'Het zijn de woorden die mij het meest zijn bijgebleven'

Een aantal jaar geleden kwam er een jongen naast haar aan de bar staan. Ze schrok. 'Sorry dat ik zo'n klootzak voor je was op het vmbo', zei hij. Hij bood haar een biertje aan. Zijn excuus vormde een bevestiging van wat er was gebeurd, en zette een proces in werking: van wanhoop, verwerking én acceptatie van wie zij is en mag zijn. 'Praat erover!', is de nummer 1-tip van student en vlogster Bernette Beckeringh (23). Had ze het zelf maar eerder gedaan.  

Het was niet gezond om het zo lang bij me te houden.

Wanneer kun je iets pesten noemen? Als mensen je uitschelden vanwege je rode haar? Of als je band steeds lek wordt gestoken, er in je etui wordt gespuugd en je ook thuis, online, wordt belaagd? Het enige dat ze zeker wist, is dat ze zich er rot onder voelde. Toch zijn het niet de daden, maar de woorden die haar het meeste zijn bijgebleven: 'Als ik jou als kind had gekregen, had ik je in een vuilniszak weggegooid', of: 'Je bent zo lelijk, doe er iets aan.'

Van binnen ging ze kapot

Hoe ze reageerde op het pesten? 'Ik heb best wel 'een bekkie', maar merkte dat het geen zin had om iets terug te zeggen tegen een groep mensen. Daarom hield ik mijn mond.' Op een dag had ze de moed verzameld om aan een docent te vertellen wat er gaande was. Huilend deed ze haar verhaal. Maar de docent noemde het plagen, dit gebeurde toch iedereen. Bernette besloot hierop voortaan te zwijgen.

Toen ze bij de overstap van het vmbo naar de havo ging – op een andere school – was het pesten voorbij. Toch bepaalde het nog in grote mate haar gedachten en leven. Zo durfde ze zich op haar nieuwe school niet in de kantine te vertonen. Op het vwo ging haar depressie over in een eetstoornis. Over haar eetpatroon had ze tenminste wel controle. Het pesten hield ze ook geheim voor de vrienden die ze in de vierde maakte op de hockeyclub en voor haar ouders. Bernette: 'Ik schaamde me door en door. Soms liet ik vallen dat ik niet lekker in mijn vel zat, maar ondertussen hield ik mijn masker op. Niemand kon weten dat ik van binnen kapot ging en suïcidale gedachten had.' Voor haar omgeving kwam haar eerste opname dan ook als een grote schok.

Ik kwam erachter dat ik voor waar had aangenomen wat de pesters over mij beweerden.

Door te praten steun gekregen

Bernette ging in de crisisopvang praten: 'Doordat ik ging delen, kreeg mijn omgeving de kans om er voor mij te zijn. Dit praten erover zou ik dan ook iedereen willen aanraden. Het was niet gezond om het zo lang bij me te houden. Mijn moeder en mijn twee beste vriendinnen hebben mij vanaf dat moment enorm gesteund. En weer later mijn vriend Daniël, hij heeft een groot verschil gemaakt. Ik leerde hem kennen toen ik net met therapie begon. Hij wilde mij graag begrijpen en stelde veel vragen. Dit vond ik fijn, ik kreeg het gevoel dat ik gehoord werd en dat mijn verhaal er toe deed.'

Ik leerde om niet meer continu negatief tegen mezelf te zijn. Ik kan nu vol vertrouwen zeggen dat ik er toe doe en dat ik er mag zijn.

Tijdens therapie bleek de invloed van het pesten veel groter te zijn dan ze dacht. 'Ik kwam erachter dat ik voor waar had aangenomen wat de pesters over mij beweerden. Ik vond mezelf waardeloos en afgrijselijk, zat vol met twijfels: had ik het zelf uitgelokt? Was het wel pesten? Verdiende ik dit niet gewoon? Schematherapie hielp me om alle gebeurtenissen te verwerken. Om overzicht te krijgen over de gedachten en gevoelens die ik had. Ik leerde om niet meer continu negatief tegen mezelf te zijn. Ik kan nu vol vertrouwen zeggen dat ik ertoe doe en dat ik er mag zijn. Tuurlijk heb ik nog onzekerheden, vooral op sociaal vlak: of ze mij wel accepteren als persoon, of ze mij na verloop van tijd ook nog om zich heen willen hebben…' Gelukkig weet ze nu hoe hiermee te dealen. In Finland, waar ze verblijft voor een uitwisseling, beseft ze elke dag hoe gelukkig ze is. 'Ik geniet van het kleine, zoals de natuur of een goed gesprek, maar het mooiste vind ik de dingen die niet tastbaar zijn.'

Nu sterk genoeg om haar verhaal te delen

Ook het maken van video's voor haar eigen YouTube-kanaal 'Bernette Cornelia' doet ze met veel plezier. Na haar afstuderen hoopt ze er meer mee gaan doen. Recent postte ze na lang uitstellen een video over het pesten. 'Ik voelde me nu sterk genoeg. Van twee pesters ontving ik hierna een berichtje met hun excuses. Ook andere meiden uit de groep reageerden. 'Wij zagen het gebeuren, maar we deden er niets aan'' schreven ze. 'Sorry.'

'Ik ben een vergevingsgezind persoon', vervolgt Bernette. 'Ik vind het mooi dat deze mensen het inzien en hoop dat ze echt veranderd zijn. Er wordt gezegd dat pesters eigenlijk heel onzeker zijn. Die jongen die ik destijds in het café tegenkwam, beaamde dit. Hij vertelde dat hij zich onzeker voelde toen hij in de tweede klas van het vmbo bij ons op school kwam. Toch blijf ik het moeilijk vinden dat pesten van overal en altijd is. Het zou niet hoeven gebeuren, maar het gebeurt nog steeds. Pesters hebben niet in de gaten wat ze hiermee in gang zetten.'

Tips van Bernette

Tips voor kinderen die gepest worden

  • Praat erover!!! Ik denk dat dit heel veel scheelt. Ik vermoed dat de schade van het pesten minder groot was geweest als ik het eerder had gedeeld. Je hoeft je nergens voor te schamen.

Tips voor scholen

  • Neem een kind serieus als het vertelt over pesten. Dit is een grote stap. Zelf heb ik lang getwijfeld of ik het zou zeggen. Laat het kind rustig zijn verhaal doen, luister zonder oordeel (zeg niet dat het plagen is). Zeg desnoods: 'Ik laat het even op me inwerken, maar kom er morgen bij je op terug.'
  • Laat pesten een thema zijn in de lessen. Wat is pesten precies? Pak het klassikaal en breed aan, licht alle rollen uit en vertel wat ertegen te doen is. Besteed ook aandacht aan online pestgedrag

Tips voor ouders

  • Ga in gesprek met je kind: hoe gaat het echt op school? Gebeuren er dingen die niet juist zijn? Ook als je kind een zogenaamde omstander is, is het goed om het erover te hebben, want hoe gedraag jij je in de groep als je ziet dat er iemand gepest wordt?

Tips voor pesters

  • Vraag jezelf af: Is wat ik doe oke? Twijfel je eraan? Praat er dan eens over met iemand, zodat je je eigen gedrag kunt onderzoeken
Foto Mirella van den Burg

Mirella van den Burg, MSc

adviseur onderwijs en veiligheid