Wat speelt er rond pesten?

Dit zijn de actuele ontwikkelingen rondom pesten.

Januari 2023: Franse pestwet

In Frankrijk is vorig jaar een wet aangenomen waarin pesten strafbaar wordt gemaakt. Pesters vanaf 12 jaar kunnen geldboetes krijgen en gevangenisstraffen die variëren van 3 tot 10 jaar. De mate van de straf hangt af van de ernst en gevolgen van het pesten. In de nieuwe wet wordt ook een waakzaamheidsplicht genoemd voor sociale mediabedrijven. Zij moeten de inhoud op sociale media kanalen modereren. Het doel van de wet is  bewustwording van de gevolgen die pesten kan hebben.

Recent zijn in Frankrijk vier kinderen aangehouden en ondervraagd in verband met de zelfmoord van een 13-jarige. Zijn ouders vertellen dat hij al lange tijd werd gepest, omdat hij homo was. De Franse justitie is een onderzoek begonnen naar de rol van de klasgenoten van de 13-jarige jongen.

Lees het volledige bericht op Nos.nl

November 2022: Kamerbrief over Vrij en veilig onderwijs

Minister Wiersma informeert de Tweede Kamer over de voortgang van maatregelen rondom het tegengaan en omgaan met pesten. Een voorbeeld hiervan is de uitbreiding en verdieping van de jaarlijkse schoolmonitor. Scholen nemen deze vragen af om de sociale veiligheid in kaart te brengen. Vanaf eind 2023 moeten er meer leerlingen worden bevraagd en worden de vragen verdiept. Ook roept hij op om meer heldere taal te gebruiken bij het afnemen van de monitor. 

De inrichting van het meldpunt voor ouders, leerlingen en leraren wordt voortgezet en er wordt gewerkt aan de uitbreiding van de meldplicht bij ernstige incidenten. Denk hierbij aan discriminatie en grove pesterijen.

Lees de volledige kamerbrief

November 2022: Online pestgedrag: bijna niemand grijpt in

70 procent van de Nederlanders tussen 16 en 18 jaar vindt dat er iets gedaan moet worden aan kwetsend online gedrag. Toch komen ze vaak niet voor elkaar op als iemand online wordt gepest. Dat blijkt uit onderzoek dat is gepubliceerd bij de start van de Week van de Mediawijsheid 2022.

Volgens Peter Nikken van het Nederlands Jeugdinstituut laat het onderzoek duidelijk zien dat jongeren meer behoefte hebben aan kennis en ondersteuning op het gebied van mediawijsheid. 'Leraren en ouders hebben een belangrijke rol bij het stimuleren van mediawijsheid bij kinderen en jongeren. Zij kunnen hen leren om kwetsend gedrag online te herkennen en om in te grijpen als iemand online asociaal gedrag vertoont.'

Lees het volledige NJi-nieuwsbericht

Oktober 2022: Leonardo deelt zijn verhaal over Bilal Wahib

Leonardo zat vorig jaar op Instagram en deed mee aan een live van rapper en acteur Bilal Wahib. De rapper belooft Leonardo dat hij 17.000 euro krijgt als hij zijn onderbroek naar beneden trekt. Leonardo doet dat, maar het blijkt een hele nare grap te zijn. Het filmpje wordt veel gedeeld.  Aan het jeugdjournaal vertelt Leonardo dat hij nog steeds wordt gepest en wat dat met hem doet.

Het delen van het filmpje van Leonardo is een voorbeeld van shame sexting: het delen van seksueel getinte foto's of filmpjes zonder toestemming van de personen die op de beelden staan. Het pesten van Leonardo is een voorbeeld van victim blaming, waarbij het slachtoffer wordt aangesproken in plaats van de dader.

Interview met Leonardo

September 2022: Week tegen pesten

Ieder jaar in september organiseert Stichting School & Veiligheid de Week Tegen Pesten. Jaarlijks doen meer dan duizend scholen in het primair, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs mee. De Week Tegen Pesten heeft dit jaar als thema 'Grapje! Moet kunnen toch?!'. De week is een mooie aanleiding om met elkaar in gesprek te gaan over het voorkomen en tegengaan van pesten in jouw groep, gezin, buurt of bij jouw club.

Om op een positieve én constructieve manier met het thema pesten aan de slag te gaan, roepen schrijver Paul van Loon en Dolfje Weerwolfje kinderen op om hun tips tegen pesten te delen. Wat helpt nou écht? Hoe verander jij in dit soort situaties in een superheld? Meedoen kan tot 23 oktober 2022. Bekijk deze pagina voor meer informatie.

