Hoe maak ik goed schoolbeleid tegen kindermishandeling?

Onderwijsprofessionals staan dicht bij gezinnen en kunnen daardoor van grote betekenis zijn als er onveiligheid is in een gezin. Het signaleren en aanpakken van huiselijk geweld en kindermishandeling is een taak van scholen. Op deze pagina lees je wat de meldcode Huiselijk geweld en kindermishandeling is, hoe je deze inzet en welke je stappen neemt bij vermoedens van huiselijk geweld en kindermishandeling.

Meldcode kindermishandeling voor het onderwijs

De meldcode Huiselijk geweld en kindermishandeling helpt professionals met het signaleren en handelen bij huiselijk geweld of kindermishandeling. In de meldcode staan vijf stappen: het in kaart brengen van signalen, overleggen met een collega of deskundige, in gesprek gaan met betrokkenen, afwegen en beslissen.

Deze stappen zetten onderwijsprofessionals vanaf het moment van signaleren tot aan het wel of niet doen van een melding en het op gang brengen van hulp. Elke school moet bij deze stappen voor de eigen praktijk duidelijk aangeven welke collega waarvoor verantwoordelijk is. In deze infographic vind je wie binnen de school waar verantwoordelijk voor is.

Wil je ondersteuning bij het doorlopen van de meldcode? Gebruik dan dit kompas

Als je twijfelt over signalen of niet weet wat je moet doen, kun je advies vragen bij Veilig Thuis. Dit kan ook anoniem.

Oefenen met de meldcode kindermishandeling

Het vermoeden van huiselijk geweld of kindermishandeling kan verschillende emoties en gevoelens kan oproepen bij professionals. Heb ik het wel goed begrepen of gezien en wat moet ik nu doen?

Het doorlopen van de meldcode kan lastig zijn. Het maakt niet uit hoeveel ervaring je hebt, elk gezin vraagt om een eigen aanpak. Om de stappen van de meldcode te leren kennen of meer eigen te maken, is oefening nodig. Ga samen aan de slag met een casus, bespreek je twijfels, zorgen en oplossingen. Vraag hierbij partners van een sociaal wijkteam of Veilig Thuis aan te sluiten. Zij kunnen meedenken en vanuit hun expertise de stappen uitleggen. Je leert elkaar beter kennen en je weet wat je van elkaar kunt verwachten.

Wil je aan de slag met het hele team, dan kun je het teamleergesprek inzetten. Dit leergesprek is voor een schoolteam en de partners daaromheen, zoals het sociaal wijkteam en Veilig Thuis. Samen kijk je welke competenties nodig zijn en wat ontwikkeling vraagt.

Handleiding voor Teamleergesprek Kindermishandeling stop je samen poHandleiding voor Teamleergesprek Kindermishandeling stop je samen vo

Handelen bij huiselijk geweld en kindermishandeling

Wat je moet doen bij vermoedens van huiselijk geweld en kindermishandeling is voor het onderwijs beschreven in een handelingskader. Hierbij is het wel nodig dat er aandacht is voor de ontwikkeling van het vakmanschap. Kan het team het handelingskader uitvoeren? Wat staat in de weg? En wat vraagt om aanscherping? Zo zorg je ervoor dat het niet alleen een plan is op papier, maar ook bijdraagt aan de dagelijkse praktijk.

Koppel bijvoorbeeld de meldcode aan de ondersteuningsroute. Plan elk jaar een studiedag om met het schoolteam en partners over kindermishandeling door te praten. Zo is het geen extra taak, maar een terugkomend onderwerp. Wil je lezen hoe je de meldcode een plek geeft in de ondersteuningsroute? Bekijk dan deze brochures: 

Kindermishandeling zien en samen aanpakken in het basisonderwijsKindermishandeling zien en samen aanpakken in het voortgezet onderwijs

Veiligheidsplan en de aandachtfunctionaris

Zorg dat er op school een helder veiligheidsplan is. Daarin staan de rollen en taken beschreven. Bespreek en evalueer de werkwijze en procedures regelmatig met elkaar. Kijk hierbij ook naar nieuwe trends op patronen op school. Zijn afspraken en regels helder voor alle betrokkenen? Bepaal ook hoe iedereen op de hoogte blijft van de inhoud. Verwerk het veiligheidsplan bijvoorbeeld ook in het inwerktrtaject van nieuwe medewerkers. Op Schoolenveiligheid.nl lees je hoe je een goed veiligheidsplan kunt maken.

Elke school heeft een aandachtfunctionaris die zorgt voor de goede uitvoering van de meldcode. De aandachtfunctionaris is ook een sparringpartner voor collega's en eerste aanspreekpunt voor externe professionals. Lees meer over het takenpakket van een aandachtfunctionaris. 

Informeer kinderen over hun rechten

Het is belangrijk dat kinderen weten waar ze recht op hebben zodat ze ook weten wanneer deze rechten geschonden worden. Vertel leerlingen regelmatig over veilig opgroeien en kies hiervoor verschillende momenten tijdens het schooljaar. Als je regelmatig met kinderen praat over veiligheid, maak je het normaal om over dit onderwerp te praten. Onderzoek wijst uit dat kinderen vaker vertellen over onveiligheid als zij beter weten wat dit is. Wil je weten hoe je professionals daarbij kunt ondersteunen en wat bij welke leeftijd past? Bekijk de gids Ieder kind geïnformeerd.

Agnes Derksen

Agnes Derksen

senior medewerker inhoud