Hoe ga ik als professional om met wachtlijsten?

Hoe kan ik een wachtlijst verminderen?

Wachtlijsten ontstaan meestal door tekorten in de zorg. Als professional kun jij daar weinig aan doen. Wel kun je een rol spelen in de in- en uitstroom van jongeren en gezinnen binnen het wijkteam. Zo kan het wijkteam meer mensen helpen. Daarvoor moet je zelf goed worden in het bewaken van je grenzen. Tips daarvoor zijn:

Reflecteer op je eigen werk

Kijk kritisch naar hoeveel werk je doet en wat je doet. Hoort of past dat wel bij jouw taak? Reflecteer samen met je team op je caseload om te voorkomen dat je jezelf overwerkt of minder passende hulp biedt. Bekend zijn met elkaars cliënten kan ook de doorstroom bevorderen. Een collega kan bijvoorbeeld iemand van jou overnemen als jij vastloopt. En als je een casus kunt afsluiten, heb je weer tijd voor een nieuwe.

Schakel op tijd passende hulp in

Neem zo weinig mogelijk taken op je die buiten jouw expertise liggen, bijvoorbeeld psychologische hulp. Laat als het kan ook taken over aan een familielid, leerkracht of vrijwilliger. Bespreek het met een collega als je denkt dat iemand eigenlijk specialistische hulp nodig heeft die het wijkteam niet kan bieden.

Leer loslaten

Vraag je af waarom je denkt dat een kind, jongere of gezin nog niet klaar is voor het afsluiten van de hulp. Ben je bang dat het zonder jou misgaat? Heb je genoeg gedaan aan het opbouwen van zelfredzaamheid? Wanneer heeft een gezin in jouw ogen voldoende vooruitgang geboekt?

Het belangrijkste is dat jongeren en ouders zelf het gevoel hebben dat ze zonder hulp verder kunnen. Daardoor zullen ze bij tegenslagen in de toekomst eerder zelf oplossingen zoeken, bijvoorbeeld door bij een familielid of leerkracht aan te kloppen. Na het afsluiten van een casus kun je natuurlijk nog wel contact houden, bijvoorbeeld door te bellen, elkaar in de wijk te ontmoeten of van een contactpersoon te horen hoe het gaat.

Hoe kan ik er voor iemand zijn, ondanks de wachtlijst?

Als iemand specialistische hulp nodig heeft, bestaat daarvoor vaak ook een wachtlijst. Op een paar manieren kun je er dan voor zorgen dat een probleem niet escaleert:

Verlicht de wachttijd

Bekijk welke hulp je in de tussentijd kunt inzetten. Bijvoorbeeld kinderopvang voor overbelaste ouders of informele steunfiguren en buitenschoolse activiteiten voor jongeren die het moeilijk hebben. Bespreek de situatie ook met de specialistische hulp. Jullie zijn samen verantwoordelijk.

Overbrug de wachttijd

Let bij het verwijzen op de volgende punten:

• Sommige specialistische aanbieders hebben een overbruggingstraject voor mensen op de wachtlijst, zoals een online omgeving.
• Bij verwijzing naar de ggz kan de POH-ggz tijdens de wachttijd alvast lichte hulp bieden, zoals psycho-educatie.
• Bij acute onveiligheid zoals een suïcidepoging of psychose kan spoed- of crisishulp aangevraagd worden.

Laat weten dat het druk is

Wees tegenover je cliënten duidelijk en eerlijk over de wachtlijsten. Vraag waarmee iemand tijdens het wachten geholpen is en zoek hiervoor oplossingen in de wijk of online. Houd tijdens de wachttijd contact. Laat de gemeente weten waar jullie als wijkteam de hulp zien vastlopen. Benoem de risico's die door de wachtlijsten ontstaan.

Veelvoorkomende vragen samen aanpakken

Met een gezamenlijke aanpak kun je wachtlijsten verlichten. Zijn er bijvoorbeeld veel aanmeldingen voor schuldhulpverlening? Overweeg dan het opzetten van een vrij toegankelijk loket in de wijk. Met een collectieve aanpak los je vaak al deelproblemen op. En dat verlicht het wachten.