Week tegen pesten

Juni 2022: Onderzoek 'In eenzaamheid gepest'

Bij de huidige aanpak van pesten ligt de nadruk te veel op scholen, vindt Kinderombudsman Margrite Kalverboer. In het rapport 'In eenzaamheid gepest' schrijft de Kinderombudsman dat er een brede aanpak moet komen waarin ook aandacht is voor pesten in de buurt, online en op het sportveld.

Kalverboer constateert op basis van een peiling onder 505 gepeste kinderen dat de meeste van hen worden gepest vanwege hun uiterlijk, kleding of gedrag. Een derde van de ondervraagde kinderen wordt gepest om redenen die eigenlijk discriminatie zijn. Bijvoorbeeld vanwege een handicap of omdat ze verliefd zijn op iemand van hetzelfde geslacht. Ongeveer 15 procent van de kinderen wordt zo gepest dat zij hun leven een onvoldoende geven.

Om pesten in de hele samenleving te herkennen en bespreekbaar te maken is het volgens de Kinderombudsman belangrijk om niet alleen leerkrachten handvatten te bieden, maar eveneens sportkoepels, sportverenigingen, wijkteams en wijkagenten. Ook in de opleidingen die gericht zijn op het werken met kinderen en jongvolwassenen is er aandacht voor nodig.

In eenzaamheid gepest (kinderombudsman.nl)'Geef meer aandacht aan pesten buiten school' (nji.nl)

Mei 2022: Promotieonderzoek Stefania Barzeva

Het onderzoek richtte zich op het effect van sociale terugtrekking op relaties van jongeren en jongvolwassenen. De onderzoeker heeft gegevens uit de TRAILS-studie geanalyseerd en toont aan dat er een wisselwerking is tussen teruggetrokken gedrag en de kwaliteit van allerlei relaties.

Teruggetrokken kinderen en jongeren hebben minder vriendschappen en minder goede vriendschappen. Ze leren minder goed om relaties te onderhouden, ook met het andere geslacht, doordat ze op den duur minder deel uitmaken van vriendengroepen. Dit heeft mogelijk ook effect op hun latere relaties. Voor vervolgonderzoek adviseert ze om in de toekomst ook te kijken naar het effect op latere ouder-kindrelaties.

Promotieonderzoek Stefania Barzeva 

Maart 2022: Stevige aanpak pesten op scholen

Minister Wiersma wil een onafhankelijk meldpunt voor kinderen en ouders openen. Ook komt er een meldplicht voor scholen bij ernstige incidenten en gaat de Inspectie eerder en harder ingrijpen als een school niet veilig lijkt voor alle leerlingen. Wiersma wil op deze manier een laagdrempelige manier creëren waarop ouders, leerlingen en scholen melding kunnen maken van pesten.

De plannen moeten nog verder uitgewerkt worden.

Stevigere aanpak voor veiligheid op school (Rijksoverheid.nl)

Februari 2022: Documentaire 'eindeloos gepest'

Hierin staat het verhaal van Maryana centraal, die niet meer verder wilde leven. Het pesten was voor haar ondragelijk geworden. Door de verhalen van onder andere familie, vrienden en docenten krijg je een beeld van Maryana. De documentaire maakt op een pijnlijke manier zien hoe ingrijpend pesten kan zijn. In het nagesprek gaan verschillende mensen met elkaar in gesprek over wat we kunnen leren van het verhaal van Maryana.

Eindeloos Gepest - Het verhaal van Maryana - 2Doc.nl3Doc: Livestream Eindeloos gepest gemist? Terugkijken doe je op NPO3.nl

Denk je aan zelfmoord of maak je je zorgen om iemand? Praten over zelfmoord helpt en kan anoniem via de chat op de site 113.nl of telefonisch via 113 of 0800 - 0113.

Zit je ergens mee of zie je het (even) niet meer zitten? Heb je een vraag of probleem waar je met iemand over wilt praten? Neem dan telefonisch contact op met MIND via 0900 -1450 of ga naar de website.

Wil je elke week een overzicht van ons nieuws voor en over het jeugdveld? Meld je aan voor onze gratis Nieuwsbrief Jeugd.

Foto Mirella van den Burg

Mirella van den Burg, MSc

adviseur onderwijs en veiligheid