Doelen van de jeugdwet

• Het versterken van het probleemoplossend vermogen van kinderen, jongeren, hun ouders en hun sociale omgeving
• Het bevorderen van de opvoedvaardigheden van ouders en het opvoedkundig klimaat van de sociale omgeving
• Preventie en vroegsignalering
• Het tijdig bieden van de juiste hulp op maat volgens het uitgangspunt 'één gezin, één plan, één regisseur'
• Minder regels voor professionals

Verantwoordelijkheid gemeenten

In de Jeugdwet is de verantwoordelijkheid van gemeenten in 2015 uitgebreid met:

• De provinciale geïndiceerde jeugdzorg
• De gesloten jeugdzorg en geestelijke gezondheidzorg voor kinderen en jongeren
• Zorg voor jeugd met een licht verstandelijke beperking
• Geestelijke gezondheidszorg in het kader van het jeugdstrafrecht, jeugdbescherming en jeugdreclassering

Gemeenten zijn ook verantwoordelijk voor de preventieve gezondheidszorg voor alle kinderen van 0 tot 18 jaar in Nederland. Dit is geregeld in de Wet publieke gezondheid (Wpg).

Taken van gemeenten

In de jeugdwet staan de taken van gemeenten. Deze bestaan onder andere uit:

• Het signaleren en ondersteuning bieden bij opgroei- en opvoedproblemen, psychische problemen en stoornissen
• Het versterken van het opvoedkundig klimaat in gezinnen, wijken, buurten, scholen en kinderopvang
• Het bevorderen van de opvoedvaardigheden van de ouders
• Het bieden van jeugdhulp van goede kwaliteit
• Het organiseren van jeugdbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering

Jeugdhulpplicht

Gemeenten hebben een jeugdhulpplicht. Dit houdt in dat gemeenten verplicht zijn om jeugdhulp te bieden in situaties waar kinderen, jongeren en ouders dit nodig hebben. Bijvoorbeeld aan jongeren met psychische- of gedragsproblemen. Door die verplichting, moeten gemeenten in ieder geval:

• De jongere adviseren welke hulp het beste past
• Samen met de jongere de goede vorm van jeugdhulp kiezen
• Zorgen dat de gekozen jeugdhulp ook echt beschikbaar is en wordt geboden.

Volgens gemeenten maakt de jeugdwet niet duidelijk welke ondersteuning wel of niet onder de jeugdhulpplicht valt. Daarom is er de afspraak gemaakt dat de Rijksoverheid de wetgeving over de reikwijdte van jeugdhulpplicht gaat aanscherpen. Deze afspraak staat in de Hervormingsagenda Jeugd (2023-2028). In de Hervormingsagenda Jeugd staan meerdere verbetervoorstellen om de jeugdzorg te verbeteren die gemaakt zijn tussen de Rijksoverheid, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, jeugdhulpaanbieders, jeugdhulpprofessionals en cliënten- en jongerenorganisaties.

Doelgroep van de Jeugdwet

De Jeugdwet is bedoeld voor kinderen, jongeren en ouders die hulp nodig hebben bij het opgroeien of opvoeden. Jeugdhulp stopt in principe bij het bereiken van de leeftijd van 18 jaar. Pleegzorg kan tot 21 jaar worden ingezet als de jongere dit wil. In sommige gevallen kan de jeugdhulp na 18 jaar nog doorlopen:

• Er is bepaald dat de voortzetting van jeugdhulp, waarvan de verlening is gestart vóór het bereiken van de leeftijd van 18 jaar, noodzakelijk is
• Er is vóór het bereiken van de leeftijd van 18 jaar bepaald dat jeugdhulp noodzakelijk is
• Er is bepaald dat, na beëindiging van jeugdhulp die is gestart vóór het bereiken van de leeftijd van 18 jaar, binnen een termijn van een half jaar hervatting van de jeugdhulp noodzakelijk is.  

Op deze pagina lees je meer over met welke wetten jongeren te maken krijgen als ze 18 jaar worden en nog ondersteuning nodig hebben. 

Meer informatie

Volledige tekst van de JeugdwetEvaluatie van de Jeugdwet (2018)Veelgestelde vragen over de jeugdsectorInformatie voor beleidsmakersInformatie voor gemeenteraadsleden