Wat is seksueel grensoverschrijdend gedrag?

Wat is seksueel grensoverschrijdend gedrag?

Bij seksueel grensoverschrijdend gedrag doet iemand iets seksueels wat een ander niet wil. Dit kan iets lichamelijks zijn, maar dat hoeft niet. Een paar voorbeelden:

• Ongewenste aanrakingen
• Zoenen terwijl de ander dat niet wil
• Seksueel getinte appjes of foto's sturen naar iemand die dit niet wil
• Seksueel getinte appjes of foto's van anderen delen
• Iemand chanteren met seksueel getinte appjes of foto's
• Aanranding 
• Verkrachting

Hoe weet je of iets grensoverschrijdend is?

Als seksueel gedrag gewenst is, voldoet het aan drie voorwaarden. Als het niet voldoet aan een van deze voorwaarden, dan is het grensoverschrijdend.

1. Vrijwillig

Seksueel gedrag moet vrijwillig zijn. Dit geldt voor alle mensen die betrokken zijn. Dus de persoon die iets doet en de persoon die het ervaart.

2. Toestemming

Iedereen die iets seksueel doet of iets seksueels meemaakt, moet toestemming hebben gegeven. Dit betekent dat er van alle betrokken personen een duidelijk 'ja' moet zijn. Dit wordt ook wel consent genoemd.

3. Gelijkwaardige relatie

Als een relatie niet gelijkwaardig is, is het moeilijker voor de één om 'nee' te zeggen dan voor de ander. Dat kan zijn omdat die één afhankelijk is van de ander, bijvoorbeeld een werknemer en een werkgever. Of door een groot leeftijdsverschil.

Wil je weten of iets seksueel grensoverschrijdend gedrag is? Bekijk dan deze video van Youngwize.

Waarom gaan jongeren soms over seksuele grenzen heen?

Ontdekken en experimenteren hoort bij de normale seksuele ontwikkeling van kinderen. Jonge kinderen spelen doktertje met leeftijdsgenoten. Of ze zoeken op het internet naar foto's van geslachtsdelen. Als ze ouder worden, gaan jongeren meer experimenteren. Ze worden verliefd, gaan intieme relaties aan en worden seksueel steeds actiever. Hierbij kunnen ze soms over de grenzen gaan van zichzelf of een ander. Dat is onderdeel van het leren: ze weten nog niet waar de grens ligt en zoeken die soms op. Jongeren krijgen bijvoorbeeld te maken met ongewenste aanrakingen of ontvangen of sturen seksueel getinte appjes. Alcohol, drugs en groepsdruk hebben ook invloed op dit gedrag. Als een jongere over de grens gaat, is het belangrijk dat de jongere ervan kan leren. Praat erover en denk samen na hoe je met de situatie kan omgaan. 

Praat met je kind over wensen en grenzen

Bij seksueel grensoverschrijdend gedrag gaat iemand over de grens van een ander heen. Wensen en grenzen zijn voor iedereen anders. Wat voor het ene kind een lief bedoelde knuffel is, komt voor het andere kind misschien te dichtbij. En als een jongere een foto van diens geslachtsdeel stuurt, is dat voor de één ongewenst, maar een ander waardeert het misschien wel. Leg aan je kind uit dat het belangrijk is om te vragen of een ander dezelfde 'wens' heeft als jij: ik wil dit, wil jij dit ook?

Op de pagina Praten met je kind over seksueel grensoverschrijdend gedrag lees je hoe je over wensen en grenzen kunt praten met kinderen en jongeren.

Twijfel je of iets seksueel grensoverschrijdend is?

Als je twijfelt of er grenzen zijn overschreden tussen jouw kind en een ander persoon, zijn er drie vragen die je kunt stellen:

• Was er toestemming van iedereen? Heeft iedereen gezegd dat ze dit wilden? 
• Was er een gelijkwaardige relatie? Of was het voor één of meer van de betrokkenen heel moeilijk om eerlijk te zeggen wat ze wilden? Bijvoorbeeld omdat de ander veel ouder of sterker is.
• Was het gedrag vrijwillig? Wilde iedereen het echt zelf? Of was er bijvoorbeeld dwang, een beloning of straf?

Was het antwoord op één van de drie vragen 'nee'? Dan kan het zijn dat er grenzen zijn overschreden. Lees meer op de pagina Hoe help ik mijn kind na seksueel grensoverschrijdend gedrag? Twijfel je nog steeds? De gids 'Over de grens?' is gemaakt voor ouders, om in te schatten of het gedrag van je kind of anderen oké is of niet. De gids legt ook uit hoe je als ouder moet reageren op dit gedrag.