Eerder praten over mentale gezondheid

'Speak up for mental health': spreek je uit over mentale gezondheid. Dat is het motto van de European Mental Health Week, van 9 tot en met 13 mei. Met die week vragen Europese organisaties meer aandacht voor de maatschappelijke oorzaken van psychische problemen. Het Nederlands Jeugdinstituut biedt daarvoor kennis aan.

Mental Health Europe, een niet-gouvernementele organisatie op het gebied van mentale gezondheid, zet tijdens de derde European Mental Health Week de jeugd centraal. De organisatie werkt samen met het European Youth Forum (EYF). Dat ziet op basis van eigen onderzoek een duidelijke samenhang tussen de mentale problemen van jongeren en hun verslechterde positie op het gebied van werk en inkomen, onderwijskansen en sociale contacten. Het EYF dringt daarom aan op meer intersectoraal beleid, participatie van jongeren en het versterken van kansen voor jongeren op het gebied van werk en onderwijs. Voor jongeren die door sociaaleconomische omstandigheden niet lekker in hun vel zitten, zijn er volgens het EYF meer niet-medische vangnetten nodig, bijvoorbeeld op school en in de vrije tijd.

'Aandacht voor de gevolgen van de coronapandemie voor de veerkracht van jongeren blijft belangrijk, maar staat niet op zichzelf', stelt Anita Kraak van het Nederlands Jeugdinstituut. 'Jongeren hadden ook al voor de pandemie te maken met toegenomen prestatiedruk en de gevolgen van de economische crisis. Ook dreigingen als klimaatverandering en oorlog houden jongeren bezig.'

Collectieve veerkracht

'Tijdens de pandemie hebben we gezien dat jongeren zich beter voelen door beschermende factoren zoals steun van familie en vrienden, een zinvolle vrijetijdsbesteding en het ontbreken van stress door bijvoorbeeld schulden of onveiligheid', vertelt Kraak. 'Daarom is het belangrijk dat jongeren niet enkel afhankelijk zijn van individuele oplossingen, maar vooral ook bij anderen terechtkunnen om te praten over hun ups en downs en om daar samen iets aan te doen. Dat kan bijvoorbeeld thuis, op school, op de sportclub, in een jongerenorganisatie of online. Jongeren merken dan dat ze niet de enige zijn die het moeilijk hebben en kunnen elkaar steunen. En dat bevordert weer de collectieve veerkracht.'

Praten over hoe je je voelt

Met het aanbieden van kennis over welbevinden wil het NJi eraan bijdragen dat praten over hoe je je voelt normaler wordt voor jongeren, legt Kraak uit. 'We gaan in op vragen die bij jongeren, ouders, professionals en beleidsmakers leven. Is het normaal dat ik me zo voel? Hoe kan ik beter omgaan met stress? Wie kan mij helpen? Wat als mijn kind een psychisch probleem heeft? Of: hoe maak ik beleid gericht op het welbevinden van jongeren?'

Passende hulp

De pagina's over welbevinden besteden aandacht aan omgaan met de ups en downs in het alledaagse leven, maar ook aan situaties waarin er echt zorgen zijn en jongeren passende hulp nodig hebben. 'Veel mentale problemen zijn te voorkomen als jongeren eerder steun krijgen uit hun omgeving', zegt Kraak. 'Maar ook voor jongeren die door persoonlijke omstandigheden echt gerichte hulp nodig hebben, is het belangrijk dat die hulp dicht bij huis beschikbaar is. Zo kunnen jongeren verbonden blijven met mensen die belangrijk zijn voor hen en met hun steun de draad van hun leven oppakken. Ook dan mag het geen taboe zijn om daar met mensen in je omgeving over te praten.'
 
Bron: Mental Health Europe; European Youth Forum

Meer informatie

European Mental Health WeekEYF-rapport Beyond Lockdown. The 'pandemic scar' on young peopleNJi-pagina's over welbevinden