Hechting en hechtingsproblemen bespreken

Band tussen kind en ouder

Als de band tussen ouder en kind goed is, leert een kind mensen te vertrouwen en durft het de omgeving te gaan ontdekken. Een ander woord voor deze band is hechting. Hulpverleners noemen het ook vaak de gehechtheidsrelatie.

De band tussen ouder en kind kan al tijdens de zwangerschap ontstaan, maar ook pas later. Ouders maken zich soms zorgen over de band met hun kind, bijvoorbeeld als een peuter zich aan hen vastklampt of als een puber zich zelfstandiger gaat gedragen. Stel hen gerust: dat gedrag hoort meestal bij de normale ontwikkeling.

Zijn ouders onzeker over de band met hun kind? Onderzoek dit dan samen met hen. Ga na of het kind zich veilig voelt bij de ouder. Laat het kind zich troosten of helpen? Luistert het doorgaans naar de ouder? Hebben ze samen plezier? Gaat het kind op onderzoek uit? Geef ouders tips over hoe ze de band met hun kind kunnen versterken.

Praten over hechtingsproblemen

Wanneer ouders en kinderen moeite hebben om op een positieve manier met elkaar om te gaan, kan dit leiden tot hechtingsproblemen. Kinderen met hechtingsproblemen hebben weinig vertrouwen in zichzelf en in anderen en geloven niet dat ze op andere mensen kunnen rekenen. Soms vertonen kinderen met hechtingsproblemen moeilijk gedrag. In dat geval richt je je niet alleen op dat gedrag, maar ook op het versterken van de band tussen ouders en kinderen.

Praten over de oorzaken

Je kunt samen met ouders onderzoeken waardoor de hechtingsproblemen zijn ontstaan, zonder hen te beschuldigen. Leg uit dat het voor ouders soms moeilijker is om een goede band met hun kind op te bouwen omdat het voor hen lastiger is om signalen goed op te pikken, bijvoorbeeld:

• bij een verstandelijke beperking, een aangeboren afwijking, een pittig temperament of een autismespectrumstoornis van het kind
• als ouders psychische problemen of een verstandelijke beperking hebben
• als ouders nooit geleerd hebben hoe je een goede band met iemand kunt opbouwen, omdat ze die zelf ook nooit gehad hebben
• als allerlei problemen, zoals armoede, een slechte woning en werkloosheid, zich opstapelen in een gezin en het voor ouders door de stress moeilijker is om goed op hun kinderen te reageren
• als de stabiliteit en continuïteit van de ouder-kindrelatie bedreigd of verstoord wordt, bijvoorbeeld door echtscheiding, een ziekenhuisopname of detentie van de ouder
• als een kind wordt verwaarloosd of mishandeld. Praat dan met ouders over de spanningen in het gezin en hoe de veiligheid hersteld kan worden.

Praten over wat ouders kunnen doen

Ouders van kinderen met hechtingsproblemen kunnen zich schamen of schuldig voelen omdat ze graag een goede band met hun kind willen. Je kunt hen helpen een goed band op te bouwen.

Leg ouders uit dat drie dingen belangrijk zijn voor de band met hun kind:

• Sensitief reageren: openstaan voor signalen van het kind en daarbij aansluiten door positief en passend te reageren.
• Continuïteit: erop letten dat dezelfde volwassenen voor een kind zorgen en er niet veel wisselingen zijn.
• Mentaliseren: zich verplaatsen in het kind en benoemen wat ze zien, bijvoorbeeld: 'Ik zie dat je moe bent, zullen we even samen een boekje lezen?'

Als er problemen zijn in het gezin die voor stress zorgen, bijvoorbeeld schulden, kun je ouders uitleggen dat het ook belangrijk is dat jullie daarmee samen aan de slag gaan.

Is er ook sprake van gedragsproblemen? Ga daar dan mee aan de slag.