Zorgen voor een zo thuis mogelijke leefomgeving

Thuis in een kleinschalig verblijf

Een kleinschalig verblijf is een woonplek voor uit huis geplaatste kinderen en jongeren in een gewoon huis in een woonwijk. Kinderen en jongeren sporten in de buurt, spelen op straat, gaan naar school en hebben bijbaantjes. Vrienden en familie komen op bezoek en blijven soms logeren. Dat helpt allemaal bij het maken van een omgeving waar kinderen en jongeren zich zoveel mogelijk thuis voelen en waar zij onvoorwaardelijk mogen wonen, zo lang als voor hen nodig is.

Positief leefklimaat

Uit het onderzoek van de Kenniswerkplaats Jeugd Friesland blijkt dat zowel jongeren als begeleiders het leefklimaat in de kleinschalige woonvormen in Friesland positiever beoordelen dan dat in andere woonvormen. Doordat hier minder kinderen en jongeren in één huis wonen, hebben begeleiders meer tijd en ruimte voor hen. Hierdoor bouwen ze met hun begeleiders eerder een goede relatie op waarin ze elkaar vertrouwen. Ook voelen kinderen en jongeren zich meer verbonden met elkaar en is het contact tussen hen vaak beter. Begeleiders zijn langere tijd achter elkaar aanwezig op de groep, waardoor het voor jongeren voelt alsof de medewerkers er ook wonen. Zij spreken vaker over hun 'huis' dan hun 'groep', en vinden hun begeleiders zorgzaam.

Tips voor een zo thuis mogelijk leefklimaat

Het onderzoek levert meerdere aanbevelingen op om een zo thuis mogelijke leefomgeving te maken.

• Maak individuele afspraken met kinderen en jongeren en vermijd uniforme regels.
• Zorg voor een klein, stabiel team van responsieve begeleiders van wie de kinderen en jongeren veel ondersteuning ervaren.
• Bied kinderen en jongeren kansen om zich te ontwikkelen in autonomie, zingeving en competentie, door te kijken naar hun talenten en mogelijkheden.
• Stimuleer en begeleid contact tussen de kinderen en jongeren onderling.
• Zorg voor structuur en voorspelbaarheid en stel grenzen. Dat zorgt voor rust.
• Laat zien dat ouders, broers, zussen en vrienden welkom zijn.
• Onderzoek of het mogelijk is voor kinderen om voor een eigen huisdier te zorgen.
• Onderhoud contacten met de buurt en betrek de kinderen en jongeren hierbij. Laat ze bijvoorbeeld bij buren voor planten zorgen tijdens de vakantie.

Gezamenlijke visie

Het is verstandig om met kinderen, jongeren en ouders een visie te ontwikkelen op 'zo thuis mogelijk opgroeien'. Praat dan over wat dit voor jullie betekent en hoe jullie dit laten zien in het alledaagse leven of de inrichting van het huis.

Kinderen en jongeren gaan niet alleen kleiner wonen in een gewone buurt. Maar ze nemen ook afscheid van veel dingen die vanzelfsprekend waren, zoals bepaalde groepsregels en sancties. Bedenk welke regels voor iedereen gelden in huis en welke je maakt met kinderen, jongeren en ouders. Het maken van individuele afspraken is belangrijk. Vraag welke regels of afspraken er volgens hen moeten komen. Mogen ouders bijvoorbeeld altijd langskomen of alleen op afspraak? Mag een jongere zijn kamer afsluiten als hij niet thuis is? Denk daar regelmatig met elkaar over na en bekijk wat dit betekent voor de visie die jullie samen bedacht hebben.