Tijdlijn geeft inzicht in gesloten jeugdhulp

Hoe help je jongeren met ernstige en complexe problemen die je wilt beschermen tegen zichzelf en anderen? De nieuwe tijdlijn Ontstaan en afbouw van de gesloten jeugdhulp laat een lange geschiedenis zien, van heropvoedingsgesticht tot JeugdzorgPlus-instelling. 'Die hulpvormen hebben niet gebracht wat we ervan verwachtten', vertelt Anne Addink van het Nederlands Jeugdinstituut. 'De tijdlijn laat zien hoe we tot het huidige hulpaanbod gekomen zijn. Dat inzicht kan helpen om de zorg voor deze jongeren te verbeteren.'

Geen jongeren meer plaatsen in gesloten jeugdhulp. Dat is het beleidsdoel voor 2030. 'Dat is geen makkelijke opdracht', aldus Addink. 'Veel organisaties zijn nu bezig met de ontwikkeling van open alternatieven voor gesloten jeugdhulp. Ze vragen zich bijvoorbeeld af of ze dan nog vrijheidsbeperkende maatregelen kunnen toepassen, en welke alternatieven er zijn. In de tijdlijn zie je de keuzes die in het verleden zijn gemaakt. Het dilemma vrijheidsbeperking keert steeds terug. Bijvoorbeeld als het gaat om jongeren die suïcide willen plegen of als er incidenten zijn met agressie. De neiging is dan om vrijheidsbeperkende maatregelen in te zetten, om de jongeren en hun omgeving veiligheid te bieden. Maar vervolgens blijkt dat jongeren zich door die vrijheidsbeperkende maatregelen minder goed kunnen ontwikkelen.'

'Je ziet ook dat de laatste jaren het perspectief van jongeren een belangrijke kennisbron is geworden. We weten nu veel beter hoe zij de gesloten jeugdhulp hebben ervaren en welke schade die heeft toegebracht.'

De tijdlijn laat zien welke aanpakken eerder zijn geprobeerd en wat daarmee is bereikt. Addink: 'Als professional of beleidsmaker denk je misschien dat wat je nu doet de beste aanpak is of dat het voor bepaalde groepen jongeren niet anders kan. De tijdlijn laat zien hoe die inzichten in de loop der jaren veranderen. Dat historische perspectief kan helpen om gemotiveerd te blijven bij de afbouw van JeugdzorgPlus en inspiratie bieden voor andere manieren van hulpverlenen.'

De tijdlijn biedt geen antwoorden, vertelt Addink. 'Wel zie je dat het moeilijk is om voor deze groep jongeren een passend jeugdhulpaanbod te realiseren. En als je ver teruggaat in de tijd, zie je dat we in ieder geval een stapje verder zijn gekomen. Het aantal gesloten plaatsingen neemt de laatste jaren sterk af. En we weten veel meer over hoe de problemen van kinderen en gezinnen ontstaan, en wat wel en niet werkt.'

Meer informatie

Tijdlijn Ontstaan en afbouw van de gesloten jeugdhulp