Inzicht krijgen in de situatie in je gemeente

Bij het inrichten van een effectief jeugdbeleid helpt het om informatie te hebben over het aantal kinderen dat risico loopt op of te maken heeft met kindermishandeling. Maar hoe krijg je zicht op de situatie in jouw gemeente? Welke risico- en beschermende factoren spelen een rol? Hoe krijg je die in beeld?

Een beeld vormen van kinderen in gemeente

Allereerst is het van belang om een beeld te vormen van het aantal kinderen dat in jouw gemeente te maken krijgt met huiselijk geweld en kindermishandeling. Maar ook om bewust te zijn van wat beschermende en risicofactoren bij kindermishandeling zijn en hoe dat er voor staat in de gemeente. Er zijn verschillende manieren om dit in kaart te brengen:

  • Benut cijfers van Veilig Thuis. Het CBS presenteert verschillende cijfers en gegevens van Veilig Thuis, zoals het aantal gestarte adviezen, het aantal meldingen van en onderzoek naar kindermishandeling. Ook de Raad voor de Kinderbescherming houdt bij hoeveel beschermingsonderzoeken zij doen.
  • Raadpleeg gegevens van politie of veiligheidshuizen, wijkteams, GGD en jeugdgezondheidszorg. Je kunt hen ook vragen, een aantal weken lang, samen signalen op te halen over wat professionals zoal tegenkomen in een wijk of gemeente.
  • De Impactmonitor huiselijk geweld en kindermishandeling laat zien hoe het er voor staat met de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling. De monitor wil bijdragen aan het zichtbaar maken van lokale, regionale en landelijke resultaten in uitvoering en beleid. De monitor biedt een groeiend aantal indicatoren.
  • Raadpleeg Waarstaatjegemeente.nl. Deze monitor geeft per gemeente inzicht op allerlei thema's, zo ook op veiligheid en jeugd. Je vindt hier onder andere informatie over jeugdbeschermingstrajecten, meldingen van kindermishandeling en de aan- of afwezigheid van enkele risicofactoren voor kindermishandeling.
  • Kijk bij de Jeugdmonitor van CBS en als onderdeel daarvan het Regionaal jeugdrapport. Deze databank biedt lokale, cijfermatige informatie over de situatie van de jeugd in Nederland. De jeugdmonitor geeft zicht op de prevalentie van een aantal risicofactoren op kindermishandeling, zoals het aantal eenoudergezinnen.
  • De Leefbarometer geeft informatie over de leefbaarheid in buurten, wijken en straten.

Om een effectieve aanpak in je gemeente te realiseren, is het ook zinvol om na te gaan wat de meest voorkomende signalen, vragen of problemen zijn. Dit doe je in gesprek met de betrokkenen. Een overzicht kan helpen om invulling te geven aan een aanbod waarin beschermende factoren worden versterkt en risicofactoren worden verminderd. Dit aanbod kan gericht zijn op het individu en het collectief.

Beschermende factoren

Wat gemeenten kunnen doen om beschermende factoren in het gezin, kinderopvang, school en de wijk te versterken is te lezen in de publicatie Top 10 beschermende factoren voor een positieve ontwikkeling van jeugdigen.

Ga in gesprek met betrokkenen

Het is belangrijk om betrokken partijen te betrekken bij het in kaart brengen van de situatie. Cijfers zeggen niet alles, je moet tellen en vertellen. Bespreek wat burgers, professionals en vrijwilligers in het gebied zelf ervaren en waar volgens hen behoeften en kansen voor verbetering liggen. Gebruik daarbij de verzamelde gegevens. De tool Samen in gesprek over cijfers kan helpen als leidraad.

Het samen in beeld brengen van de situatie en het gesprek daarover voeren, draagt bij aan het creëren van een gedeelde verantwoordelijkheid in de aanpak van kindermishandeling. In zo'n gesprek kunnen ook beschermende factoren in een wijk of buurt aan de orde komen en de balans tussen risico- en beschermende factoren. Zie voor een uitwerking hiervan het balansmodel Huiselijk geweld in de publicatie Factor veiligheid: de rol van het sociaal wijkteam bij huiselijk geweld.

Meer informatie

Het Kwaliteitskompas is een instrument voor gemeenten die samen met hun partners willen sturen op maatschappelijke opgaven voor kinderen en jongeren. Het kompas geeft tips voor het verzamelen en duiden van gegevens en hoe dit te vertalen naar ambities. 

Lees meer over monitoring.

Lees ook

Alle pagina's over kindermishandeling

Foto Mirella van den Burg

Vragen? Neem contact op met:

Mirella van den Burg, MSc

adviseur onderwijs en veiligheid
veiligopgroeien@nji.nl