Hoe is de zorg- en veiligheidsketen rond radicalisering geregeld?

Regie op zorg en veiligheid

Radicalisering kan een dreiging vormen voor de democratische rechtsorde, maar vanuit pedagogisch perspectief is het ook een bedreiging voor een gezonde ontwikkeling van een opgroeiende jongere. Daarmee verschilt dus ook het idee over welke inschatting of aanpak de juiste is en uit welke hoek we dreiging zien.

Voor de veiligheid is begrenzen soms nodig en voor de opvoeding en ontwikkeling van de jongere is het belangrijk toekomstperspectief en ondersteuning te blijven bieden. Gemeenten kunnen in hun regierol deze standpunten met elkaar verbinden en aanpakken op elkaar laten aansluiten. En afwegen wat op welk moment zwaarder weegt en voorrang krijgt.

Ontwikkelen lokale aanpak radicalisering

Gemeenten spelen een zeer belangrijke rol in de preventie en aanpak van radicalisering. Op lokaal niveau is er kennis van de sociale context, zijn veranderingen zichtbaar bij jongeren en volwassenen en kunnen interventies worden ingezet in samenwerking met lokale partners. Hoe die aanpak er uit kan zien en wat de rol van de gemeente daarin is, lees je op de pagina Rol gemeente bij aanpak radicalisering.

Verbinden van het voorveld met de veiligheidsketen

Radicalisering heeft meerdere oorzaken en is lastig op te lossen. Een lokale integrale preventieve aanpak is noodzakelijk. Jeugdprofessionals uit het onderwijs en sociaal domein zijn vaak geen officiële partner van de zorg- en veiligheidsketen. Maar deze partners hebben een belangrijke rol bij het oppikken van signalen en kunnen bijdragen aan het ondersteunen van jongeren in hun gezonde en veilige ontwikkeling. Zowel in de preventie als in de nazorg. Stuur daarom aan op een verbinding en goede samenwerking tussen het sociaal domein en het veiligheidsdomein. In elke fase van de keten.

Wat is nodig voor een goede samenwerking?

Kennis vergroten en versterken

Professionals in het sociaal domein moeten in staat zijn mogelijke radicalisering op tijd waar te nemen en dat ze weten wat ze moeten doen. Professionals in het veiligheidsdomein moeten zich voldoende bewust zijn van welke zorgpartners kunnen bijdragen aan de aanpak van radicalisering. Het is daarom goed om professionals in een bepaalde buurt of gemeente samen te trainen. Zo leren ze wat ieders bijdrage is in de ontwikkeling van de jongeren. Bovendien kan het een aftrap zijn om afspraken met elkaar te maken, bijvoorbeeld over wie wat doet of hoe ze signalen delen.

Sleutelfiguren binnen gemeenschappen, ouders en leeftijdsgenoten zien vaak als eerste dat er iets verandert bij een jongere. Onderzoek wijst uit dat leeftijdsgenoten het beste in staat zijn om radicalisering te signaleren. Kortom, deskundigheidsbevordering en informatie voor professionals, waarin zij in hun aanpak ook gemeenschappen en andere jongeren kunnen betrekken, is noodzakelijk. Bij het Rijksopleidingsinstituut tegengaan radicalisering vind je meer informatie over deskundigheidsbevordering.

Signaleringsstructuur

Professionals en sleutelfiguren moeten weten hoe, waar en wanneer zij een melding kunnen doen wanneer zij zich zorgen maken, hoe met deze informatie wordt omgegaan en welke terugkoppeling zij kunnen verwachten. Daarom is het belangrijk een signaleringsstructuur te hebben voor het melden van zorgelijke signalen over radicalisering en de terugkoppeling daarop. In deze structuur moeten in ieder geval zorg- en veiligheidspartners en strategische externe partners zijn opgenomen. Bij externe partners kun je denken aan jongerenwerk, scholen en maatschappelijke instellingen. Soms helpt het als 'de keten' in een tekening of stroomdiagram wordt weergegeven.

Vaste overleggen

Heeft jouw gemeente regelmatig te maken met radicalisering? Stel een multidisciplinair casusoverleg in waarin de deelnemers zich buigen over signalen van radicalisering. Dit zorgt dat de juiste partijen snel bij elkaar om tafel zitten op het moment dat duiding van opgepikte signalen wijst op risicovolle radicalisering. Bekijk voor meer informatie de pagina Hoe organiseer ik een multidisciplinair overleg bij zorgen over veiligheid?

Zo'n multidisciplinair casusoverleg kan bijvoorbeeld plaatsvinden in het zorg- en veiligheidshuis of in andere bestaande overleggen voor bijzondere doelgroepen. Hier kan worden aangesloten bij bestaande structuren voor kennis en ondersteuning. Maar als de situatie daarom vraagt, kan het ook een apart opgerichte werkgroep zijn.