Hoe zou de nieuwe praktijk van de jeugdbescherming eruit moeten zien? In de afgelopen jaren is veel kennis en ervaring opgedaan in onderzoek en de professionele praktijk. Een combinatie van een aantal zaken is van belang.
Effectief handelen van professionals versterken
Gebruik de kennis en ervaring die is vastgelegd in handboeken, methoden en richtlijnen. Het is belangrijk om professionals te leren wat de werkzame elementen zijn in de methoden en richtlijnen, en hoe ze die toepassen in de praktijk.
Ook de praktijk- en ervaringskennis in de hoofden en handen van professionals en jongeren en ouders is van belang. Uitvoerend professionals moeten voldoende mogelijkheden hebben om de ontwikkelingen in hun vak bij te houden. Bijvoorbeeld met bijscholing en uitwisseling van ervaring. Aankomend professionals moeten kennismaken met deze 'body of knowledge' via cursussen en stages.
Lerende organisaties en systemen inrichten
Kennis van de 'body of knowledge' garandeert nog geen goede toepassing ervan. In het dagelijkse werk zijn er immers veel onzekerheden over wat wel en niet werkt in concrete situaties. De professional staat altijd voor de uitdaging om algemene kennis te gebruiken in een specifieke situatie, en daarbij om te gaan met onzekerheden. Een goede dialoog met cliënten om tot maatwerk te komen is daarom essentieel. De organisatie van de professional moet ruimte bieden voor die dialoog.
Ook moeten er mogelijkheden zijn om te leren van die dialoog op cliënt-, team- en organisatieniveau: wat werkt wel en wat niet? Wat leren we hiervan voor de verbetering van ons vak? Hoe delen we dit met onze vakgenoten? Op deze manier zijn professionals en cliënten niet alleen consumenten van bestaande kennis, maar ook producenten van nieuwe kennis. En zo is de toepassing van die kennis niet een eenzame zoektocht van een professional, maar is de zoektocht naar wat werkt een collectieve aangelegenheid.
Passend leiderschap van bestuurders en managers
Kenmerk van een succesvolle, lerende organisatie is dat deze een duidelijke ambitie, visie en koers heeft. Dat geldt zeker voor het werkterrein van de jeugdbescherming, die voor grote veranderingen staat. Passend leiderschap is daarbij cruciaal. Leiderschap kan helpen om de ambitie uit te dragen en allianties te smeden met samenwerkingspartijen. Op die manier kan leiderschap medewerkers inspireren en motiveren om samen te werken aan steeds betere jeugdbescherming.
Bronnen
- Boendermaker, L., & Regeer, B. (2018). Invoeren van vernieuwingen in jeugdhulp en jeugdbescherming. Hogeschool van Amsterdam, Lectoraat Kwaliteit en Effectiviteit in de Zorg voor Jeugd.
- Van Yperen, T.A. e.a. (2018). Leiding geven aan transformatie. Utrecht: Nederlands Jeugdinstituut.
