Jongeren hebben goede sociale contacten

Nederlandse jongeren krijgen veel steun van ouders, vrienden en klasgenoten en leraren als zij ergens mee zitten. Ze voelen zich minder vaak eenzaam dan jongeren in 44 andere landen. Dat blijkt uit een internationale vergelijking van gegevens uit het onderzoek Health Behaviour in School-aged Children (HBSC).

Onderzoekers van de Universiteit Utrecht, het Trimbos-instituut en het Sociaal en Cultureel Planbureau vergeleken gegevens uit het HBSC-onderzoek van 2021/22 dat tijdens de coronaperiode plaatsvond, met gegevens uit eerdere jaren. Het HBSC-onderzoek vindt om de vier jaar plaats. Voor het onderzoek zijn vragenlijsten ingevuld door 280.000 scholieren tussen 11 en 15 jaar, uit Europa, Centraal-Azië en Canada.

Goede sociale relaties

Net als in eerdere jaren hadden Nederlandse jongeren in 2021/22 goede sociale relaties. 87 procent van de jongens en 75 procent van de meisjes konden makkelijk praten met hun vader als ze ergens mee zitten. 91 procent van de jongens en 87 procent van de meisjes konden goed bij hun moeder terecht. In andere landen waren die percentage 5 tot 10 procentpunten lager.

Ondanks de coronacrisis kreeg 60 procent van de jongens en 71 procent van de meisjes in Nederland veel van steun van vrienden. Dat is minder dan in 2017/2018. Tijdens de meting in 2021/2022 golden nog beperkende coronamaatregelen, waardoor jongeren ook minder gelegenheid hadden om elkaar te ontmoeten. In driekwart van de andere landen ervaren jongeren minder steun van vrienden. Nederlandse jongeren krijgen ook meer dan gemiddeld steun van klasgenoten en leraren.

Minder voldoendes

Toch daalde het percentage Nederlandse jongeren dat hun leven een voldoende geeft tussen 2017/18 en 2021/22, vooral bij meisjes. Gemiddeld gaven meisjes hun leven in 2021/22 een 7,0 en jongens een 7,7. 

Ook verslechterde de mentale gezondheid van Nederlandse jongeren, met name bij meisjes. Tussen 2017/18 en 2021/22 steeg het percentage meisjes in Nederland met psychosomatische klachten, van 32 naar 50 procent. Het gaat dan om klachten zoals hoofdpijn, slaapproblemen en zich ongelukkig voelen.

Nederlandse jongeren doen het best goed

'Het is mooi dat Nederlandse jongeren het internationaal vergeleken best goed doen', zegt Neeltje van den Bedem van het Nederlands Jeugdinstituut. 'En dat ze sterke sociale relaties hebben. We weten dat dat een beschermende factor is voor het welbevinden van jongeren.'

Van den Bedem maakt een kanttekening bij het feit dat het met meisjes minder goed lijkt te gaan dan met jongens. 'Dit onderzoek is gebaseerd op zelfrapportages. Dat is waardevol, want depressieve klachten zie je niet altijd aan de buitenkant. Maar het kan ook een vertekend beeld geven. Want we weten dat vrouwen sneller dan mannen milde klachten rapporteren, zoals slecht slapen. En het HBSC-onderzoek maakt geen onderscheid tussen milde en ernstige klachten. Zo kan onterecht het beeld ontstaan dat het met meisjes minder goed gaat dan met jongens.'

Meer informatie

Bericht Universiteit UtrechtHBSC-factsheet