Preventief werken in de wijk

Preventief werken heeft grote voordelen, zowel voor gezinnen als voor de samenleving. Hoe signaleer je op tijd trends in problemen van gezinnen? En hoe zorg je dat wijkteams inzetten op het voorkomen van die problemen?

Wat betekent preventie voor de wijk?

Professionals die actief zijn in de wijk zoals het wijkteam, leerkrachten en huisartsen kunnen zien welke problemen er spelen. Door een goede samenwerking kunnen zij acties opzetten die zorgen dat in de toekomst minder jongeren te maken krijgen met die problemen.

Preventieve activiteiten op plekken waar veel kinderen en jongeren komen, bijvoorbeeld de school, de sportclub of in het buurthuis, ondersteunen ouders in hun rol als opvoeder en maken kinderen en jongeren weerbaarder. Dat verkleint de kans dat zij in de toekomst ook problemen krijgen.  

Voordelen van preventief werken

Met een preventieve aanpak kun je hulpvragen van inwoners voor zijn. Hiermee hoop je dat ze later minder formele zorg nodig hebben. Een preventieve aanpak richt zich op het versterken van inwoners, in plaats van hulpverlenen. Daardoor leren inwoners zichzelf beter te redden. Daarnaast is er een kleinere kans op crisissituaties. Daarom is preventief jeugdbeleid een prioriteit.

Passend preventiebeleid

Preventief beleid begint bij signaleren van problemen in de wijk. Het is daarom belangrijk dat professionals en inwoners goed samenwerken. Bespreek met elkaar welke problemen en vragen zij tegenkomen in de wijk.

Voor het opzetten van acties die deze problemen voorkomen, is hulp nodig van professionals, bijvoorbeeld uit het wijkteam. Dit is alleen succesvol wanneer deze acties duidelijk in de opdracht van alle relevante partners in het sociaal domein staan. Alleen dan kunnen ze er genoeg tijd aan besteden.

Denk ook aan het inschakelen van een opbouwwerker: een aparte professional voor het aanpakken van vraagstukken in de wijk. Die kan deel uitmaken van het wijkteam of nauw met de professionals samenwerken.

Hoe kan het wijkteam een rol spelen in preventie?

Om een rol te kunnen spelen in het preventiebeleid moet het wijkteam weten wat er aan de hand is in de wijk. Zo kun je daarachter komen:

  • Probeer helder te krijgen wat de grootste problemen zijn in de wijk. Gebruik daarvoor gegevens die de gemeente al heeft. En kijk er samen naar met ouders, jongeren en partners in de wijk, zoals scholen en sportclubs.
  • Stel samen met ouders, jongeren en partners in de wijk een visie en ambities op. Daarmee ontstaat er samenhang in de aanpak en ruimte voor samenwerking.
  • Focus hierbij op de belangrijkste problemen of juist op versterkende factoren en maak de resultaten meetbaar. Focus niet in de eerste plaats op de kosten, maar op concrete resultaten. Bijvoorbeeld dat binnen twee jaar het gevoel van veiligheid op straat met 20 procent moet zijn toegenomen.
  • Zoek uit welke bestaande of nieuwe activiteiten het wijkteam kan uitvoeren om de ambitie te realiseren. Gebruik daarvoor bijvoorbeeld de Preventiematrix.

Potentie van preventieBurgerinitiatieven en het wijkteamWij in de wijkToolkit preventie in de wijkTerugkeer van de samenlevingsopbouw

Efat Armaghan

Armaghan Efat

medewerker inhoud