Wat is het model van Bronfenbrenner?

Om uit te leggen hoe de sociale omgeving van kinderen invloed heeft op hun ontwikkeling wordt vaak het model van Bronfenbrenner gebruikt. In dit model staan alle belangrijke partijen en zaken rondom het kind die invloed hebben op de ontwikkeling. In het model worden dit systemen genoemd. Hieronder leggen we uit waar elk systeem uit bestaat en wat voor invloed het heeft op de ontwikkeling van het kind.

Microsysteem

Het microsysteem staat het dichtst bij het kind. Het kind heeft hier elke dag veel mee te maken. Het gezin, de school en de kinderopvang vallen onder dit systeem. Het is belangrijk om hier de beide kanten te benoemen. Zo heeft bijvoorbeeld het gedrag van de ouder invloed op het kind en andersom het gedrag van het kind invloed op de ouder.

Mesosysteem

Het mesosysteem is de omgeving die iets verder van het kind af staat. Hierbij gaat het om de gehele familie, de wijk, het dorp, de geloofsgemeenschap en de vriendenkring. In het mesosysteem gaat het ook om de contacten die de personen uit het microsysteem met elkaar hebben. Een voorbeeld hiervan is het contact tussen ouder en leerkracht. Ook gaat het er bij het mesosysteem om hoe de verschillende microsystemen elkaar beïnvloeden. Een kind kan zich bijvoorbeeld anders gaan gedragen op school door een verandering in het gezin.

Exosysteem

Het exosysteem heeft indirect invloed op het kind. Dit gaat om omgevingen of organisaties waar kinderen niet direct mee in contact staan, maar die wel invloed hebben op hun ontwikkeling. Voorbeelden hiervan zijn media, de gezondheidszorg en de werksituatie van ouders.

Macrosysteem

Het macrosysteem staat het verst van het kind af. Hierbij gaat het om alle culturele, politieke en economische invloeden op de ontwikkeling van het kind. Denk bijvoorbeeld aan de wet- en regelgeving van een land.

Chronosysteem

Het chronosysteem is de buitenste laag. Dit systeem gaat over de invloed van de tijd waarin het kind opgroeit en de levensfase waarin het kind zit.

Niet los van elkaar

Je kunt deze systemen niet volledig los van elkaar zien. Ze beïnvloeden elkaar, hebben overlap en zijn verbonden met elkaar. Ieder kind heeft een unieke mix van relaties en leefomgevingen die de ontwikkeling beïnvloeden. Wat voor mix aan relaties en leefomgevingen een kind heeft, heeft invloed op de kansen van kinderen om mee te doen in de samenleving. Niet elk kind heeft dezelfde stevige pedagogische basis.

  • Bronfenbrenner, U., 1994. Het bio-ecologische model 
  • Balledux, M., J. Hoex, J., P. Speetjens, P., C. Vink en S. Vlaardingerbroek, (2022). Opgroeien doe je samen. Bouwen aan een stevige pedagogische basisNederlands Jeugdinstituut.
Foto Maartje van Dijken

Maartje van Dijken

senior medewerker inhoud