Jongeren werken meer dan ooit

Nederlandse jongeren hebben vaker dan ooit tevoren betaald werk. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Hannes van de Ven van het NJi ziet die werklust als een noodzaak om een start te maken in de samenleving.

77 procent van de jongeren tussen 15 en 25 jaar heeft een betaalde baan. Tien jaar geleden was dat nog 68 procent. Ruim twee derde werkt minder dan 20 uur per week; de rest werkt 20 tot 35 uur. Ook werken meer jongeren dan ooit tevoren als zelfstandige zonder personeel.

'Een bijbaan is voor verreweg de meeste jongeren de norm geworden', zegt hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen van het CBS in de Volkskrant. 'Hun arbeidsdeelname is niet eerder zo hoog geweest.'

Voor een deel is de verklaring voor de hoge arbeidsparticipatie volgens Van Mulligen de grote krapte op de arbeidsmarkt. 'Dat is anders dan een generatie geleden, toen er hoge werkloosheid was en jongeren moesten concurreren met mensen die ouder en ervarener waren.'

Recht op hobby's en een sociaal leven

Het beeld bestaat dat jongeren vaak willen werken om dure spullen te kopen en veel geld uit te geven in de horeca. Hannes van de Ven van het Nederlands Jeugdinstituut relativeert dat beeld. 'Volwassenen zeggen soms: wij hadden vroeger geen dure mobiele telefoon. Dat is waar, maar diezelfde volwassenen kunnen nu ook niet zonder die telefoon. Jongeren hebben net als anderen recht op hobby's en een sociaal leven. En dat jongeren meer uitgaan dan oudere groepen is niks nieuws.'

Eerder ziet Van de Ven de werklust van jongeren als een teken dat ze zich bewust zijn van hoe duur het leven is. 'Geld verdienen is voor hen een noodzaak om mee te doen in de samenleving. Je hebt veel geld nodig, zeker als je aan de start staat van je volwassen leven. Als je op jezelf wilt gaan wonen en je wilt studeren. Vergeet bovendien niet dat het minimumjeugdloon laag is. Je moet flink wat uren werken om goed te verdienen.'

Bestaanszekerheid onder druk

Jongeren hebben een kwetsbare positie in de samenleving, stelt Van de Ven. 'Hun bestaanszekerheid staat onder druk. Ze vinden moeilijk een woning en dat maakte het lastiger om aan het volwassen leven te beginnen. Op jezelf gaan wonen vraagt tegenwoordig veel geld - echt meer dan vroeger. Zelfstandig wonen is geen voorwaarde om volwassen te worden, maar het versnelt wel het proces. Je leert op je eigen benen te staan en dat is goed voor je ontwikkeling.'

Bijdrage aan de samenleving

'Werken levert ook meer op dan alleen geld', zegt Van de Ven. 'Je levert een economische bijdrage aan de samenleving, dat voelt goed. Je leert omgaan met geld, hoe de wereld in elkaar steekt en hoe je omgaat met collega's en klanten.'

Al dat werk kan ook de prestatiedruk verhogen die jongeren toch al ervaren. Van de Ven: 'Volgens CBS-onderzoek uit 2021 valt dat nog wel mee. Een bijbaan was voor 4 procent van de jongeren een bron van stress. Bij de jongeren met een voltijds baan was dat 20 procent. Maar ook al ervaren jongeren door hun werk weinig extra prestatiedruk, het kost hoe dan ook tijd - bovenop je opleiding, sport, hobby's en de vrienden die je wilt zien. Het verhoogt in ieder geval de druk dat je veel te doen hebt.'

Meer informatie

CBS-cijfers over arbeidsdeelname van jongerenBericht De Volkskrant