Oorzaken en gevolgen van geldzorgen bij jongeren

Oorzaken van geldzorgen bij jongeren

Er zijn verschillende oorzaken voor geldzorgen bij jongeren:

Jongeren zijn financieel kwetsbaar

Dat jongeren boven de 18 jaar vaak financiële problemen hebben, hangt samen met alle veranderingen in deze fase van hun leven. Jongeren hebben meestal nog weinig eigen vermogen, maar dragen vanaf hun achttiende jaar wel veel financiële verantwoordelijkheid, bijvoorbeeld voor het betalen van hun zorgverzekering. Daarnaast kunnen ze ook verplichtingen aangaan in de vorm van abonnementen, contracten en leningen. Uit onderzoek blijkt dat jongeren zich vaak onvoldoende voorbereid voelen op deze financiële verantwoordelijkheid en daardoor de financiële risico's niet zien.

Het inkomen van jongeren is onzeker. Dat komt door:  

• Flexibele arbeidscontracten, lagere uurtarieven en het combineren van parttime werk en studie.
• Het systeem van toeslagen en belastingen: dat is voor veel jongeren niet te begrijpen, waardoor ze niet altijd weten waar ze recht op hebben.
• Allerlei keuzes in deze levensfase die voor financiële problemen kunnen zorgen, bijvoorbeeld opleidingskosten of een studieschuld, zelfstandig gaan wonen of het krijgen van een kind.

De kosten van levensonderhoud stijgen sterk

Door de stijgende kosten van energie, wonen en boodschappen, is de financiële druk op jongvolwassenen de laatste tijd verder toegenomen. Uit berekeningen van het Nibud blijkt dat jongeren van 18 jaar die op zichzelf wonen, nauwelijks rond kunnen komen. Ook laten recente onderzoeken zien dat de betalingsproblemen onder jongeren van 18 tot 24 jaar en onder studenten toenemen.

De hersenen van jongeren zijn nog in ontwikkeling 

Hoe jongeren met geld omgaan, wordt beïnvloed door de ontwikkeling van hun hersenen die doorloopt tot ongeveer 25 jaar. Daardoor is het voor jongeren vaak moeilijker om rekening te houden met de gevolgen van hun gedrag op de lange termijn. Ze nemen grotere risico's, leven meer met de dag en handelen impulsiever dan oudere mensen. Ook worden ze in hun uitgaven sterk beïnvloed door leeftijdsgenoten. Om erbij te horen doen ze soms aankopen waar ze later spijt van  hebben.

Wat zijn de gevolgen van geldzorgen?

Geldzorgen en schulden beperken jongeren en jongvolwassenen op verschillende manieren in hun ontwikkeling: 

Stress

Stress van geldzorgen en schulden werkt in hun hele dagelijks leven door. Daardoor kunnen ze zich minder goed concentreren, minder goed plannen en vooruitkijken, en zijn ze moe. Dat beïnvloedt hun opleiding of werk, hun sociale leven, hun gezondheid en hun woonsituatie.

Schaamte

Vaak schamen jongeren zich voor hun geldproblemen. Ze delen hun zorgen niet met hun omgeving, voelen zich daardoor vaak eenzaam en krijgen ook geen hulp.

Bedreiging van toekomstkansen

Schulden belemmeren jongeren in het bouwen aan hun toekomst. Ze moeten met hun inkomsten hun schulden aflossen. Daardoor is het ook moeilijker om geschikte woonruimte te vinden. Uit onderzoek blijkt dat studenten met schulden vaker afwezig zijn, weinig aandacht aan school besteden en moe zijn door het vele werken. Daarom stoppen ze soms met school.

De NOS heeft deze video over jongeren met schulden gemaakt.

Hoe kan ik jongeren met geldzorgen helpen?

Voor jongeren en jongvolwassenen is het belangrijk dat zij hun blik op de toekomst kunnen houden en niet helemaal in beslag worden genomen door hun geldzorgen.

Hoe professionals en beleidsmakers hen kunnen helpen, kun je lezen op onderstaande pagina's:

Hoe signaleer en bespreek je geldzorgen van jongeren? (professionals)Hoe pak je de schuldenproblematiek van jongeren aan? (beleidsmakers)