Hoe beslis ik mee over hulp op school?

Acht tips van jongeren voor jongeren

• Vertel dat je graag wilt meepraten en meebeslissen. Dit kun je aangeven bij je leraren en bij de hulpverleners die jou ondersteunen.
• Zorg dat je wordt uitgenodigd voor gesprekken die over jou gaan. Zo kun je jouw kant van het verhaal vertellen en ziet iedereen over wie het gaat. Informeer achteraf hoe de beslissingen zijn genomen. Over het algemeen krijgen ouders te horen wanneer er een gesprek is. Vertel daarom ook je ouders dat je actief betrokken wilt worden bij gesprekken en beslissingen over jou.
• Vraag of de hulpverleners je meenemen in de cc van de mails aan je ouders. Zo zijn jullie allebei op de hoogte en voorkom je miscommunicatie. 
• Naarmate je ouder wordt: bespreek of en hoe je wilt dat je ouders betrokken worden in de communicatie. Het kan zijn dat je liever wilt dat de communicatie via jou verloopt. Tot 12 jaar hebben ouders het recht op informatie over hun kind. Tussen 12 en 16 jaar delen ouders en kinderen dit recht. Vanaf 16 jaar heb je zelf het recht op informatie en hoeft de communicatie niet meer met je ouders te worden gedeeld.
• Schrijf van tevoren op wat je tijdens het gesprek graag wil zeggen, maar misschien niet durft. Dit kan ook helpen om je gedachten te ordenen.
• Scholen hebben meestal een interne en externe vertrouwenspersoon. Het kan prettig zijn om je verhaal eerst met hen te delen.
• Weet dat je mag terugkomen op wat je zegt. Soms is het moeilijk om op het moment zelf je mening te geven. Of krijg je achteraf goede ideeën die je had willen inbrengen. Je kunt dan alsnog contact opnemen met degenen die bij het gesprek aanwezig waren. Zeker wanneer er in een gesprek een belangrijke beslissing wordt genomen, is het helemaal niet gek om te vragen 'Mag ik er een dag of twee over nadenken en hier later op reageren?'.
• Soms kan het helpen om de gemaakte afspraken na afloop van het gesprek te bevestigen door deze te mailen naar alle betrokkenen.

Hoe hebben andere jongeren dit aangepakt?

Jongeren kunnen op verschillende manieren meepraten en meebeslissen over hoe zij onderwijs en zorg krijgen. Welke manier bij jou past, mag je zelf ontdekken. Soms helpt het om door anderen geïnspireerd te worden. Hier lees je hoe andere jongeren het hebben aangepakt. 

Het dossier

'Wat ik samen met mijn ouders vanaf het begin heb gedaan, is steeds opvragen wat er over mij in het dossier staat. Als we het ergens niet mee eens waren, gaven we dat direct aan. Bij een deel van het dossier heb je instemmingsrecht en bij een ander stuk stond mijn school ervoor open om een aantal punten aan te passen.'

'Een paar jaar later kwam er een nieuwe zorgcoördinator. Die wilde mijn ontwikkelingsperspectief aanpassen. Met de tijd was er natuurlijk veel veranderd, dus ik was het hier ook mee eens. Ik heb voorgesteld het plan zelf te schrijven en hier stemde de zorgcoördinator mee in. Toen heb ik er echt mijn eigen plan van kunnen maken. Bij mijn overstap naar een nieuwe school was het fijn dat ik dit plan kon meenemen. Hierdoor kwam de ondersteuning sneller op gang en leerden de nieuwe school en ik elkaar beter kennen.'

In gesprek met professionals

Een goede plek om je mening te geven, is tijdens gesprekken met school en hulpverleners samen, zoals het multidisciplinair overleg. Dat is niet altijd makkelijk.

'Ik had veel last van schaamte en onzekerheid. Wat mij hielp was om het gesprek goed voor te bereiden met mijn moeder. Zij gaf dan aan het begin van de vergadering een korte samenvatting van wat we samen hadden besproken. Dat hielp mij heel erg om mijn stem te laten horen. Daarna was het makkelijker om aan te vullen in het gesprek.'

Een andere jongere vertelt:

'Toen ik ongeveer 10 jaar was, wilde ik niet alleen aanwezig zijn bij de gesprekken, maar ook de besprekingen voorzitten en de agenda maken. Deze aanpak heeft voor mij echt wonderen gedaan. Je moét zo namelijk wel gehoord worden. Ik stuurde zelf de uitnodiging naar de leraren en hulpverleners, zodat iedereen aan tafel zat. Op deze manier is er zo min mogelijk ruis in de communicatie en kun je met elkaar beslissingen nemen. Ik verwachtte weerstand toen ik dit ging doen, maar de leraren en hulpverleners vonden het juist fijn. Het viel ook mee hoeveel werk het was. En door zelf het gesprek te leiden, voelde het alsof ik veel meer eigen regie had. Misschien lukt het niet altijd om het hele gesprek voor te zitten, maar het kan al fijn zijn om als eerste het woord te nemen of zelf een belangrijk agendapunt aan te leveren.'

Meer informatie over meebeslissen

• Bij de kinderombudsman vind je veel informatie over jeugdzorg, meepraten of het indienen van een klacht. 
• Professionals kunnen ook hulp gebruiken om goed naar jongeren te luisteren. Hiervoor is onder andere de Richtlijn samen beslissen ontwikkeld. 
• Het kan prettig zijn om hulp te vragen aan bijvoorbeeld een onderwijsconsulent of een onafhankelijk cliëntondersteuner. Kijk voor meer informatie hierover op de site van jouw gemeente of het samenwerkingsverband van jouw school.
• Voor advies kunnen jij en je ouders terecht bij onder meer Ouders & Onderwijs en Balans.
• Als je er niet uitkomt, kun je eventueel ook aankloppen bij instanties als de Geschillencommissie passend onderwijs.

De inhoud van deze pagina is tot stand gekomen in samenwerking met de Adviesraad ÉigenWijsheid van het LAKS.