Programma's en interventies voor seksueel grensoverschrijdend gedrag

Er zijn verschillende programma's en campagnes om seksueel grensoverschrijdend gedrag te voorkomen of aan te pakken. Ze spelen bijvoorbeeld in op het veranderen van normen en waarden die het gedrag goedpraten, of bewustwording en kennisdeling over het onderwerp. Welke programma's en interventies zijn er?

Preventieve programma's

Het is van belang om seksueel grensoverschrijdend gedrag te voorkomen door bijvoorbeeld goede voorlichting aan kinderen en jongeren, en aan te pakken door middel van preventie. Er zijn verschillende preventieprogramma's ontwikkeld om seksueel grensoverschrijdend gedrag te voorkomen. Als gemeente kun je de uitvoering daarvan initiëren of stimuleren.

In de databank Effectieve jeugdinterventies staan verschillende programma's die zich richten op seksueel grensoverschrijdend gedrag of de seksuele ontwikkeling. Ook Rutgers, het kenniscentrum voor seksualiteit en seksuele gezondheid, heeft preventieprogramma's ontwikkeld om seksuele weerbaarheid te verhogen. 

Een voorbeeld van een programma dat zich richt op gemeenten is Ik ben van mij. Dit programma speelt in op het bevorderen van positief seksueel gedrag, door kinderen en jongeren te informeren, activeren en mobiliseren zodat gezond seksueel gedrag de norm wordt.

Landelijke en lokale campagnes 

Diverse landelijke campagnes besteden aandacht aan voorlichting over seksualiteit. Zoals de jaarlijkse Week van de Liefde voor het voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs en de Week van de Lentekriebels voor het basisonderwijs. Ook is er bijvoorbeeld aandacht voor het tegengaan van straatintimidatie. Als gemeente kun je daarbij aanhaken.

De gemeente Utrecht heeft bijvoorbeeld een campagne gestart om straatintimidatie onder de aandacht te brengen. Inwoners die last hebben van straatintimidatie worden opgeroepen dit te melden.

Een ander voorbeeld is de publiekscampagne Ben je oké?, die omstanders aanmoedigt om met een laagdrempelige vraag in te grijpen als ze zien dat iemand wordt lastiggevallen.

Aanpak op scholen

Scholen zijn verplicht om aandacht te besteden aan seksualiteit en seksuele weerbaarheid. Als gemeente kun je scholen stimuleren om gebruik te maken van lespakketten waarin gezond seksueel gedrag een thema is.

Een voorbeeld is het lespakket Kriebels in je buik, dat een gezonde en veilige relationele en seksuele ontwikkeling wil bevorderen bij kinderen van 4 tot 12 jaar. De gemeente Arnhem is gestart met een programma om voorlichting op scholen te geven. Door het geven van voorlichting wil de gemeente de norm stellen dat seksuele intimidatie onacceptabel is.

Zie bijvoorbeeld ook het aanbod van Stichting School en Veiligheid over Seksuele grensoverschrijding of hun leidraad voor schoolbestuurders.

Benieuwd wat er op landelijk niveau gebeurt voor de aanpak van seksuele grensoverschrijdend gedrag? In januari 2023 is het Nationaal Actieprogramma Aanpak seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld gepubliceerd.

Foto Vivian den Blanken