Doe de check.