Hoe werk je in de jeugdbescherming goed samen met ouders en kinderen?

Waarom is samenwerken in de jeugdbescherming soms zo lastig?

Ouders zijn kwetsbaar wanneer zij te maken krijgen met jeugdbescherming. Er is vaak sprake van stress en onzekerheid. Als jeugdbeschermer heb je een gezagspositie en kun je ingrijpende beslissingen over het gezin nemen. Dat roept vaak wantrouwen op. Dat is lastig, want jullie moeten samen aan het werk om een veilige omgeving voor de kinderen te realiseren. Dit kan alleen als er vertrouwen is. Het opbouwen van vertrouwen kost tijd en inzet van alle betrokkenen.  

Soms werk je met gezinnen waar onder de verantwoordelijkheid van ouders heftige dingen gebeurd zijn. Dan kan het voor jou lastig zijn vanuit vertrouwen te bouwen aan een goede samenwerking. Organiseer in die gevallen een andere professional die positief kritisch met je meedenkt en je bevraagt op jouw handelen in de samenwerking.     

Met wie werk je samen?

Als jeugdbeschermer ben je er voor het hele gezin. Met alle betrokkenen maak je een gezamenlijke analyse van wat er aan de hand is. Je hebt oog voor de krachten van ieder gezinslid en voor wat ieder gezinslid nodig heeft. Je werkt samen met informele steunfiguren. Bijvoorbeeld familie, buren, leerkrachten en andere lokale professionals die het gezin goed kennen.

Indien nodig betrekken jullie professionals met specifieke expertise.

Hoe bouw je aan goede samenwerking?

Goede samenwerking met het gezin vraagt tijd en investering. Heb oog voor de stress en mogelijke trauma's van ouders, neem tijd om te luisteren en wees betrouwbaar.

Gezinnen ondervinden steun van gedwongen hulp als er voldoende vertrouwen en overeenstemming is. En als er hoop en verwachting is dat de hulp helpt. Lees hieronder meer over de diverse onderdelen van een goede samenwerking bij gedwongen hulp.

Bouwen aan vertrouwen

Een basisvoorwaarde voor samenwerking bij gedwongen hulp is vertrouwen in de ander. Daar is tijd en aandacht voor nodig. Je bouwt aan vertrouwen wanneer het lukt om:

• De tijd te nemen om echt te luisteren naar het verhaal van het gezin, zodat je ieders zorgen en wensen voor de toekomst kent.
• Uit te gaan van de unieke kennis en kunde van iedere betrokkene en daar nieuwsgierig naar te zijn. Wat hebben ze al geprobeerd? Wat werkte er en wat niet?
• Open te zijn en het gezin te betrekken bij de zaken die hen aangaan.
• Informatie te geven over rechten en procedures die van belang zijn en daar ondersteuning bij te bieden.
• In verbinding te blijven, of weer in verbinding te komen, wanneer spannende situaties zich voordoen.
• Oog te hebben voor stressreacties (vecht-, vlucht-, verstijfreacties) die zorgen voor een vernauwing in het denken. En gezinsleden te begeleiden om weer uit de stressreactie te komen.
• Duidelijk te maken dat er ruimte is om samen te leren en dat het niet in een keer goed hoeft.
• Te praten over hoe ieder de samenwerking ervaart.

Lees meer over het opbouwen van een goede werkrelatie bij Hoe werk ik goed samen met jongeren en hun ouders?

Lees meer over algemene gespreksvaardigheden en houdingsaspecten die bijdragen aan goede samenwerking .

Samen beslissen

Samen beslissen is een ander belangrijk aspect van samenwerken in gedwongen hulp. Een aanpak waar iedereen achter staat draagt bij een duurzame veiligheid.

In de samenwerking moet onder andere voldoende overeenstemming zijn over:

• Wat er aan de hand is: wat er goed gaat en wat er moet veranderen.
• Hoe er gewerkt wordt aan verandering en, waar van toepassing, het vergroten van de veiligheid.
• Wie daarbij wat doet en wie welke informatie ontvangt.
• Wanneer het thuis voldoende veilig is.
• Wie er uit het netwerk betrokken is en blijft.

Meer informatie

Samen beslissen bij hulpverlening in het gedwongen kaderHoe krijg ik een volledig beeld van wat er aan de hand is?Samenwerken aan veiligheid en herstel