Inzet ervaringskennis van professional stimuleren

Eigen ervaringen professional

Ongeveer 45 tot 75 procent van de professionals in de jeugdhulp en jeugd-ggz heeft ontwrichtende levenservaringen meegemaakt. Denk aan ervaring met mentale gezondheidsproblemen, huiselijk geweld of opgroeien in armoede. Hoewel dit een waardevolle kennisbron is, hebben veel professionals het gevoel dat ze niet open kunnen zijn over hun ervaringskennis. Of zij zetten deze kennis niet bewust in op het werk.

Erken de waarde van ervaringskennis 

Om professionals te stimuleren hun ervaringskennis in te zetten, is de eerste stap het erkennen van ervaringskennis als waardevolle kennisbron. Vertaal dit vervolgens naar een visie en beleid. Als je zorgt dat de hele organisatie hiervan op de hoogte is, biedt dit een eerste mogelijkheid om hierover met elkaar te praten. Over de ervaringen zelf, maar ook over wat de inzet ervan concreet betekent in het dagelijkse werk. 

Bedenk altijd hoe jullie de inzet van ervaringskennis als organisatie kunnen versterken. Het werkt niet goed om één of enkele medewerkers verantwoordelijk te maken voor dit thema. Maak bijvoorbeeld het belang van ervaringskennis een centraal of terugkerend bespreekpunt op teamdagen. Of deel als bestuurder je eigen ervaringskennis met je medewerkers. Hiermee onderschrijf je het belang van de inzet van ervaringskennis.  

Training en scholing 

Ervaringskennis inzetten is geen handigheid of techniek. Een professional is niet automatisch deskundig om de eigen ervaringskennis goed in te zetten op het werk. Dit vraagt om training of scholing op het gebied van ervaringsdeskundigheid. Alleen dan draagt het bij aan de kwaliteit van de hulpverlening. 

Let op: Niet alle medewerkers met relevante ervaringen zijn in staat of bereid hun ervaringen te gebruiken in het werk. Een leertraject en het open uitdragen van ervaringsdeskundigheid is een bewuste én persoonlijke keuze.  

Ondersteuning vanuit de organisatie 

Professionals maken een uitdagende persoonlijke en professionele ontwikkeling door als ze hun ervaringskennis bewust gaan inzetten. Deze ontwikkeling vraagt tijd, reflectie en moed. Dit vraagt dan ook om ondersteuning vanuit de organisatie. Bijvoorbeeld via intervisie, supervisie en coaching.

Ook ondersteuning vanuit het management is onmisbaar. Bij het werken in teamverband is het verstandig om afspraken te maken in het team over het gebruik van ervaringskennis. Teams moeten wennen aan de openlijke inbreng van ervaringskennis door hun collega's. Het thema kan weerstand oproepen binnen de organisatie. Besteed daarom extra aandacht aan teamveiligheid. Als professionals zich veilig voelen in hun team, ontstaat er ruimte om ervaringskennis te delen met collega's, of om ervaringskennis te gebruiken in het contact met cliënten.