Voorkom overbelasting als ouder van een zorgkind

Sta zo nu en dan stil bij hoe je je voelt. Stel jezelf de vraag: 'Hoe gaat het met mij?' of 'Waar heb ik zelf behoefte aan, en wat is daarvoor nodig?' Schrijf de vragen en antwoorden voor jezelf op. Dit zorgt voor overzicht. Bespreek dit als je wilt vervolgens met je partner of iemand anders uit je netwerk. Kijk welke dingen voor jou belangrijk zijn om het vol te houden en hoe je dit mogelijk kunt maken.

Je kunt aan je lijf en je hoofd merken dat je stress hebt. Probeer daarom goed op te letten hoe je je voelt. Denk aan: 

• hoofdpijn, rugpijn of slecht slapen.
• moeite hebben om nog van dingen te genieten of te ontspannen.
• moeilijk kunnen concentreren of iets onthouden. 
• kortaf worden en sneller ruzie maken.

Als je deze signalen herkent, kun je op tijd ingrijpen. Aan de oorzaken van je stress kun je vaak weinig veranderen, hoewel het goed is daar op lange termijn ook naar te kijken. Op korte termijn is het vooral belangrijk dat je voldoende tijd hebt om te ontspannen.

Het is als ouder van een zorgkind niet altijd makkelijk om momenten voor jezelf te vinden. De zorg voor je kind kan onvoorspelbaar zijn. Maar het is belangrijk om wel tijd te maken voor rust en herstel.

Misschien heb je te weinig tijd voor bepaalde hobby's of andere dingen die je graag deed. Maar vaak lukt het nog wel om korte momenten iets leuks te doen, of even wat rust te nemen. Dit kunnen gewoon dagelijkse momenten zijn. Denk aan: 

• even een kopje koffie drinken.
• tussendoor een momentje buiten in de zon zitten.
• een kleine wandeling maken in de buurt. 

Het helpt wanneer iemand anders met je meedenkt. Kijk bijvoorbeeld eens of anderen de zorg op sommige momenten van je over kunnen nemen. Dan kun jij bijslapen, ontspannen of iets voor jezelf doen. Hierbij is het wel belangrijk dat de ander je kind op een goede manier kan helpen. Anders hebben jij en je kind er daarna misschien alleen maar meer last van.

Het kan lastig zijn om steun te vragen aan je partner of andere mensen in je omgeving. Toch is het erg belangrijk om dit te doen. De zorg verdelen, je hart luchten of met anderen overleggen kan veel rust geven. Het kan er ook voor zorgen dat je even wat tijd voor jezelf hebt. Als jij je goed voelt, help je daar je hele gezin mee.

Ook wanneer je denkt dat je ondersteuning van een hulpverlener kunt gebruiken, is het goed daarnaar te kijken. Bij Steun voor ouders van een zorgkind lees je meer over het zoeken van steun.

Het hebben van een zorgkind heeft invloed op je werkleven. Misschien ben je zelfs gestopt met werken. Of vraag je je af hoe je je werk moet combineren met de zorg. Want door de zorg voor je kind heb je minder tijd, aandacht en energie voor je werk. Aan de andere kant kan werk juist ontspanning zijn. Het kan je even die uren in de week geven dat je jezelf kunt zijn en gewaardeerd wordt om wie je bent. Je kunt even uit de rol van verzorger stappen.

Het helpt hoe dan ook om je situatie met je werkgever te bespreken en te kijken welke oplossingen er zijn om werk en zorg te combineren, zoals een verlofregeling. Dit kan je vaak al wat meer rust geven. Het is verstandig om geen overhaaste beslissingen te nemen, zoals stoppen met werken. De gezinssituatie kan er na een tijd weer anders uitzien. Ook kun je vaak beter inschatten hoeveel tijd je hebt als je meer gewend bent aan het zorgen voor je kind.

Als je niet minder wilt gaan werken, is het handig uit te zoeken bij welke opvang je kind terecht kunt. Vaak kan een reguliere kinderopvang je kind niet genoeg ondersteunen en moet je op zoek naar speciale opvang:

• Voor kinderen tot 7 jaar is er het Medisch kinderdagverblijf
• Voor kinderen tot 12 jaar is er BSO+;
• Voor kinderen tot 18 jaar is er het Orthopedagogisch centrum.

Je hebt vaak veel afspraken voor je kind. Bijvoorbeeld in het ziekenhuis of bij de gemeente. De tijd tussen verschillende afspraken kan lang zijn. Het helpt dan om een agenda bij te houden, omdat je al aan veel verschillende dingen moet denken.

Het kan fijn zijn om van tevoren de afspraak met iemand te bespreken en een lijstje te maken van dingen die je wilt delen en dingen je wilt vragen. Zo'n lijstje kun je op het einde van een afspraak langslopen. Het helpt je grip te geven op het gesprek en geeft je meer overzicht over hoe het met je kind gaat.

Ten slotte kan het helpen iemand mee te nemen naar de afspraken, zoals je partner, een goede vriend of vriendin of een cliëntondersteuner. Dit soort afspraken zijn vaak erg belastend. Het is dan fijn om door iemand ondersteund te worden. Het voeren van de gesprekken gaat dan vaak beter en iemand anders kan je helpen het overzicht te bewaren.

Iedereen die in de zorg werkt, moet een verslag maken van afspraken. Na een afspraak kun je vragen om een kopie van het verslag. Daarnaast bewaren veel zorginstellingen alle informatie over hun patiënten op een computer. Dit heet een digitaal patiëntendossier. Hier staan bijvoorbeeld het behandelplan en de therapieverslagen in. Het wordt soms ook gebruikt om elkaar online op de hoogte te houden. Daarnaast kan het je helpen om gesprekken die je voert op te nemen, omdat er vaak veel informatie in één keer wordt gegeven. Die kun je dan later terugluisteren. Je hoeft dit niet van tevoren te zeggen, maar als je het uitlegt zorgt dit vaak wel voor een fijner gesprek.

Je hebt recht om het dossier van je kind te lezen, maar het verschilt per leeftijd. Dit kun je bij de betrokken hulpverlener, school, organisatie of zorginstelling opvragen. Zo kun je een eigen map voor je kind bijhouden. Dat geeft een overzicht over hoe het met je kind gaat. Dit is ook handig wanneer je een nieuwe hulpverlener wilt informeren over je kind, of de mening van een andere arts wilt. Dan vraag je een andere hulpverlener om jouw kind ook te onderzoeken, naast de hulpverlener bij wie het al in behandeling is.

Op Rijksoverheid.nl vind je meer informatie over:

• het inzien, aanpassen of vernietigen van medisch dossiers.
• het Digitaal Dossier Jeugdgezondheidszorg. Dit krijgt ieder kind van 0 tot 19 jaar nadat het voor het eerst met gezondheidszorg te maken heeft gehad.
• de wet AVG: daarin staan de regels voor informatie in dossiers en wat er gedeeld mag worden.