Aandacht voor broers en zussen van een zorgkind

Laat broers en zussen zich gehoord en gezien voelen

Broers en zussen zullen zich waarschijnlijk zoveel mogelijk proberen aan te passen aan de situatie thuis. Bijvoorbeeld door huishoudelijke klussen over te nemen. Dit kan ervoor zorgen dat ze weinig om hulp of aandacht vragen, omdat ze zien dat hun ouders het al zwaar genoeg hebben. Het is daarom belangrijk om als ouder te zorgen dat er ook momenten zijn dat brussen alle aandacht krijgen.

Natuurlijk kun je er weinig aan veranderen dat de meeste aandacht naar je zorgkind gaat, omdat je daar extra alert op bent. Maar net als elk ander kind moet ook je zorgkind leren om soms te wachten en aandacht te delen. Als er ruimte voor is, probeer dan je zorgkind te vragen om even te wachten.

Het is voor veel brussen fijn om af en toe wat tijd samen met jou te hebben, zonder hun zorgintensieve broer of zus. Tijd om gewoon even vrij en onbezorgd te spelen, is voor broers en zussen vaak nog belangrijker dan voor andere kinderen. Door de situatie is dit thuis niet altijd goed mogelijk en kunnen ze dit misschien minder vaak doen.

Tips voor tijd en aandacht voor brussen van een zorgkind

Plan wat momenten in om samen iets leuks te doen en te kunnen praten met je kind, juist over waar het zelf mee bezig is, zoals school. Soms is het ook fijn om de thuissituatie een beetje te kunnen loslaten. De volgende tips helpen je hierbij:

• Je kunt iets doen wat je kind leuk vindt, zoals voetballen of knutselen. Maar je kunt ook gewoon even lekker niksen op de bank en een beetje televisiekijken samen. Zo heb je zelf ook meteen wat rust.
• Je hoeft niet de hele middag samen te zijn. Dat is ook niet altijd makkelijk om in te plannen. Korte momenten samen kunnen al erg fijn zijn.
• Het is niet altijd nodig om iets bijzonders te doen. Ga samen een stukje wandelen, even de stad in of ergens iets lekkers eten. Het is handig om dit te doen als je zorgkind ergens anders is, bijvoorbeeld op de opvang of weg met een georganiseerd dagje uit.
• Je kunt ook vrienden, kennissen en familie vragen om iets leuks te doen met de brussen. Dat is voor hen vaak makkelijker dan oppas te zijn voor jullie zorgkind.
• Vertel aan de ouders van vriendjes en vriendinnetjes van brussen hoe de thuissituatie is, zodat ze daar met samen spelen rekening mee kunnen houden. Genoeg contact met leeftijdsgenoten is voor brussen ook belangrijk.

Ondersteuning voor broers en zussen van een zorgkind

Het is belangrijk om met brussen te praten over de situatie thuis, uitleg te geven over de beperking van hun broer of zus en samen dingen te doen. Wel is het belangrijk dat ze er zelf ook over willen praten, want niet iedereen heeft daar op dezelfde manier behoefte aan.  Een aantal dingen kunnen je helpen in het ondersteunen van broers en zussen. 

Boeken

Er zijn voldoende boeken die brussen zelf kunnen lezen of bekijken. Ze gaan over hoe het is om met een zorgintensieve broer of zus op te groeien. Je kunt ze daarnaast ook gebruiken om op een luchtigere manier samen over jullie gezin te praten. Hoe het voor iedereen is, maar ook juist over wie je kind is naast het zijn van een broer of zus.   

In de bibliotheek zijn er allerlei boeken te vinden. Hieronder vind je aantal voorbeelden: 

• 'Het broers en zussenboek' van Anjet van Dijken, wat je ook kan helpen om zelf met je kind te praten.
• 'Broers en zussen: hoe is het voor jou?' van Esther-Clair Sasabone staat vol met foto's en interviews met andere brussen.
• 'Weet jij hoe het is om anders te zijn?' van Ellen Sabin is een doe-boek voor kinderen vanaf 7 jaar.
• 'Groene appels en zusterknuffels' van Leen Poppe is geschikt voor (jong)volwassenen.
• 'Broers en zussen van speciale en gewone kinderen' van Frits de Boer is een goed handboek als je zelf graag meer wil weten over brussen.
• De boeken van de 'Slaapklets-serie' van Michal Janssen zijn erg fijn om mee voor het slapengaan even met je kind te praten.

Andere media 

Er zijn ook andere hulpmiddelen beschikbaar: 

• Opkoersonline is een online ondersteuningsprogramma vanuit het Emma Kinderziekenhuis voor broers en zussen van chronisch of ernstig zieke kinderen. 
• Afleveringen van de tv-serie Bikkels over jonge mantelzorgers.
• Brussenbeweging BRUS is een website gemaakt voor en door brussen met informatie en manieren om met andere broers en zussen in contact te komen.
• De website van Kind en Ziekenhuis is vooral voor jou als ouder handig om veel verschillende soorten informatie op te vinden. Van een praatwijzer om samen met je kind te bekijken tot een serie filmpjes waarin brussen over hun ervaring vertellen.

Activiteiten voor brussen van een zorgkind

Soms is het voor broers en zussen fijn om even in een andere omgeving te zijn. Verschillende organisaties organiseren praatgroepen en cursussen voor brussen, of doen samen activiteiten zoals iets met sport of creatief bezig zijn. Ze kunnen zich daar ontspannen door even weg te zijn en leuke dingen te doen. Het zijn ook plekken waar ze andere broers en zussen kunnen ontmoeten, hun ervaringen delen en meer leren over de beperking van hun broer of zus. Ten slotte kan de rust die brussen thuis ervaren wanneer hun broer of zus zelf even ergens anders is, zoals bij een logeerhuis, ook al fijn zijn.

Je kunt bij de jeugdgezondheidszorg of op de website van jouw gemeente terecht voor meer informatie. Een maatschappelijk werker op school kan je hier vaak mee helpen. Vraag dat na bij de leerkracht van je kind.

Brussen kunnen daarnaast gebruik maken van speciale vakanties en uitjes: 

• FunCare4Kids.nl organiseert bijvoorbeeld leuke dagjes uit voor broers en zussen van zes tot zestien jaar; 
• Vereniging Ymca.nl organiseert vakanties voor broers en zussen van acht tot veertien jaar.