Instroom in JeugdzorgPlus verminderen

Ga anders om met jongeren en ouders

Jongeren die mogelijk in de JeugdzorgPlus worden geplaatst, hebben vaak veel meegemaakt. Hun gedrag kan daardoor afwijken van wat de samenleving wenselijk vindt. Wil je voorkomen dat jongeren in de gesloten jeugdhulp terechtkomen? Denk dan na over alternatieve vormen van zorg die minder schadelijk zijn. Daarbij kunnen de volgende dingen helpen:

• Luister naar het verhaal en de wens van de jongere voordat je met een plan komt.
• Zoek naar alternatieven om de risico's op weglopen of zelfbeschadiging zo klein mogelijk te maken.
• Werk trauma-sensitief. Houd rekening met de ingrijpende ervaringen die jongeren en hun ouders hebben meegemaakt.
• Blijf in contact met de jongere en bied toekomstperspectief.
• Richt je op onderliggende problemen in plaats van te reageren op het gedrag.
• Zie verbondenheid, competentie en autonomie als basisbehoeften van een kind.
• Luister naar ervaringsdeskundige jongeren om tot betere zorg te komen.
• Zorg er zo nodig voor dat jongeren een vertrouwenspersoon uit hun omgeving hebben: een JIM. Dit is een familielid, vriend of bekende van de jongere die als ambassadeur van de jongere kan optreden als de ouders deze keuze ondersteunen.
• Erken je eigen onmacht en bespreek deze met collega's en ouders. Vraag aan de ouders of zij mee willen denken hoe het beter of anders kan als je geen afzonderingsmaatregel wil toepassen. Zo nemen jullie samen de verantwoordelijkheid voor de eventuele risico's, zoals weglopen.

Bied eerder passende zorg om plaatsing te voorkomen

Om een plaatsing in JeugdzorgPlus te voorkomen, is het belangrijk dat jongeren en hun gezin zo vroeg mogelijk en zoveel mogelijk in hun eigen omgeving hulp krijgen. Beslis samen met ouders en kinderen over hulp die bij hen past en die gericht is op 'zo thuis mogelijk' opgroeien. Hiervoor is het belangrijk dat je:

• een gedeelde verklarende analyse maakt met alle betrokkenen om het ontstaan, de oorzaak van het probleem en wat dat in stand houdt te omschrijven. En om te weten welke eerdere hulp wel en niet heeft geholpen.
• samen met alle betrokkenen de meest gewenste hulp bepaalt.
• gebruik maakt van interventies waarvan bekend is dat ze werken.
• samenwerkt met andere instanties en professionals.

Werk samen en geef hulp op maat

Het beperken van de instroom kun jij of de jeugdbescherming niet alleen. Als we als samenleving willen dat jongeren niet opgesloten worden, hebben we een andere kijk nodig op veiligheid. We moeten bereid zijn gezamenlijk verantwoordelijkheid te dragen. Dit betekent dat je samen met onderwijs, politie, andere professionals, overheden en inwoners de verantwoordelijkheid neemt voor het geven van passende hulp aan kinderen, jongeren en hun ouders.

Zorg goed voor jezelf als jeugdzorgprofessional

Het werk in de jeugdzorg is vaak zwaar en vraagt veel van jou. Zorg daarom ook voor jezelf. Neem ruimte voor reflectie en intervisie om besluitvorming te vertragen. Accepteer dat er risico's zijn, bijvoorbeeld dat een kind wegloopt. Kom niet altijd meteen in actie, maar neem de tijd om te bedenken hoe je een gesloten plaatsing kunt voorkomen. Zorg dat je bij zo'n moeilijke beslissing steun krijgt in je organisatie. Bespreek de risico's bijvoorbeeld met je collega's en je leidinggevende. Bekijk ook de publicatie Samen bereiken wat niemand alleen lukt.

Doe geen kwaad

Werk vanuit de visie 'doe vooral geen kwaad'. Ben je er niet zeker van dat je een goede plek hebt voor een kind of jongere? Overweeg dan het kind thuis te laten, ook al is de thuissituatie verre van ideaal. Misschien is dat toch minder schadelijk dan uithuisplaatsing.

Meer informatie

De JeugdzorgPlus vraagt om een Stroomopwaartse beweging...doe je mee? (Branches Zorg voor Jeugd)'Samen dragen en verdragen van risico's is cruciaal bij stoppen met gesloten opname' (Branches Zorg voor Jeugd)Uithuisplaatsing en terugplaatsing (Richtlijnen jeugdhulp en jeugdbescherming)Integrale gezinshulp (NJi)It takes a village to raise a child (ZonMw)Samen bereiken wat niemand alleen lukt (NJi)