Wat is kleinschalig verblijf?

Wat is een kleinschalig voorziening?

In een kleinschalige verblijf wonen zo'n vier tot zes kinderen en jongeren met complexe problemen. Zij worden begeleid door een klein team van pedagogisch medewerkers, ook wel begeleiders genoemd. De focus ligt op het zo gewoon mogelijk leven. Zo staat het huis in een woonwijk, iets wat kinderen en jongeren graag willen. Soms is de woning op het terrein van een jeugdhulpinstelling. Ook zitten de jongeren niet opgesloten: ze gaan naar school, familie, vrienden en doen bijvoorbeeld aan sport.

Definitie

Voor eenduidigheid heeft het Consortium Kleinschaligheid in de jeugdhulp op basis van onderzoek en inzichten uit de praktijk een definitie van kleinschaligheid ontwikkeld:

'Een kleinschalige voorziening is een 24/7-verblijf binnen een gesloten of open residentiële jeugdzorginstelling, op een instellingsterrein of in een woonwijk, van maximaal zes – en bij voorkeur vier – jongeren tussen 8 en 23 jaar, in een huiselijke setting door een vast team van begeleiders met een minimum ratio op de groep van 1 op 4, waarbij een intensieve, individuele behandeling en/of begeleiding op maat – en zolang als nodig – wordt gegeven, met perspectief op wonen, zorg en onderwijs/arbeid tijdens verblijf en/of daarna.'

Voor wie?

Kleinschalig verblijf is voor kinderen en jongeren van wie de problemen complex zijn, zoals ernstige gedrags- en ontwikkelingsproblemen of suïcidaliteit. De zorg in een pleeggezin of gezinshuis is voor hen niet voldoende. Een kleinschalig verblijf kan daarom een passend alternatief zijn.

Kenmerken kleinschalig verblijf

In de praktijk zijn er verschillende vormen van kleinschalig verblijf. Ze verschillen in wie er precies wonen, de werkwijze, de doelen en de vormgeving in onder andere hoe het team en het gebouw eruitzien.
Wel hebben deze kleinschalige voorzieningen gemeenschappelijke kenmerken:

• Er woont een klein aantal kinderen en jongeren. Bij voorkeur zo'n vier tot maximaal zes kinderen en jongeren tussen 8 en 23 jaar.
• De woningen hebben een huiselijke inrichting en staan bij voorkeur in een gewone wijk, zodat het een gezinssfeer heeft.
• Kinderen en jongeren wonen vaak in de regio waar ze zijn opgegroeid. Daardoor wonen ze vlak bij hun gezin, familie en sociaal netwerk en kunnen ze naar hun eigen school.
• Op de groep werkt een vast team van begeleiders, met een minimum ratio van één begeleider op vier kinderen en jongeren.
• Begeleiders geven individuele, persoonlijke aandacht.
• Kinderen en jongeren kunnen een duurzame relatie opbouwen met hun begeleiders.
• Kinderen en jongeren krijgen individuele behandeling en begeleiding op maat.
• Het onderwijs past bij het niveau van de jongeren en is zo dicht mogelijk bij het huis
• Het verblijf heeft geen maximale duur en jongeren worden niet doorgeplaatst naar een andere woonplek.
• De begeleiding is gericht op de toekomst, met een perspectief op wonen, zorg en onderwijs of werk, zowel tijdens het verblijf als daarna.

Visie kleinschalig verblijf

De visie van kleinschalig verblijf is dat kinderen en jongeren een veilig thuis nodig hebben om zich positief te ontwikkelen. Met vaste opvoeders in een zo gewoon mogelijke leefomgeving. Kleinschalig verblijf gaat om meer dan het verkleinen van het aantal kinderen op een groep. Het gewone leven staat hier vooral centraal. Door kleinschalig verblijf hebben kinderen en jongeren een thuis, met zoveel mogelijk een huiselijke gezinssfeer, waar zij onvoorwaardelijk kunnen wonen zolang dat nodig is. De duur van het verblijf is niet gekoppeld aan eventuele behandelingen.

Verschil met een gezinshuis en residentiële groep

Een kleinschalig verblijf zit tussen een gezinshuis en een residentiële leefgroep in. Een belangrijk verschil met gezinshuizen is dat professionals niet zelf wonen in het kleinschalig verblijf. Een belangrijk onderscheid met een residentiële leefgroep is het beperkte aantal kinderen en begeleiders, waarmee een gezinsachtige opvoedomgeving wordt gecreëerd.

Nog niet genoeg plekken

Sinds een paar jaar worden er meer kleinschalige voorzieningen opgezet voor kinderen en jongeren die niet meer thuis kunnen wonen. Ook sluiten steeds meer residentiële groepen met grote leefgroepen of ze worden omgebouwd. Er komen dus meer kleinschalige voorzieningen bij, maar er zijn nog niet genoeg plekken.